07.06.2025 - 10:57 | Son Güncellenme:
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Dünyanın en zengin insanı ile dünyanın en büyük ekonomisinin başkanı arasındaki bozuşmanın hem onlar hem de başkaları için sonuçları olacak.
Tesla dahil birçok şirketin başındaki Elon Musk ile Beyaz Saray'a giden yolda Musk'ın desteğinden yararlanan Donald Trump bugüne kadar karşılıklı fayda sağladıkları bir ilişki yürüttüler.
Ancak bir barış anlaşmasına varmazlarsa, birbirlerine zarar verebilecekleri 10 olası yol şöyle:
TRUMP MUSK'A NE YAPABİLİR?
1. Musk'ın şirketleriyle ilgili devlet sözleşmelerini iptal edebilir.
New York Times 2024’te, Musk’ın elektrikli araç üreticisi Tesla ve roket firması SpaceX dahil şirketlerinin son bir yıl içinde 17 federal kurumla yaptığı neredeyse 100 sözleşme aracılığıyla toplamda 3 milyar dolarlık taahhüt aldığını bildirmişti.
2. Musk'ın uyuşturucu kullanımını iddialarını soruşturabilir
New York Times ve Wall Street Journal, Musk'ın yoğun uyuşturucu kullandığına dair iddialarda bulundu. Bu da NASA'nın geliştirici ortaklarından beklediği uyuşturucudan arınmış iş gücü şartını gündeme getirdi. Times, Musk'ın testlerden önceden haberdar olduğuna dair iddialarda bulundu. SpaceX'e yorum yapması için ulaşıldı.
Musk, geçen ay X’te yaptığı bir paylaşımda bu iddialara yanıt olarak: "Açık olayım: UYUŞTURUCU kullanmıyorum!" dedi. 2024'te ise zaman zaman doktor reçetesiyle ketamin kullandığını söylemişti.
3. Musk'ın göçmenlik statüsüne itiraz edebilir
Trump'ın müttefiki ve etkili alternatif sağ figürlerinden Steve Bannon, Perşembe günü Times'a verdiği demeçte, Musk'ın göçmenlik statüsünün araştırılması gerektiğini söyledi.
Güney Afrika doğumlu Musk, ABD vatandaşı.
4. Başkanlık yetkilerini Musk'a karşı kullanabilir
Trump seçildiğinde, gözlemciler Musk dostu bir Beyaz Saray yönetiminin dünyanın en zengin kişisinin mali çıkarlarını nasıl destekleyebileceğini tartışmıştı. Ancak aynı ortam, bir anda düşmanca hale gelebilir.
George Washington Üniversitesi'nde hukuk profesörü ve hükümet düzenlemeleri uzmanı Richard Pierce, Guardian'a şu açıklamayı yaptı:
"Tüm federal düzenleyiciler ve savcılar başkan için çalışır. Başkan onlara bir şey yapmalarını ya da yapmamalarını söyleyebilir; aksi halde onları görevden alır."
5. Musk'ı Maga hareketinden dışlayabilir
"Amerika'yı yeniden harika yap" (Maga) hareketinin lideri olarak Trump, Musk'a kapıları kapatabilir. Cumhuriyetçi Kongre üyesi Troy Nehls Perşembe günü Musk'a sert çıkıştı:
"Aklını kaçırmışsın. Artık yeter."
MUSK TRUMP'A NE YAPABİLİR?
1. X platformunu Beyaz Saray'a karşı kullanabilir
Musk, X (eski adıyla Twitter) platformunu ve 220 milyondan fazla takipçisini 2024 seçimlerinde Trump'a destek için kullanmıştı. X aynı zamanda Maga gündeminin yaygınlaşmasına da katkı sağladı.
Teorik olarak, Musk platformdaki kendi hesabını Trump'a karşı eleştirilerle doldurarak bugüne kadar yaptığı gibi başkanlık politikalarına karşı çıkabilir.
Ancak bu, Musk'ın ABD seçmenleri üzerindeki etkisine bağlı. Pew Araştırma Merkezi'ne göre, ABD'li yetişkinlerin 5'te 1'i Musk hakkında olumsuz görüş bildiriyor. Ancak Cumhuriyetçi ya da Cumhuriyetçiye yakın olan yetişkinlerin yüzde 70'i Musk’ı olumlu buluyor.
2. Yeni bir siyasi hareket başlatabilir
300 milyar dolardan fazla serveti olan Musk, Cumhuriyetçi Parti'den desteğini çekip yeni bir siyasi oluşum başlatabilir. 2024'te Trump(ı desteklemek için 250 milyon dolar harcamıştı, yani siyasete büyük yatırım yapma eğiliminde. Partinin adı için ise "Amerikan Partisi" (The American Party) ismini ortaya attı.
Perşembe günü X'te yaptığı bir ankette şu soruyu sordu:
Amerika'da gerçekten ortadaki yüzde 80'i temsil eden yeni bir siyasi parti kurmanın zamanı geldi mi?
4.8 milyon kişinin katıldığı ankette yüzde 80’den fazlası 'evet' yanıtı verdi.
3. Şirketleriyle jeopolitik krizler yaratabilir
SpaceX'e ait Starlink uydu internet platformu, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı yürüttüğü mücadelede kilit rol oynuyor. Çin ise Tesla için hem üretim hem de tüketim açısından büyük bir pazar. Musk'ın şirketleri üzerinden dünya genelinde politik bağları var ve sıklıkla dünya liderleriyle birlikte poz veriyor. Ancak Musk'ın Trump'ın uluslararası itibarına vereceği zararın, kendi işlerine de olumsuz yansıyabileceğini hesaba katması gerekir.
4. NASA için sorun çıkarabilir
NASA, Musk’ın SpaceX şirketiyle yakın çalışıyor. Dragon uzay aracı ajansın astronotlarını Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) taşıyor. Musk, Perşembe günkü Trump krizi sonrasında Dragon'u hizmet dışı bırakma sözü verdi. Ancak sonra geri adım attı. Yine de, SpaceX NASA'nın ISS operasyonlarında hayati bir role sahip.
5. Trump hakkında her şeyi anlatabilir
Musk, uzun süredir Trump'ın iç çevresinin bir parçasıydı ve X hesabındaki içerikler, insanlara ne kadar zarar verebilecek açıklamalar yapabileceğini gösteriyor. Ancak Trump'ın çevresindekiler de Musk'a aynı düzeyde erişime sahipti ve onun da kişisel hayatı medya tarafından yakından izleniyor.
RUSYA'DAN SIĞINMA TEKLİFİ
Rusya Devlet Duması Uluslararası İlişkiler Komitesi Birinci Başkan Yardımcısı Dmitry Novikov, Cuma günü yaptığı açıklamada, Musk'ın siyasi sığınmaya ihtiyacı olması durumunda Rusya'nın bunu sağlayabileceğini söyledi.
Novikov, Rus devlet ajansı TASS'a konuşarak "Bence Musk tamamen farklı bir oyun oynuyor ve siyasi sığınmaya ihtiyacı olmayacaktır, ama olursa, elbette Rusya ona bunu sağlayabilir," dedi.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov ise ikili arasındaki anlaşmazlığı "ABD’nin iç meselesi" olarak nitelendirdi ve "Bu meseleye müdahale etmeye niyetimiz yok," dedi ve ekledi: "ABD Başkanı’nın bu durumu kendi başına yöneteceğinden eminiz."