Çocuklarda Anemi (Kansızlık)

Hemoglobin ve hematokrit değerlerinin yaşa göre farklılık göstermesi pediatrik yaş grubunda çok önemlidir. Bu nedenle anemili bir çocuğu değerlendirirken yaşa göre saptanmış Hb ve Htc normal değerlerinin göz önüne alınması gerekir (laboratuar normal sonuçları genelde yetişkinler için oluşturulmuştur.)

Soluk Çocukta Hangi Hastalıklar Olabilir?
1.Anemiler
2. Sistemik hastalıklar
3. Ödemle seyreden hastalıklar
4. Normal çocuk

Aneminin Sınıflandırılması
Çocukluk çağı anemileri nedenlerine veya eritrosit büyüklüklerine göre sınıflanabilir.
Etkili eritrosit (alyuvar-kırmızı kan hücresi) yapımının yokluğu
1. Kemik iliği yetersizliği
2. Eritropoetin (kan yapımını uyaran madde)yapımının azalması
3. Eritrosit olgunlaşma bozuklukları

Hemolitik Anemiler (alyuvarların bazı kalıtsal nedenlerle parçalanması)
Kan Kaybı (kaza, mide-barsak hastalıkları, parazitler, inek sütü alerjisi, böbrek taşı vs)

Anemi Tanısında Öykü
Vücudun telafi edici yeteneklerine bağlı olarak kronik anemili bir hasta aynı hemoglobin değerine sahip akut (ani gelişen) anemili bir hasta kadar belirti vermeyebilir. Daha önce saptanmış anemi atakları kalıtsal anemilerden birini, daha önce kan sayımları normal bir hastada ilk defa ortaya çıkan bir anemi ise yeni bir nedeni düşündürür.

Başlama zamanı, aile öyküsü, ayrıca doğum öyküsü ve yeni doğan dönemin ayrıntılı öyküsü önemlidir. Kalıtsal bir sebep söz konusu ise anemi çoğunlukla çocukluk çağında başlar. Aneminin sık görülen semptomları huzursuzluk, çarpıntı ve cilt rengindeki solukluktur. Anemik bebekler aşırı ağlama ve iştahsızlık ile gelebilirler. Tersine kronik anemili hastalar ise kompanse edebilirler ve anlamlı şikayetleri olmayabilir.

Mide-barsak yolundan kanama olup olmadığı çocuğun kakasının renginde değişikliğe, kakada kan görülmesine, barsak hareketlerinin durumuna, kabızlık veya ishal olup olmadığına dair sorular sorularak hekim tarafından durum anlaşılabilir. Adet gören kız çocukları farkında olmadan fazla kan kaybediyor olabilirler. Bu nedenle mensturasyonun süresi, kanamanın miktarı ve sıklığına dair bilgi edinilmelidir
Diyetteki demir, folik asit ve B12 miktarı kansızlıkta oldukça önemlidir. Çocuğun ne tür yiyeceklerle beslendiği, mama alıyorsa demir destekli olup olmadığı, yalnız anne sütünü ne kadar süre aldığı, ek gıdalara başlama zamanı ve gıdaların içeriği mutlaka iyice sorgulanmalıdır. Ek olarak günde ne kadar inek sütü aldığı ve toprak-yün-buz yeme öyküsü de göz önüne alınmalıdır.

Annenin ve bebeğin kan grupları, kan değişimi veya anne karnında bebeğe kan transfüzyonu, doğumdan hemen sonraki dönemde ortaya çıkan anemi teşhis için önemli ipuçlarıdır. Bebeğin kaç haftalıkken doğduğu önemlidir zira prematüre(erken doğan)bebekler demir veya vitamin E eksikliğine bağlı olarak anemiye girebilirler. Sarılık olması ve fototerapi gereksinimi ailesel bir hemolitik anemiye işaret edebilir.
Ailede herhangi bir anemi öyküsü derinliğine araştırılmalıdır. Sarılık, safra taşları ve dalak büyümesi olan aile bireyleri saptanmalıdır. Safra kesesi ve dalağı alınmış aile fertlerinin olup olmadığının bilinmesi ailesel hemolitik anemili diğer kişilerin açığa çıkarılmasına yardım eder. Irk ve etnik köken de ayırıcı tanıda önemlidir. Örneğin talasemi sendromları Akdeniz ve güneydoğu Asya kökenlilerde daha sıktır.

Tedavi: Nedene yöneliktir
Demir, B 12 veya folik asit eksikliği varsa ilaç tedavisi uygulanır ve çocuğun beslenmesi düzenlenir. Mide-barsak hastalığı, alerji, adet kanamasında problem, barsak paraziti varsa önce bunlara yönelik tedaviler uygulanır. Hemolitik kansızlıkta biraz daha karmaşık tedaviler gerekebilir.

Düşük Hemoglobin Sayısı