Üreticiyi zirai don tüketiciyi fiyat vurdu

Duygu Erdoğan / İSTANBUL - Bu yaz tezgaha en az gelen meyve kiraz oluyor. Öyle ki İzmir, Manisa, Denizli, Kütahya’da hasat tamamlandı ama tüketici yeteri kadar ürün göremedi. Tezgaha gelen düşük kalite ürün memnun etmedi, iyi kalite kiraz ise 600-700 lira fiyattan aşağıya düşmedi. Oldukça pahalı satılan ‘Napolyon’ ve ‘Salihli’ cinsleri ise bu türlerin de düşük kalitesi olarak tezgahta yer buldu.

Türkiye’de en geç kiraz hasadı, Konya’nın Hadim ilçesinde yapılıyor. Son yıllardaki atakla en çok kiraz üreten şehir haline gelen Konya’da da ürün oldukça az. Temmuz sonunda başlayıp ağustos ortasına kadar devam edecek hasat döneminde, nisan ayında yaşanan zirai don nedeniyle yüzde 75’in üzerinde kayıp olduğu tahmin ediliyor. 

Pahalı ama ürün yok

Nisan ayında yaşanan kar yağışı ve soğuk hava, çiçek açma evresinde olan meyve ağaçlarında büyük kayıplara neden oldu. En büyük zararı ise kiraz ağaçları gördü. Az olan kiraz pahalıya satılıyor ancak çoğu üreticinin elinde ürün olmadığı için onlar da zor günler geçiriyor. 

Tüketiciler bu yaz kiraza hasret kalmaya devam ediyor. Yüksek fiyat ve düşük kalite ürünlerle karşılaşan tüketiciler, kiraz tüketimini oldukça azalttı. Pazarlarda düşük kalite kirazda kilo fiyatı 150-300 lira arasında değişirken, marketlerde görece iyi kalite ürünlerde fiyat 500-700 lira arasında bulunuyor. Denizli’de coğrafi işaretli Honaz kirazında zirai don nedeniyle ürün büyüyemeden dalda kaldı; Amasya’da ise 60 yıldır yapılan ve kiraz teşvikini sağlayan yarışma ve festival, yeterli ürün olmadığı için bu yıl yapılamadı; az orandaki kiraz ise hediyelik olarak satıldı.

Düşük kalite kiraz

Önemli üreticilerden Konya’nın Hadim ilçesi ise hasada hazırlanıyor. Konya Hadim Ziraat Odası Başkanı Tefik Ateş, “Bazı alanlarda yüzde 80’e varan kayıplar var. Büyük kısmı ihracata gidecek, bir kısımını da iç pazara vereceğiz. Satışların üreticide 400 liradan başlamasını bekliyoruz, bu nedenle içeride fiyat yüksek seyretmeye devam eder. Zaten iç piyasada çoğu iyi kalite denilen ürün de daha düşük kalite. Kirazın az olmasından faydalanıp pahalıya satıyorlar” dedi.

Dünya birincisi

Türkiye, normal şartlarda; kiraz ekili alanlar ve üretimi ile dünyada açık ara birinci sırada. Buna karşılık kiraz ihracatında bir miktar geriden takip ettiği sıralamada ise üçüncü olarak konumlanıyor. Kirazda özellikle Uzak Doğu ülkelerine yönelik ihracatı artırmaya yönelik politikalar uygulanıyor.

Farklı çeşitlerde de fiyat yüksek

Yazlık meyve çeşitlerinde genel olarak yüksek fiyat ivmesi var. Pek çok çeşit zirai dondan zarar gördü. Bu nedenle şeftali, nektari ve kayısıda fiyat halen yüksek seyrediyor. Yeni dünya ve erik çeşitlerinde de fiyatın düşmeyeceği belirtiliyor.