Kerkük petrolüne yeni rota iddiası

Irak ordusunun kontrolüne geçen Kerkük’te bir yandan Türkiye’ye ulaşan Kuzey Irak boru hattını bypass etmek amacıyla eski boru hattının canlandırılmasına yönelik girişimler sürerken diğer yandan petrolün İran’a ulaşması için girişim başlatıldı. Irak’ın petrol şirketi Somo, Kerkük petrolünü yakın bir zamanda İran’a göndermeyi planlıyor. Irak merkezi yönetiminin denetimine geçen Kerkük’ten petrol sevkiyatı bir süredir yapılamıyor. Kuzey Irak’tan günde sadece 250 bin varil petrol gönderiliyor.

Irak’ın en zengin ve en kaliteli petrol yataklarına sahip Kerkük’te petrol yatakları ve üretim tesislerinin tamamında denetim sağlayan Bağdat yönetimi, durumun normale dönmesi kapsamında girişimlerini artırdı. Çatışmalar nedeniyle bölgeden ayrılan personelin görevlerine dönmesi ve üretimin tekrar eski seviyesine ulaşması için yeni görevlendirmeler yapıldı. Petrol üretimi ve ihracatında rekor derece düşüş kaydedilirken 30 Ekim’den itibaren Kerkük’ten Ceyhan’a petrol ihracatı tamamen durduruldu. Sadece Kerkük’teki rafineriler için Baba Gurgur, Hebaze ve Cembur petrol yataklarında üretim yapıldı. Irak İçişleri Bakanlığı’nın kararıyla durdurulan petrol ihracatına ne zaman başlanacağı ise bilinmiyor.

Eski hat onarılacak

Kerkük’te Havana, Bay Hasan, Baba Gurgur, Hebaziya, Cenbure olmak üzere toplam beş petrol kuyusu bulunuyor. Kuyular ve üretim sahalarının tümü Irak ordusunun denetimine geçmişti. Kürt yönetimi, hâlâ denetiminde bulunan iki bölgeden ürettiği günlük 250 bin varil petrolü yeni boru hattı ile Kerkük’ten Ceyhan’a akıtmaya devam ediyor. Bağdat yönetimi ise Kürtlerin denetimindeki yeni boru hattını bypass edip eski boru hattını canlandırmak için Ankara ile temasa geçti. Irak Başbakanı Haydar İbadi’nin Ankara’yı ziyaretinde, eski Kerkük-Ceyhan petrol boru hattının onarılması ve Kerkük petrolünün buradan ihraç edilmesi konusunu Başbakan Binali Yıldırım’la masaya yatırmıştı. Eski hattın onarılması ve petrolün buradan Türkiye’ye akıtılması konusunda ilerleme kaydedilmesi üzerine Abadi, Petrol Bakanlığı’na boru hattının onarılması talimatını verdi. Onarımın yakın zamanda başlanması bekleniyor. Kerkük’ün Kürt denetiminde olduğu dönemde bölgeden günlük 600 bin varil dolayında petrol Türkiye’nin Ceyhan Limanı’na ihraç ediliyordu.

Önce tankerle taşınacak

Irak ordusunun, Kerkük kent merkezi ve petrol bölgesinde güvenliği tam anlamıyla sağlamasının ardından petrolün Türkiye’nin yanısıra İran’a da pazarlanması konusunda girişim başlatıldı. Iraklı petrol şirketi Somo tarafında yapılan açıklamada, günlük 15 bin varil Kerkük petrolünün Kirmanşah petrol arıtma tesislerine gönderilmesi için İran ile görüşme içerisinde oldukları belirtildi. Kerkük petrolünün önce Irak’ın güneyindeki petrol arıtma tesislerine, oradan da İran’daki petrol arıtma tesislerine nakledileceği belirtildi. Somo açıklamasında, “Öncelikli olarak petrol taşımasını tankerlerle yapacağız. Fakat daha sonra günlük 25 bin varil petrolü Kirmanşah’a taşıyacak bir petrol boru hattı inşa edeceğiz” denildi.
Kerkük petrolünün İran’a taşınmasına yönelik Irak ve İran petrol bakanları arasında geçen yıl bir anlaşma yapıldığı öğrenildi. Kerkük’teki 5 petrol bölgesinde denetimin merkezi yönetime geçmesi sonrasında iki ülke arasında anlaşma canlandırıldı. Kerkük petrolünün İran’a taşınması için yeni güzergâh belirlendi. Hat açılana kadar taşıma işi tankerlerle sürdürülecek. Yapılması planlanan boru hattıyla Kerkük petrolü, Kerkük, Diyala kentlerinden geçip İran’ın Kirmanşah bölgesine akıtılacak.