13.01.2020 - 07:06 | Son Güncellenme:
AA
Kasım Süleymani'nin öldürülmesinden sonra ABD ile İran arasında yaşanan gerilim devam ediyor. Son dakika haberine göre Irak’ın Salahaddin vilayetinde ABD askerlerinin kaldığıBeled Askeri Üssü’ne 8 füzeyle saldırı düzenlendiği bildirildi. İran'ın ABD üsslerine yaptığı saldırılardan sonra savaşa ramak kalmış ancak Trump'ın açıklamaları tansiyonu düşürmüştü. Ancak Irak'ta ABD üslerine saldırılar devam ediyor. İran lideri Ali Hamaney, ABD'yi hedef alan açıklamalarda bulundu. İngiltere, Almanya ve Fransa liderleri, İran'a karşı ortak açıklamada bulundu ve İran'ı net bir dille uyardılar... İran'daki rejim karşıtı gösteriler ülkenin tamamına yayılıyor. İşte tüm detaylar...
Irak Güvenlik Meyda Ağı tarafından yapılan yazılı açıklamaya göre, Beled Askeri Üssü’ne 8 Katyuşa füzesi atıldı.
Saldırıda, Irak ordusuna bağlı 1 subay ve 3 asker yaralandı.
ABD askerlerinin kaldığı söz konusu üste, Iraklı askerler de bulunuyor.
Geçen günlerde de Irak'ın Selahattin eyaletinin Duceyil kasabasında Amerikan askerlerinin olduğu Beled Askeri Üssü'nün yakınına roketler düşmüştü.
Ruhani: ABD'nin bölgedeki askeri varlığı gerilimi artırmıştır
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD'nin bölgedeki askeri varlığının gerilimi artırdığını ve halkların öfkesine yol açtığını söyledi.
İran Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, İsveç Başbakanı Stefan Löfven ile telefonla görüşen Ruhani, kazada (düşürülen yolcu uçağı) hayatını kaybeden İsveç vatandaşları için başsağlığı diledi.
İran'ın nihai sonuca ulaşana kadar tahkikatı sürdüreceğini ve elde ettiği bilgileri dünya kamuoyuyla paylaşacağını belirten Ruhani, "Bu tür sarsıcı olayların dünyada tekrarlanmaması için çaba göstermeliyiz." dedi.
Bölge sorunlarının siyasi ve müzakere yoluyla çözülebileceğini ve devletlerin egemenliğine saygı gösterilmesi gerektiğini dile getiren Ruhani, "ABD'nin bölgedeki askeri varlığı gerilimi artırmıştır. Bu durum bölgedeki halkların da öfkesine yol açmıştır. Hepimiz el ele vererek bölgeye güvenliği geri getirmeliyiz." ifadelerini kullandı.
İran'ın Ayn el-Esed Hava Üssü'ne yaptığı saldırının BM'nin 51. maddesine göre meşru savunma çerçevesinde olduğunu savunan Ruhani, "Bölgede meydana gelen son olaylardan ABD'liler sorumludur. Herkes açık bir üslupla ABD'nin bölgedeki cinayetlerini kınamalıdır." değerlendirmesinde bulundu.
Löfven de kazanın nedenine ulaşmak için tahkikatın şeffaf şekilde sonuçlanmasını istedi ve İsveç'in incelemelere katılmaya hazır olduğunu bildirdi.
Löfven, "İsveç, diğer AB ülkeleriyle birlikte bölgede gerginliğin artmasına karşı durmuştur. İran ile iş birliğini bölgedeki istikrar ve güvenlik için memnuniyetle karşılamaktadır." ifadelerini kullandı.
İngiltere, Almanya ve Fransa liderlerinden ortak İran açıklaması
İngiltere, Almanya ve Fransa liderleri, İran'ı nükleer anlaşmanın hükümlerine tam uymaya ve şiddet eylemlerinden kaçınmaya çağırdı.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ortak açıklamasında, bu ülkelerin diğer Avrupalı müttefiklerle temel ortak güvenlik çıkarlarını paylaştığı belirtildi.
Bunlardan birinin de nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ve İran'ın asla nükleer silah geliştirmemesini sağlamak olduğu kaydedilen açıklamada, bu kapsamda Tahran'ın nükleer faaliyetlerini düzenleyen Kapsamlı Ortak Eylem Planı'nın (JCPOA) önemli bir rol oynadığına işaret edildi.
"Uzun vadeli bir çerçeve belirlenmesi gerekiyor"
ABD'nin anlaşmadan çekilmesinden duyulan endişenin dile getirildiği hatırlatılan açıklamada, geriye kalan Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve İngiltere'nin JCPOA'yı koruma kararlılığını gösterdiği kaydedildi.
İran'ın anlaşma kapsamındaki taahhütlerine tam uymasının önemine dikkat çekilen açıklamada, Tahran'ın Temmuz 2019'dan bu yana attığı geri adımlardan duyulan endişe vurgulandı.
Bu adımların tersine çevrilmesi istenen açıklamada, ayrıca İran'ın nükleer programı için uzun vadeli bir çerçeve belirlenmesi gerektiği belirtildi.
"İran'ın istikrarı bozucu rolü"
Son olayların, Tahran'ın bölgede istikrarı bozucu rolünü gösterdiği, bunlara İran Devrim Muhafızları Ordusu ve ona bağlı Kudüs Gücü'nün faaliyetlerinin de dahil olduğu vurgulanan açıklamada, "Bölgedeki müttefiklerimizin ve ortaklarımızın güvenliğine olan bağlılığımız değişmedi." ifadesi kullanıldı.
"Anlaşmaya tam olarak yeniden uymaya çağırıyoruz"
İran'ın istikrarı bozucu bölgesel faaliyetleriyle ilgili endişelerin diplomatik yollarla ele alınması gerektiği ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Bugünkü mesajımız açık. JCPOA'ya ve onu korumaya olan bağlılığımızı sürdürüyoruz. İran'ı anlaşmaya aykırı tüm tedbirleri geri almaya ve (anlaşmaya) tam olarak yeniden uymaya, daha fazla şiddet eyleminden veya silahların yayılmasından kaçınmaya çağırıyoruz."
Bölgenin istikrarını korumak için İran'la çalışmaya hazır olunduğu bildirilen açıklamada, ayrıca Ukrayna uçağının düşürüldüğünün kabul edilmesinin ardından atılacak adımlar konusunda birlikte çalışma sözü verildi.
Nükleer anlaşma
İran ile Çin, Fransa, Almanya, Rusya, İngiltere ve Avrupa Birliği (AB) arasında 2015 yılında Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.
Ancak ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelmesinin ardından Washington, anlaşmadan tek taraflı çekilerek İran'a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı.
Anlaşmanın diğer taraflarından Washington'u durdurmasını isteyen ancak bunda başarılı olamayan İran, Temmuz 2019'da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak'ta da anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.
Tahran, yaptırımların kalkması ve menfaatlerin temin edilmesi halinde yeniden anlaşmaya dönmeye hazır olduğunu ifade etmişti.
İran'daki rejim karşıtı gösteriler ülkenin tamamına yayılıyor
İran'da yolcu uçağının düşürülmesine tepki amacıyla dün Tahran'da başlayan rejim karşıtı gösteriler, ülkenin birçok kentine yayıldı.
Göstericiler, İran'ın Meşhed, Tebriz, Şiraz, Arak, Yezd, Ahvaz, Kazvin, Kermanşah ve Senendec kentlerinde de sokaklara çıktı.
Göstericiler, Tahran'da ABD tarafından öldürülen Kasım Süleymani'nin posterini yırttı. Tahran'ın ara sokaklarında çöp konteynerlerini yakarak yolları trafiğe kapatan göstericiler, "Diktatöre ölüm" ve "Hamaney'e ölüm" sloganları attı.
Hamaney: Bugünkü şartların nedeni ABD'nin ve müttefiklerinin çıkardığı fesatlardır
Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani, sürpriz ziyaret gerçekleştirdiği Tahran'da İran lideri Ali Hamaney ile bir araya geldi.
Hamaney'in ofisinden yapılan açıklamaya göre, İran lideri, görüşmede bugünkü şartlarda bölge ülkelerinin ilişkilerini güçlendirmesi gerektiğini belirterek, "Bölge ülkeleri yabancıların telkinlerine kulak vermemelidir." dedi.
İran'ın defalarca bölge ülkeleriyle daha yakın iş birliğine hazır olduğunu ilan ettiğini ve Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin de bunu açık şekilde dile getirdiğini kaydeden Hamaney, "Elbette özellikle dünyanın diğer ucundan bölgeye gelenler, bölge ülkelerinin iş birliğinin gelişmesini istemiyor fakat bu konunun onlarla bir ilgisi yoktur. Bölge ülkeleri ve halkları artık bu tür dayatmaları ve müdahaleleri kabul etmiyor." ifadelerini kullandı.
Bölgenin uygun şartlara sahip olmadığına dikkati çeken Hamaney, "Bugünkü şartların nedeni ABD'nin ve müttefiklerinin çıkardığı fesatlardır. Ona (ABD) karşı koymanın tek yolu da bölge arasında yapılacak iş birliğidir." dedi.
Katar ile İran'ın ilişkilerine de işaret eden Hamaney, "İki ülkenin ekonomik ilişkileri, siyasi ilişkilerin seviyesinde değildir. İran ile Katar arasındaki iş birliği ortak zeminlerde eskisinden daha fazla olmalıdır." diye konuştu.
"Bölge ülkeleri arasında kapsamlı müzakere yapılması gerektiğine inanıyoruz"
Al Sani de Hamaney'in bölge ülkeleri arasındaki iş birliğinin gelişmesi yönündeki düşüncelerine katıldığını ifade ederek, "Bölge ülkeleri arasında kapsamlı müzakere yapılması gerektiğine inanıyoruz." dedi.
Tahran'da yaptığı görüşmelere ilişkin olarak da Al Sani, "İki ülke arasındaki ortak komisyon toplantısının yaklaşık 3 ay sonra Tahran'da yapılması kararlaştırıldı. İran ile Katar arasındaki ekonomik ilişki seviyesinin siyasi ilişkiler seviyesine yükselmesini ümit ediyorum." ifadelerini kullandı.
Görüşmede Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif de hazır bulundu. (AA)