Hikayenin Yapı Unsurları Nelerdir? Kısaca Yapı Unsurları
01.04.2021 - 16:21 | Son Güncellenme:
Hikâye dilimize Arapçadan geçmiş bir kelimedir. Ülkemiz edebiyat tarihi oldukça değerli hikâye eserlerine sahiptir. Ömer Seyfettin, Sait Faik Abasıyanık ve Haldun Taner gibi birçok önemli yazarın eserleri günümüzde halen okunmaktadır. Bu kadar değerli bir yazı türü hakkında daha fazla bilgi bilmekte fayda vardır. Hikâyenin yapı unsurları nelerdir? Kısaca yapı unsurları ile hikâyeler nelerdir? İşte, merak edilen tüm detaylar.
Türkçede hikâye kavramının eş anlamlısı olarak öykü kelimesi de kullanılmaktadır. Hikâyeler genellikle masallarla karıştırılan edebi ürünlerdir. Ancak hikâyelerin masallardan en büyük farkı yaşanmış ya da yaşama yakın olaylar hakkında yazılmasıdır.
Hikâyenin Yapı Unsurları Nelerdir?
Hikâyeler öğretici yani ders verici metinlerdir. Ülkemiz kültüründe olduğu gibi hemen her kültürde olan hikâyeler, toplumların gelenek ve değerleri hakkında önemli ipuçları veren yazılardır. Yaşama yakın olan bu konular yazar tarafından heyecan uyandıracak şekilde işlenir.
Hikâyeler, romana benzese de yapı olarak daha kısa ve az kişiyle yazılır. Bir olaya dayalı olarak anlatılır. Bir edebi ürüne hikâye denilebilmesi için bazı unsurlara sahip olması gerekir. Bu unsurlar; olay örgüsü, kişiler, zaman ve mekândır.
Olay Örgüsü: Hikâyelerin en önemli unsurudur. Bu yazılar sebep sonuç ilişkisi olan olay kurgusuna sahiptir. Verilen sebep sonuç ilişkisinde olay tam anlamıyla kurgulanır. Giriş, gelişme ve sonuç belirlenir. Belirli bir konu ile başlayan hikâye olay örgüsünün sonunda eğitici ya da öğretici bir netice ile son bulur. Günümüz hikâyelerinde geçmiş çalışmalara göre daha karmaşık konular anlatılsa da olay örgüsü hikâyenin iskeleti şeklinde konumlandırılır.
Kişi ya da Kişiler: Hikâyeler canlı ya da cansız kişiler arasında geçer. Bu kahramanlar tek kişi olabildiği gibi genelde ikiden fazladır. Ayrıca her zaman insan figürü kişilere yer verilmemekte, kişileştirilmiş ya da kendi arasında ilişkisi olan hayvan ve ya cansız eşyalar kahraman olarak kullanılabilmektedir. Bu metinlerde olay ana kahraman kimse onun etrafında gelişir. Hikâyenin başından sonuna kadar bu kahramanın çevresi işlenir. Kültürümüz edebi hikâyelerinin kişilerinden olan Nasrettin Hoca, Karacaoğlan, Köroğlu gibi kahramanlar oldukça sevilmektedir.
Zaman: Hikâyede zaman olayların akışını doğrudan etkiler. Hikâyelerde zaman çok uzun olarak olaya yayılmaz. Kısa süren zaman ilişkisi içinde konu okuyucu ya da dinleyiciye aktarılır. An, saat, gün, mevsim gibi genel ifadelerle zaman tasvir edilir.
Mekân: Olayın geçtiği yerlerin tasvir edilmesidir. Mekân yani hikâyenin geçtiği yerler; samanlık, köy, şehir, orman gibi pek çok yer olabilmektedir. Konu ve yazılan hikâye türüne göre yerler değişebilmektedir.
