Sigara bağımlılığı nasıl başlar?

Erkeklerin Yüzde 35’inin Kadınların ise Yüzde 15’nin Ölüm Nedeni “Sigara”

İnsanları sigaraya bağımlı hale getiren madde nikotindir. Nikotinin, vücudumuz üzerinde kalp atışlarını hızlandırıcı, tansiyonu yükseltici ve kanın pıhtılaşma riskini artırıcı olumsuz etkileri vardır. Erkeklerde tüm kansere bağlı ölümlerin yüzde 35'inin, kadınlarda ise yüzde 15'inin nedeni sigaradır. Akciğer kanserine bağlı ölümlerin yüzde 90’ının nedeni sebebini yine sigara oluşturmaktadır.

Sigaraya Bağımlılık Nasıl Oluşmaktadır?

Nikotin çok güçlü¨ bir psikolojik uyarıcı ajandır. Sigarayı ilk kez deneyen her üç¸ kişiden biri tek bir sigara ile bağımlı hale gelmektedir. Bir sigara içildiğinde ortalama 10 saniye gibi kısa bir sürede yanaktan emilen nikotin, beyne ulaşır ve serotonin gibi hormonların salgılanmasını sağlayan merkezin uyarılmasıyla birlikte meydana gelen hormonal salınımlar, zevk alma, gevs¸eme, sakinles¸me, konsantrasyon artıs¸ı gibi degˆis¸ikliklerin ortaya c¸ıkmasına neden olur. O¨du¨l gibi gelen bu degˆis¸ikliklerin devam etmesi ic¸in vu¨cudunuz daha c¸ok nikotin istemeye bas¸lar ve bu durumda içilen sigara miktarında artışa sebep olur. Nedeni nikotinin meydana getirdigˆi etkilere kars¸ı vu¨cutta tolerans gelis¸mesidir. Bunun anlamı şudur:

Vücuttaki nikotin miktarı arttıkc¸a etkisi azalır, o¨du¨l gibi gelen degˆis¸ikliklerin devamını sagˆlamak ic¸in nikotin miktarının daha da artması gerekmektedir. Artık vu¨cudumuz bu maddeyi gerek olmadıgˆı halde almak istemektedir. Bu davranıs¸ı yapmadıgˆımız zaman hissettigˆimiz sinirlilik, gerginlik, konsantrasyon bozuklugˆu, is¸tah artıs¸ı, depresyon vb. duygular irademizle kontrol edebileceğimiz bir durum olmaktan uzaklaşmış ve tıbbi bir bozukluk halini almıştır. Eğer kişi sigarayı bırakmak istiyor ve kendi kendine zorlanıyorsa bir uzmana başvurarak etkinligˆi kanıtlanmıs¸ tıbbi tedavi yo¨ntemlerinden yararlanabilir.

Sigarayı Bıraktıktan Sonra:

20. dakikada nabız, kan basıncı ve vücut ısısı normale do¨ner. 24. saatte kanda karbonmonoksit gazı hızla azalır.

2 hafta – 3 ay sonra

- Efor kapasiteniz artar.
- O¨ksu¨ru¨k varsa azalır, 3 ay ic¸inde kaybolur.
- Balgam varsa 2 haftada yarı yarıya azalır.
- Soluk alıp vermeniz kolaylas¸ır.
- Koku ve tat alma duyularınız iyiles¸ir.

1. yılda

- Kalp krizi gec¸irme riskiniz ilk gu¨nlerden itibaren azalmaya bas¸lar, bir yılın sonunda risk yüzde 50 azalır.
- Beyin kanaması ve bacaklardaki damar hastalıgˆı (Buerger) riski yüzde 30-50 azalır.
- KOAH (kronik obstru¨ktif akcigˆer hastalıgˆı) gibi solunum yetmezligˆine yol ac¸abilen akcigˆer hastalıklarının ortaya c¸ıkması engellenir, varsa ilerlemesi durur.

5. yılda

- Agˆız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası kanseri riski yarı yarıya azalır

10. yılda

- Felç olma riskiniz 5-10 yıl içinde hiç sigara içmemiş olanlarla aynı düzeye iner.
- Akciğer kanseri, ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası, böbrek, pankreas kanseri riski azalmaya devam eder.

15. yılda

-Kalp koroner damar hastalıgˆı ve kalp krizi riski hic¸ ic¸meyenlerle aynı olur.