Dededen toruna girişimcilik öyküsü

Aylin Rana Aydin - Genç girişimci Mustafa Namoğlu 32 yaşında... Geçenlerde şöyle bir tweet attı: “Sabah 06:30'da dedemle konuştuk, ofisteydi. Bana fintech'lerin geleceğinin ne kadar açık olduğundan, Peter F. Drucker'ın 40 sene önce bugünlere işaret ettiğinden, Ankara'da ürün geliştirip, dünyaya satmanın ne kadar avantajlı olduğundan bahsetti...” Tweet’te bahsedilen dede Mustafa Kombos şu anda 83 yaşında. Girişimci dede ve torun hikâyesini Milliyet’e anlattı…

1938’de Girne’de doğan Mustafa Kombos, 10 yaşından beri çalışıyor. Çocukken okula gitmeden önce köyden muz alıp, pazarda satan Kombos, kendi kendine İngilizce öğrenip, İngiliz kamplarında memur olarak çalışmış. Kombos, şöyle anlatıyor:

“Daha sonra kampların yapımındaki taşımacılık ihalelerine katıldım ve bu ihaleleri adada alan ilk Türk oldum. 30’lu yaşlarıma yaklaşırken tüm adanın en başarılı iş insanlarından biri olarak adlandırılıyordum.”

Yıkıcı inovasyon

Aile şirketlerinin uzun ömürlü olabilmesinin nesillerin iyi yetiştirilebilmesi, şirketlerin gereğine uygun olarak yapılandırılması ve çeviklik ile mümkün olduğunu söyleyen Kombos, girişimciliğin ve yıkıcı inovasyonun bu kadar hızlandığı günümüzde, aile şirketlerinin bir girişim gibi davranabilmesi, veya gücünü doğru girişimlere aktarmasının çok kritik olduğunu belirtiyor. Yerli üretimin önemine değinen Kombos, dışa bağımlılık oranının azaltılması gerektiğini vurguluyor.

Teknoloji üretimi...

Finans alanındaki startup’lar olan fintech’lerin geleceğinin açık olduğunu söyleyen Kombos, “Ben özellikle torunum Mustafa’dan dolayı ister istemez fintech ve bulut tabanlı yazılım üreten şirketlerle ilgili haberleri ayrı bir dikkatle dinliyorum. Bazılarının tam olarak ne yaptığını hala anlamasam da bildiğim tek bir şey var ki, gelecekte tüm önemli finansal kuruluşlar teknoloji şirketi olacak. Bu adaptasyonu ıskalayan geride kalacak” diyor.

Geleceğin teknoloji üreten ülkelerde olacağını söyleyen Kombos, şöyle anlatıyor:

Girişimci torun

“50 yıl önce gelecek belki telefon veya bilgisayar üreten ülkelerindi. Şimdi ise başka fırsatlar geliyor. Yazılım artık hayatımız ile o kadar entegre ki, yazılım konusunda çok büyük fırsatlar var. Özellikle bulut tabanlı yazılımlarda. Çok anlamasam da haberlerde oyun şirketlerinin başarılarını da takip ediyorum.”

Mustafa Kombos’un torunu Mustafa Namoğlu da girişimci. 1989 Girne doğumlu olan Namoğlu’nun, Mugo ve ikas adlı girişimleri bulunuyor. 2011 yılında Mugo girişimiyle tasarım ürünler satmaya başladığını anlatan Namoğlu, “ikas ise 2018’de ortaklarımla kurduğum teknoloji şirketimiz. KOBİ’lerin işlerini kolaylaştıracak bulut tabanlı ürünler geliştiriyoruz. İkas aslında Mugo’daki ihtiyaçlarımızdan dolayı ortaya çıktı. Mugo’nun kendisi KOBİ olduğu gibi, yüzlerce diğer KOBİ’ye ürün tedariki sağladığı için onların ihtiyaçlarını çok net bir şekilde biliyorduk ve ciddi şekilde işin teknoloji tarafında sorun yaşıyorlardı. Birisinin onların işlerini kolaylaştırması gerekiyordu ki şirketin adı da buradan geliyor (İşleri Kolaylaştırıyoruz A.Ş.). Şu anda yeni nesil bir e-ticaret altyapısı geliştirdik. Amacımız, ikas’ı Türkiye’den çıkmış en başarılı teknoloji şirketlerinden biri haline getirmek” diyor.

‘Esnek olun’

Genç girişimcilere önerilerini sıralayan Mustafa Namoğlu, “Bir girişimci olarak sabır ve sıkı çalışmayı söyleyebilirim. Gün sonunda başarılı ve başarısız girişimcileri bence bu iki konu ayırıyor. Tüm yatırımlarını uzun vadeli yapıp, sabırla çalışsınlar. Esnek olsunlar. Esneklik çok önemli iş hayatında, esnek olmayan kırılır. Hızlı deneyip, hızlı değiştirsinler stratejileri” diyor. “Azmimin, hedeflerim ve hayallerimin en büyük sebebi dedemdir” diyen Namoğlu, “Onun karakteri, hikayeleri ve tecrübeleri ile büyümek en büyük şanslarımdan biri” ifadelerini kullanıyor.