Sinan Genim

“Muvakkit”, “Zamanı tayin eden ya da zamanı ayarlayan kimse” anlamında kullanılırdı. Zamanın, sahur ile namaz vakitlerini gösteren çizelgenin belirlendiği mekânlara “Muvakkithane” adı verilmiştir. Bu nedenle muvakkithane yerine “Zaman Ayarlayıcısının Evi” teriminin daha uygun olduğunu düşünürüm

“Şeb-i yeldayı müneccimle muvakkit ne bilur, Müptela-yı gama sor kim, giceler kaç saat” (Karanlık geceleri müneccim, muvakkit nereden bilsin, Derde düşene sor bakalım geceler kaç saattir)

Ferit Devellioğlu’nun Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat’inde, “Muvakkit” sözcüğünün, “Vakti tâyin eden kimse” karşılığı olarak kullanıldığı belirtiliyor. “Muvakkithane” sözcüğü ise “Muvakkit ve zamanı ta’yin eden alet ve saatlerle birlikte büyük camilerin yanında bulunur” olarak açıklanıyor. Daha anlaşılır bir tarifle “Muvakkit” sözcüğü geçmişte “Zamanı tayin eden ya da zamanı ayarlayan

Le Corbusier, Pierre Luigi Nervi, Felix Candela, Oscar Niemeyer, Tadao Andõ, Santiago Calatrava, Zaha Hadid gibi modern mimarinin öncüleri betonarmeyi ince kesitler hâlinde kullanarak, geniş açıklıklı çerçeveler, büyük boşlukları olan yüzeyler, katlanmış plaklar ve kabuk örtüleri tasarlamışlar ve tasarlamaya da devam etmektedirler.

Son zamanlarda sık sık betonun ömrü ile ilgili sorulara muhatap oluyorum. Bazı kişiler betonun ömrünün kırk-elli yıl olduğunu söyleyerek onun dayanıksız bir malzeme olduğunu ispat etme çabasındalar. Betonun ömrü nedir? Bu sorunun cevabı oldukça basittir. Yaklaşık iki bin yıldır Roma’daki Panteon Tapınağı ayakta durduğuna göre betonun dayanıklılığını ve ömrünü sorgulamak yersizdir.

İnternette yaptığımız kısa bir araştırmaya göre, beton olarak nitelenebilecek ilk malzeme piramitlerin yapımında kullanılan harçtır. Kireç taşının ısıtılması ve içindeki karbondioksit gazının çıkartılmasıyla elde edilen malzemenin kireç ve agrega ile karıştırılması sonucu oluşan bu malzeme,

Cumhuriyetimizin ilanından günümüze yüz yılı aşkın bir süre geçti, hâlâ geçmişi tartışıp, toplumsal bir mutabakat sağlamakta sıkıntı çekiyoruz. Dilerim 3 Haziran 2023 günü ebediyete uğurladığımız Dr. Zafer Toprak’ın “Modern Türkiye Tarihi” adlı çalışması bu mutabakatı sağlamaya yardımcı olur

20 Ocak 2023 günü Folkart Gallery’de açılacak olan “Zaman ve Mekânın Büyüsünde Bir Ressam: Şevket Dağ” resim sergisi dolayısıyla İzmir’e gitmiştim, kaldığım otelde Dr. Zafer Toprak ile karşılaştım, selamlaştık ve bir kenara oturup sohbete başladık. Folkart’ın desteğiyle hazırladığı “Modern Türkiye Tarihi” isimli kitabının son aşamalarına geldiğini, bir an önce bu kitabı yayımlamak istediğini söyledi, çok sevindim ve kendisini kutladım. Geçen hafta dört cilt hâlinde yayımlanan “Modern Türkiye Tarihi” elime geçti, ama ne yazık ki sevgili Zafer Toprak bu çalışmasının basılı hâlini görecek kadar yaşayamadı. Rahmetli Zafer

Şehirlerimizin içinde bulunduğu kaos ortamının bugünkü kanun ve kurallar ile hâlledilmesinin mümkün olmadığı gibi, kaosun giderek artmasına neden olacağı açıktır. Geçmişin önerilerinden faydalanarak şehirlerimiz için yeni bir gelecek oluşturmanın şart olduğunu düşünmekteyim.

Çoğu zaman antik dönem yazarları şehir oluşumu ile devlet oluşumunu birbirinin içine girmiş tanımlar olarak açıklamaktadırlar. Özellikle antik dönem Helen düşünürleri, büyük oranda kendi yaşadıkları ortamı oluşturan site şehirlerini değerlendirerek, şehir düzeni ile devlet düzeninin iç içe geçmesine neden olmuşlardır. Belki de haklıdırlar, çok daha sonraları gündeme gelen “Devletin düzeni, şehirlerin düzenini gösterir” düşüncesi, onların düşsel şehir oluşumları için öncelikle devlet düzeninin sağlıklı olması gerektiği konusunda çalışmalarına neden olur. Daha sonra göreceğimiz gibi tüm düşünürlerin ütopik şehirleri nedense birer ada üzerinde

Bir dönemin Forum Constantinisi’nden geriye kalan tek yapı olan Çemberlitaş hemen her dönem yabancı gezginlerin ilgisini çekmiş ve çok sayıda gravürü yapılmıştır. Son restorasyonu 2001-2010 yılları arasında yapılan Çemberlitaş aynı zamanda içinde yaşadığımız şehrin mihenk taşı görevini yapmaktadır.

Vitruvius’un, muhtemelen MÖ 25 yılında yazdığı “De Architectura / Mimarlık Üzerine” isimli kitabının IV. Bölümü’nün başlığı “Şehirler için Sağlığa Uygun Yerlerin Seçimi” adını taşır. Vitruvius, sağlıklı bir kentin kurulabilmesi için on iki şarta dikkat edilmesi gerektiğini belirtir. Sanırım yeryüzünde bu şartlara uyan en önemli kent İstanbul’dur. Kuruluş tarihi belirsiz olan İstanbul için ne yazık ki yaygın olarak MÖ 660-658 tarihleri arasında Megaralı Grekler tarafından kurulduğuna dair söylence itibar görmekte ve günümüzde de varlığını sürdürmektedir.

Megaralı Grekler hikâyesi

MS II. yüzyılın ortalarına doğru Dionysios Byzantios’un yazdığı “Anaplous

Aziz Nikola’nın Noel Baba’ya dönüşmesi ilk kez Almanya’da ortaya çıkar, daha sonra Protestan kiliselerin çoğunlukta olduğu kuzey ülkelerine ve Fransa’ya ulaşır. Noel Baba’ya benzer bir başka figür de “Ayaz Ata”dır. Altay ve Orta Asya mitolojilerinde soğuk tanrısı “Ayaz Han” olarak bilinir ve ay ışığından yaratıldığına inanılır.

İki gün önce, 21 Mart Perşembe günü 2024 yılının ilk gün dönümünü yaşadık. Bundan böyle 21 Haziran’a kadar günler uzayacak ve toprak şenlenmeye başlayacak. Ağaçlar yapraklanacak, bitkiler çiçeklenecek ve etrafımızda doğanın şenliği hüküm sürmeye başlayacak. Dünyanın varoluşundan beri tekrarlanan bu döngü bitkilerin ortaya çıkması ile birlikte büyük bir şölene dönüşür. Bir süre sonra bu şölene şahit olan insanlar, onun tabiatın bir mucizesi olduğu kadar Tanrı’nın da nimeti olduğunu düşünmeye başlarlar. Çeşitli törenlerle kutlanan bu dönüşüm insanlık var oldukça

İstanbul’da yaşayan çok az insan bir dönem Büyükdere Koyu’nun havalimanı olarak kullanıldığını bilir.  Aero Espresso ilk uçuşunu 1 Ağustos 1926 günü Brindisi-Atina-İstanbul arasında gerçekleştirir. 29 Aralık 1926 günü askıya alınan seferler 1928 yılında düzenli hâle gelir ve yıl içinde 210 uçuş gerçekleştirilerek 1111 yolcu taşınır.

"Petra Dikaia’nın (Kefeliköy) yakınında Bathykopos (Derin Koy) vardır. Sadece, en iç girintisinin hatlarının güzelliği ve enine boyuna uzanan kumsalı nedeniyle değil, denizin çok derin oluşu nedeniyle de bu adı almıştır. Nitekim en yakınındaki kıyının yamaçları dik ve sarptır. Koyla aynı adı taşıyan bir dere koya akar. Burada Megaralı kahraman Saron’nun sunağı ve bir dalyan vardır."

Boğaziçi’nin kuzeye doğru en büyük yerleşim alanlarından biri olan Büyükdere’den yaklaşık bin sekiz yüz yıl önce Dionysios Byzantios bu sözlerle bahseder. Çok uzun yıllar boyunca şehirle organik bağları olmayan bu yerleşim alanı, büyük oranda

1905-1909 arasında Jose Basurto’nun şarap deposu ve mısır borsası olarak tasarladığı Azkuna Zentroa’yı Bask Hükûmeti, 1999’da ‘Kültürel Kamu Mülkü’ ilan eder. Eski belediye başkanı İñaki Azkuna binayı; “Kültür için bir buluşma noktası ve barış içinde yaşamaya bir katalizör” olarak nitelemekte

29 Eylül 2023 günü meşhur gezi grubumuzla Bilbao’ya gitmiştik. Seneler önce Guggenheim Müzesi’ni ziyaret etmiştim, ama bu öylesi zorunlu bir ziyaretti ki Bilbao’da kalış süremiz iki-üç saati bulmamıştı. Müzeyi gezip, mimarı Frank Gehry ile kısa bir sohbet sonrası dönmemiz gerekiyordu. Yıllardır çok az bir bölümünü görme imkânı bulduğum, kaldırımlarında hiç dolaşmadığım bu şehri çok merak ederdim. Bu kez fırsat bulup doya doya dolaşacağım için sevinmiştim. 

Azkuna Zentroa dış görünüşü

Guggenheim Müzesi 

İstanbul’dan direkt uçuşla ulaştığımız Bilbao’da ilk işimiz elbette Guggenheim