'Yönetim kurulunda kadın sayısı artmalı'

Türkiye’de yönetim kurullarındaki kadın sayısı giderek artıyor. Ancak henüz istenilen sayıya erişebilmiş değiliz. Ülkemizde yönetim kurullarındaki kadın oranı sadece yüzde 17. Türkiye’de borsaya kote şirketlerin yönetim kurullarındaki 2 bin 698 kişinin 458’i kadınlardan oluşuyor. Yönetim Kurulunda Kadın Derneği (YKDD) Başkanı Hande Yaşargil, nüfusun ve yeteneğin yüzde 50’si kadınsa üst karar mercilerinde de kadın oranının yüzde 50 olması gerektiğini söylüyor. Yaşargil’le son durumu konuştuk.

Kota getirilmeli

- Yönetim kurullarında son durum nedir?

Türkiye’de borsaya kote şirketlerin toplam 2698 yönetim kurulu koltuğunun sadece 458’i kadınlara ait, yani oran yüzde 17. Üstelik bu koltuklardaki kadınların önemli bir kısmı aile mensubu veya hissedar olarak bu görevde. 9 sene önce de bu oran yüzde 11’di, yani yalnızca 6 puanlık yol kat edildi. Kovid-19'a karşın 2012'de yüzde 11 olan kadınların 2020'de yüzde 17'ye yükselmesi bize umut veriyor ancak yeterli değil. Avrupa’da yönetim kurullarında kadın oranı ülkemize göre daha yüksek.

- Kota getirilmesini mi savunuyorsunuz?

Kotayı sistemi düzeltmek için bir müdahale olarak görüyorum. Bugün halka açık şirketlere uygulanan yüzde 30 bağımsız yönetim kurulu üyesi kotasından mutsuz muyuz? Eğer bekleseydik şirketler ihtiyaç olarak hissedip bu orana ulaşır mıydı? Bu nedenle sistematik müdahale şart diyoruz. Aynı zamanda Türkiye’nin belkemiği olan şirketlerin yönetim kurullarını iyi çalıştırmamız gibi bir sorumluluğumuz da var. Bu kurulları iyi çalıştıracak unsurlar ise denge ve çeşitlilik. Önemli büyüklükte bir lider kadın yetenek havuzu var ancak kullanmıyoruz ve gecikiyoruz. Yüzde 50 orana ulaşma yolunda sistemi sorgulamak şart.

Anadolu’ya açılacak

- Anadolu durum nedir?

Bugün borsaya kote şirketlerin yönetimlerindeki kadın oranını takip edebiliyoruz, şayet daha geniş skalada geleneksel aile şirketlerini de ölçümleme imkanı olsaydı bu oranın daha da aşağıda olduğunu görürdük. YKKD olaraçılım yeni dönemdeki en önemli odaklarımızdan biri. Bu kapsamda çeşitli fon projelerine başvuru yapıyoruz ve yanımıza destekçi olarak özellikle yerelde kuvvetli olan iş dünyası örgütlerini alıyoruz. ‘Anadolu'nun Kadın Yönetim Kurulu Üyeleri’ni ortaya çıkarmayı ve ülkemizin her yerinde meselemizle ilgili farkındalık yaratmayı amaçlıyoruz. Bölgesel eşitsizlikleri ortadan kaldırmak, kadınlara imkanlara eşit erişim şansı sunmak ve toplum için fayda yaratmak olmazsa olmaz. 10 yıldır edindiğimiz deneyimi Anadolu’ya da taşımak istiyoruz.

Pandemide kadının durumu zorlaştı

- Pandemi döneminde kadın işsizliğinin arttığını görüyoruz...

Pandemi döneminde kadın çalışanların yaşadığı en büyük sorunlar artan ev işleri ve bakım sorumluluğu ile ev içi şiddet. UNDP’nin yaptığı bir araştırma pandemi döneminde ev işleri ve bakım konularında kadınların erkeklerden 4 kat daha fazla zaman harcadığını vurguluyor. Bu dönem eşitsizlikleri ön plana çıkarıyor, dezavantajlı grupların yaşadıklarını iyice perçinliyor.

Bilinçdışı önyargılarımız var. İcra rollerinde ve yönetsel rollerde oldukça başarılı olan kadınlar, şirketlerin en üst karar mercileri olan yönetim kurullarında varlık gösterebileceğinin farkında olmayabiliyorlar. Toplumsal cinsiyet anlayışı, kadını ikinci plana ve yönetilen rollere itiyor. Maalesef kurum kültürü de bunu destekliyor. Her seviyede, her rolde kadın cam tavanları ile yaşıyor. Biz de programımızda aslında bu önyargıları, kaygıları yok ediyoruz.

 Engellere değil, çözüm yöntemlerine odaklanıyoruz. Bir diğer sorun da karar vericilerin bakış açısı. Aynı kabiliyetlere sahip iki kişi arasında seçim yaparken, kadına dezavantaj yaratılmaması için yapılması gerekenler var.