Zeynep Aktaş

Vatandaşın parasının yüzde 75’i TL ve dolar mevduatta. Bu nedenle faiz ve dövizdeki gelişmeler diğer tüm yatırım araçlarına göre vatandaşın daha fazla ilgi alanında kalıyor.

Türkiye’de hane halkının toplam finansal varlığının yüzde 75’i TL ve döviz mevduatında. Yüzde 29’u tahvil ve bonoda. Sadece yüzde 4 dolayındaki bölümü yani 323 milyon TL’si borsada hisse senetlerinde. Bu nedenle yatırımcılar borsadaki fiyatları izlemekle birlikte döviz ve faizdeki dalgalanmaları daha fazla takip etmekte.

TSPB verilerine göre trend olarak 2015 yılından bu yana yurt içi yerleşiklerin döviz ve TL mevduat toplamı yüzde 67 seviyesinden yüzde 75’e yükseldi.

Avantaj sağladığı ölçüde döviz ve faiz mevduatı arasındaki döngüde hareket eden birikim sahipleri, TL mevduatlar cazip seçenekler oluşturduğunda TL mevduatta kalmakta, dövizin cazip olduğu dönemlerde ise döviz mevduata yöneliyor.

Dövize yönelim ağırlıklı olarak risklerin arttığı dönemlerde görülüyor. Yurtiçi ve yurtdışı gerilimler kur hareketlerini de beraberinde güçlendiriyor.

Veriler, bir miktar gerileme olsa da döviz pozisyonunun yüksek olduğunu gösteriyor. TCMB tarafından açıklanan haftalık Para ve Banka İstatistikleri Raporuna göre, yurtiçi yerleşiklerin döviz tevdiat hesapları 5 Temmuz ile biten haftada bir önceki haftaya göre 0,2 milyar dolar gerileyerek 185,3 milyar dolara geriledi.

Yabancı yatırımcılar yılın ilk yarısında sanayi hisselerinde satış yaparak ağırlıklı olarak banka hisselerine geçti. Borsa İstanbul’da aynı dönemde yabancı yatırımcılar 74 milyon dolarlık net alım gerçekleştirdi.

Borsada yabancı yatırımcı pozisyonunu yeniden gözden geçiriyor. Yılın ilk altı ayında sanayi hisselerinde satış yapan yabancılar bankalardaki pozisyonlarını artırdı. Haziran ayı sonu itibariyle yaptıkları hisse senedi alış ve satış işlemlerine ilişkin rakamlar bu durumu teyit eder nitelikte.

Verilere göre yabancılar, haziran ayında Borsa İstanbul’da 6 milyar 148 milyon dolar alım, 5 milyar 996 milyon dolar satım gerçekleştirdiler. Böylece ay sonu itibariyle gerçekleşen net alım 152 milyon doları buldu. Geçen yılın haziran ayında ise 328 milyon dolarlık net satım işleminde bulunmuşlardı. Yılın ilk altı aylık dönemine bakıldığındaysa 74 milyon dolarlık net alım gerçekleştirdikleri gözlenmekte. Yabancı yatırımcıların 2018 yılının aynı döneminde ise 1 milyar 722 milyon dolarlık net satım gerçekleştirmişlerdi. Yabancıların pozisyon aldığı hisseler genellikle büyük ve eski şirketler.

Çeşitlendirilmeli

Yabancı yatırımcılar haziran ayı içerisinde borsada en yüksek net alımı Garanti Bankası ve İş Bankası C hissesinde gerçekleştirirken en çok net satışı ise Tüpraş ve Soda hissesinde gerçekleştirdi. Son altı ayda ise yabancı yatırımcılar Yapı ve Kredi Bankası, Türk Telekom, İş Bankası (C), Pegasus, Akbank, Arçelik, Vestel, Garanti Bankası ve Vakıflar Bankası hisselerinde en fazla net alımı gerçekleştirdi. Unutulmamalı ki farklı kategoride yer alan hisselerin riskleri ve avantajları farklıdır. Bu nedenle portföylerin çeşitlendirilmesi önemli.

Piyasaları rahatlatan iki dış etken

1 -

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Başkanı Muhiddin Gülal’ın, mevduat sigorta limitinin 100 bin TL’den 150 bin TL’ye çıkarılması için çalışma başlattıklarını açıklaması yatırımcılar açısından güven sağlayan, bankalardaki mevduata yönelimi artıracak bir gelişme.

Bugünkü kurlara göre 150 bin TL, 25 bin dolara tekabül ediyor. Kur artmadan önce bunun 50 bin dolar olduğu düşünülürse bu rakamın 300 bin TL’ye çıkması yatırımcılar açısından enflasyonist ortamda çok daha cazip olacaktır. Bununla birlikte analistler böyle bir adımın yastık altı paranın da sisteme girmesini sağlayabileceğini dile getiriyor.

TL özendiriliyor

Yurtiçi yerleşik yatırımcıların dövize olan yöneliminin kırılması TL varlıkların özendirilmesinden geçiyor. Bu konuda atılacak her adım ABD ve Avrupa Merkez Bankaları genişme adımları atarken Türkiye açısından önemli bir fırsat penceresi.

Kararın yatırımcı güvenini pekiştireceğini söyleyen Bahar Menkul Değerler Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Bahar, “100 bin TL yetersiz kalıyordu” değerlendirmesini yaptı.

Olumlu yansıyacak

Adnan Bahar, konuyla ilgili görüşlerini şöyle dile getirdi:

“Mevduat garanti tutarının enflasyonist bir ortamda uzun süredir 100 bin TL’de olması yetersiz kalıyordu. BDDK’nın duruma müdahil olup 150 bin TL’ye çıkarması güveni daha da pekiştirecek ve piyasalara olumlu yansıyacaktır.”

G20 liderler zirvesi, ABD ve Avrupa merkez bankalarının genişlemeci adımları, piyasada moralleri artırdı. Türkiye’nin kredi risk primi 380 seviyesine geriledi. Dolar 5.62 TL’ye kadar düşerken, borsa 100.000 sınırına dayandı. Atılacak reform adımları piyasaları coşturabilir

Uzun bir süredir beklenen G20 zirvesinin ardından piyasalar nefes aldı. Borsa İstanbul’da BIST 100 Endeksi, 100 bin seviyesine yaklaşırken, dolar kuru 5.62 TL’ye kadar indi. Türkiye’nin kredi risk primi ise 380 seviyesine geriledi. Banka hisseleri öncülüğünde başlayan yükseliş yine banka hisseleri ile devam ediyor. Banka Sektör Endeksi günün ilk yarısında yüzde 6.14 oranında değer kazanarak 143.416 seviyesine yükseldi. Banka hisselerindeki çıkışı yüzde 4’lük yükseliş ile teknoloji hisseleri izledi. Temettü 25 hisseleri ise yüzde 3.3 ile her ikisinin gerisinden geldi.

G20 zirvesinde en fazla merak edilen konu, küresel piyasalar açısından merakla beklenen Trump - Xi görüşmesi ile Trump-Erdoğan görüşmesiydi. Trump ve Xi görüşmesinden beklenen sonuç çıkmadı. Fakat liderlerin kapıları kapatmadığı gözlendi. Ticaret savaşlarında nefes alma beklentisi moralleri yükseltti. Öte yandan Türkiye açısından en önemli gündem Erdoğan ile Trump arasındaki temastı.

Görüşmelerden çıkan sonuçlara bakıldığında F-35 ile S-400’ler konusunda çizgilerin net olduğu ve değiştirilmediği görülüyor. Bu nedenle yaptırım ihtimali hala masada durmakla birlikte yaptırımlarda yumuşama eğilimi güçlenmiş durunda. Bu da TL varlıkların yatırımcıların ilgi alanında olmasına imkân tanıyor.

Hareketli geçecek

Temmuzda S-400 füzelerinin teslimat süreci başlayacak. Sürecin tamamlanması ve aktif hale gelmesi sonbaharı bulabilir. Sonrasındaysa gerek ABD gerekse Avrupa’dan gerilim yaratacak hamleler gelebilir. G20 liderler zirvesindeki gelişmelere rağmen Morgan Stanley, 2019 ve 2020 küresel büyüme tahminlerini sırasıyla yüzde 3 ve 3.2 olmak üzere 20 baz puan düşürdü.

Borsa İstanbul’da banka rüzgârı esiyor. 22 Mayıs’tan bu yana banka hisselerinin piyasa değeri, 59 milyar TL artış gösterirken yüzde 30 oranında değerlendi. Değer artışı, endeksi yukarı taşırken yabancı payı da yüzde 65’e dayandı

Borsa İstanbul’da geçtiğimiz yıl yaşanan kur şoku sırasında yüzde 61 ile dip seviyelere gerileyen borsadaki yabancı payı geçtiğimiz hafta yüzde 64,84 seviyesine çıkarken 65 sınırına dayandı. 22 Mayıs’ta yüzde 63,94 seviyesinde olan yabancı payı haziran ayında bir puanlık artış gösterdi. Gelişmekte olan ülkelere para akışının yeniden başlamasıyla rahatlayan piyasalar güçlenme çabasında. İskontolu hisseler talep görüyor. Yabancıların en çok ilgi gösterdiği hisseler ise bankalar. Borsada banka hisselerine gelen talep 22 Mayıs’tan bu yana artış kaydediyor. Banka hisselerinin piyasa değeri 59 milyar TL artış gösterirken yüzde 30,7 oranında yükseldi.

Bankacılık sektöründeki hisselerin yükselişinde faiz indirim beklentilerinin etkisi yüksek. Fed kararı sonrası, piyasalarda temmuz ayında kesine yakın ihtimalle Fed’den faiz indirimi bekleniyor ve bu beklenti fiyatlanıyor. Daha önce ise piyasalar, temmuzda Fed’den yüzde 40 ihtimalle 50 baz puanlık bir faiz indirimini fiyatlıyordu. Fed Başkanı Powell’ın, artan ticari belirsizlikler nedeniyle ekonomik görünümün olumsuza döndüğünü ve eğer gerekirse, varlık alım programı için alan olduğu yönündeki açıklamaları alımları artırmış ve Mayıs 2013’ten bu yana en yüksek seviyeye çıkmasına yol açmıştı.

Milyarlık artışlar

Piyasa değeri en fazla artan bankalara baktığımızda Denizbank’ın piyasa değeri 24 milyar TL artış gösterirken Garanti’nin piyasa değeri 8,5 milyar TL, Akbank’ın 6,7 milyar TL ve İş Bankası’nın 5,3 milyar TL artış gösterdiğini görüyoruz. 22 Mayıs’tan bu yana borsada işlem gören 13 bankanın piyasa değeri arttı.

Dolar bazında ucuz

Banka hisselerinin 22 Mayıs’tan bu yana piyasa değeri TL bazında yüzde 30 artmasına rağmen fiyatlar dolar bazında hâlâ dip seviyelerde. Banka sektör endeksi dolar bazında 2013 mayıs ayında 104.086 seviyesinde bulunurken 28 Haziran itibariyle 23.444 seviyesinde. Yani fiyatlar dolar bazında 2013 mayıs ayına göre yüzde 77 aşağıda bulunuyor. Risk priminde gerileme gözleniyor. Bu gerilemenin devam etmesi ve banka hisselerinde pozisyonların artması halinde banka hisselerinin alacağı daha çok yol var. Borsadaki düşüşler takip edilen hisselerin alınması için fırsat yaratmakta.

Enflasyon haftası

Fed ve ECB’nin dopinginden sonra seçim belirsizliği de bitti. İlk fiyatlamalar dolarda düşüşe, borsada yükselişe işaret ediyor. Yeni para girişi olabilir

Dünyada ticaret savaşları, ABD Merkez Bankası (Fed) ile Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) parasal gevşeme adımları tartışılırken yurt içinde seçimler de bitti.

Seçimin gündemden kalkması, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Binali Yıldırım’ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın kazanan Ekrem İmamoğlu’nu kutlaması hem yurt içi, hem de yurtdışında çok olumlu algılandı. Japonya’daki G20 zirvesi ile S400 krizinin de bitirilmesi halinde Türkiye yeni bir hikâye yazarak rüzgârı arkasına alabilir.

Reform süreci

Son dönemde gelişmekte olan ülkelere para akışı yaşanırken gerek S400 gerilimi, gerekse yerel seçimler nedeniyle TL varlıklar aynı performansı yakalayamadı. Venezuela, Arjantin ve Yunanistan gibi riski yüksek ülke varlıklarında artış görülürken Türkiye’de TL varlıklarda bu görülmedi.

Türkiye’nin ekonomide reforma yoğunlaşması, 2023 başkanlık seçimlerine kadar seçimsiz bir sürecin yaşanması bambaşka bir rüzgâr estirebilir.

S400 savunma sistemleri alımı konusunda ABD ile arasındaki gerginlik de geride bırakılabilirse TL varlıklara yatırım küresel sermaye için iyi bir fırsat penceresi olabilir.

EN ÖNEMLİ GÜNDEM G20

Bu hafta piyasaların odak noktasında G20 zirvesi olacak. FED ve ECB açıklamaları ile global sermayenin yönelimi gelişmekte olan ülkelere kayarken TL varlıklara ilgi artacak. Altın ise portföylerin parlayan unsuru

Piyasalarda gündemin ekonomiye odaklandığı bir döneme giriyoruz. Özellikle bu hafta G20 zirvesinden gelecek haberler, piyasalara yön verecek. Yurtiçi piyasada yılbaşından bu yana temkini elden bırakmayan yatırımcıların, global hareketin etkisini hissetmeye başlaması muhtemel.

Son yaşanan piyasa hareketlerine bakıldığında döviz, faiz, borsa, altın arasındaki seçeneklerden ağırlıklı olarak döviz, altın ve faizin tercih edildiği görülüyor. BIST 100 Endeksi 94.022 seviyesinde bulunuyor. Yılbaşına göre sadece yüzde 3 yukarıda bulunuyor.

Yatırım araçları içerisinde en fazla değer kazanan altın. Gram altın 261 seviyesinde bulunuyor. Yılbaşına göre değer artışı ise yüzde 19.56. Gösterge faiz yüzde 21.36 seviyesinde. Yılbaşına göre 8.54 puan yukarı çıktı. Getiriler arasında altın tüm yatırım araçlarını geride bırakırken belirsizlik noktasında güvenli limana yönelimin arttığı dikkatlerden kaçmıyor.

G20 izlenecek

Dolar kurunda G20 zirvesi izlenecek. Trump-Erdoğan ve Trump-Xİ görüşmeleri Türkiye’nin yakından izleyeceği gelişmeler arasında yer alıyor. Gelişmekte olan ülkelere yatırım yapanlar için de bu görüşmeler oldukça önemli. Geçtiğimiz hafta TCMB tarafından açıklanan haftalık para ve banka istatistiklerine göre yurtiçi yerleşiklerin döviz tevdiat hesapları 600 milyon dolar azalarak 185.2 milyar dolar oldu. Önceki hafta 185.8 milyar dolar seviyesindeydi. Düşük bir miktarda da olsa çözülmenin devam eden bir eğilime girmesi dolar kurunun seyri açısından önemli.

Portföy yatırımlarında altının oranı yatırımcılar için mutlaka korunmalı. Yurt içerisinde altın dolarla fiyatlandığı için dolardaki artış altın fiyatlarını da etkiliyor. Öte yandan Ortadoğu’da yaşanan gelişmeler altın fiyatları üzerinde de oldukça etkili. Dolarda düşüş yaşansa bile altının onsunda yaşanabilecek yükselişler gram altın ve cumhuriyet altını fiyatlarını yukarı doğru çekecektir.

Uluslararası piyasalardaki gelişmeler ve ekonomideki karar vericilerden gelen sinyaller piyasalara moral verdi. Dolar düşüşte

Uluslararası piyasalardaki gelişmeler ve ekonomideki karar vericilerden gelen mesajlar piyasalara can suyu oldu. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz kararı sonrası ekonomideki karar vericiler, bir faiz indirimi ihtimalinin güçlendiğini belirtti. Uluslararası piyasalardaki gelişmeler ve ekonomideki karar vericilerin açıklamaları Türkiye’de piyasalara moral verdi. Dolar kuru 5.80 TL seviyesinin altına geriledi. Öte yandan Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) genişleme yönünde adım atmaya hazır olduğunu söylemesi de rahatlama sağladı.

G20 zirvesi

Şimdi ise gözler G20 zirvesinde. Zirvede atılacak adımlar ve uluslararası ilişkilerde beklenen olumlu adımların bunda etkisi olduğu değerlendiriliyor.

Bu beklentiler sonrasında dolar kuru 5.74 TL seviyesine geriledi. Dolar/TL son bir yıl içerisinde 7.23 seviyesinden 5.16’lara alçalan bir üçgen oluşturarak geriledi. Yukarı hareketlerde en yüksek seviye 6.25 ile görüldü. Dolar/TL mayısta test edilen bu seviye sonrası düşüşte. Kurda güçlü destek 5.70 seviyesinde bulunuyor.

Dolar kuru alçalan bir trendde hareket ediyor. Fibonacci geri çekilme seviyelerine göre düşüşün sürmesi halinde ilk destek 5.70 seviyesinde bulunuyor. Olası yukarı hareketlerde 5.83 ve 5.99 seviyelerindeki dirençler önemli.