Son dakika: Milyonlarca vatandaşa müjde! İsteyen emekli olabilecek...
19.06.2021 - 14:19 | Son Güncellenme:
Milyonlarca vatandaşın kamuya olan borçlarını bitirecek yeni yapılandırma düzenlemesi yürürlüğe girdi ve 30 Ağustos’a kadar başvuru süreci de başladı. Bu sayede vatandaşlar kamuya olan tüm borçlarının faizlerini sildirecek, isterlerse taksite böldürebilecek. Yasa milyonlarca vatandaşa borçlardan kurtulma imkanı getirirken Bağ-Kur'lulara da pek çok fırsatın kapılarını açtı. Bağ-Kur'lulara primleri için yapılandırma, dondurma, ihya kolaylığı getirilirken, bu imkanlar pek çok kişiye de emeklilik yolunu açacak. Hiçbir sigorta başlangıcı olmayan ev kadınlarının da isteğe bağlı sigorta primini yatırarak emekli olmaları teşvik edilirken, düşük primle emeklilik şansı doğdu. İşte ayrıntılar...
Milyonların nefes aldığı barış yasası ile ev kadınlarından kısmi çalışanlara kadar geniş bir kesimi ilgilendiren "isteğe bağlı, topluluk sigorta primlerine ilişkin borçlar" da yapılandırılıyor.
Hükümet, hiçbir sigorta başlangıcı olmayan ev kadınlarının isteğe bağlı sigorta primini yatırarak emekli olmalarını teşvik ediyor. Babasından dul aylığı alan kadınlara "ev sigortası" hakkı verilirken, bugüne kadar isteğe bağlı sigorta yaptıran ev kadınlarının sayısı 300 bini geçti. Bu kapsamda sigortasını başlatan ancak primini yatıramayanların primlerini bir yıl içinde ödemesi gerekiyor.
Bu süre içinde primlerin yatırılmaması durumunda sigortalılık süresine sayılmayacak. Bu kapsamda olan ev kadınları 12 aylık dönemde ödenmeyen primleri için yapılandırmaya başvurup taksit olanaklarından yararlanabilir.
Temmuzda başvuruda bulunanlar geçen yılın ağustos ayından sonraki, ağustosta başvuranlar da eylül ayından sonraki döneme ait prim borçlarını yapılandırabilecek. Borcun meydana geldiği tarihteki ana para tutarını enflasyon farkı ile peşin veya taksitle ödeme imkânı bulunuyor.
Peşin ödeyenlerin enflasyon farkı ile ortaya çıkan borcunun yüzde 90'ı silinecek. Üç yıla kadar taksitle ödemeyi seçenler de yılda yüzde 9 fark yatıracak. Bu kapsamda olup da yapılandırmadan yararlanmak isteyenlerin de 30 Ağustos'a kadar başvuruda bulunması gerekiyor.
Öte yandan yapılandırma yasası Bağ-Kur'lular için üç ayrı avantaj getiriyor. İsteyen borçlarını sildirip günlerini donduracak. İsteyen tüm borcu faizsiz ödeyip emekli olacak, isteyen de geçmiş dondurulan günlerini daha ucuza ihya edecek. İşte fırsatın ayrıntıları...
1) PRİMLER YAPILANDIRILIYOR:
Prim borcu olan Bağ-Kur'lular 31 Ağustos'a kadar başvurarak bunları yapılandırabilecek. Bu durumda gecikme ceza ve faizleri silinecek, bunun yerine Yİ-ÜFE tutarı eklenecek.
Sabah'tan Faruk Erdem'in yazısına göre ilk taksit ödeme süresi içinde yani 31 Ekim'e kadar peşin ödeme yapanlar, Yİ-ÜFE tutarının yüzde 90'ını ödemeyecek.
Hesaplanan tutarın tamamının ilk 2 taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde ise Yİ-ÜFE tutarında yüzde 50 indirim yapılacak. İsteyen ise 18 taksitte 36 ayda borcu kapatabilecek. Bu durumda ana para ve enflasyon farkından oluşan borca belirlenen katsayılar eklenecek.
2)BORÇLAR SİLİNİYOR:
Bağ-Kur'lu olan esnaf, çiftçilerden, 30 Nisan 2021'e kadar olan prim borçlarını Ekim sonuna kadar ödemeyenlerin veya yapılandırmayanların prim borcu silinirken, sigortalılıkları dondurulacak. Bu süreler emeklilik için geçerli olmayacak.
3) AVANTAJLI İHYA İMKANI:
Bağ-Kur'lu olup da prim borçları nedeniyle daha önce sigortalılık süreleri durdurulanların kendileri veya hak sahipleri, 1 Temmuz-31 Ekim tarihleri arasında SGK'ya ihya (prim canlandırma) başvurusunda bulunabilecek.
İhya edilecek primlerde borçlu olunan tarihteki tutarlar baz alınacak ve sadece enflasyon farkı ile güncelleme yapılacak. Böylece daha az ödemeyle dondurulan primler canlandırılabilecek. Borcun tamamını ilk taksit döneminde yatırmayanların ihya işlemi geçerli olmayacak.
BİR BAKIŞTA YAPILANDIRMA FIRSATLARI
KİMLER YARARLANACAK?
*Geçmiş dönemden Bağ-Kur prim borcu olanlar
*Geçmiş dönemde primleri silinen Bağ-Kur'lular
*Borcunu tamamen sildirmek isteyenler
HANGİ İŞLEM YAPILACAK?
*Ekim sonuna kadar borcu yapılandırıp ödeyen emekli olacak
*Silinen günleri ihya edenler şartlar tamamsa emekli olabilecek
*Yapılandırma için 31 Ağustos'a kadar başvurulacak
*İhya için başvuru 1 Temmuz-31 Ağustos arasında yapılacak
NASIL ÖDENECEK?
*Ödemeler 31 Ekim'e kadar tamamlanacak
*Borçluların faizleri silinecek isterlerse taksit yapılacak
*İhyada güncel asgari ücret değil geçmiş yıllardaki prim kullanılacak
*Geçmiş primlere sadece enflasyon farkı eklenecek
BAŞKA AVANTAJLAR NELER?
İlk taksiti ödeyen 60 günden fazla borcu yoksa sağlıktan yararlanacak, icra takibi ve haciz işlemleri yapılmayacak, ilk taksiti ödeyenler 'borcu yoktur' yazısı alabilecek, sigorta primi teşvik uygulamalarından yararlanabilecek, Borcunu yapılandıranlar primini düzenli ödeyenlere sağlanan 5 puanlık indirimden de faydalanabilecek.
ÇALIŞMADAN EMEKLİLİK
Primi eksik olanlar ya da çalışma imkanı bulamayanlar için emeklilik imkanı bulunuyor. İşte çalışmadan prim ödeyip emekli olmanın en kolay yolu…
Türkiye'de emeklilik için üç şart bulunuyor. Bu şartlardan birisi işe giriş tarihine göre belli bir yaşa gelmek, diğeri belli bir prim ödemek ve ilk sigorta olunan tarihten sonra kadınlar için 20 erkekler için 25 yılın geçmesi.
SSK kapsamındaki bu emeklilik şartları 9 Eylül 1999'dan sonra değişikliğe uğradı ve yıl şartı ortadan kalktı. Buradaki en önemli şartlardan olan prim ödeme şartı ise değişik şekillerde oluyor. Bir işyerinde çalışanların primlerini işveren ödüyor.
Kendi işini kuranlar ise Bağ-Kur kapsamında prim ödüyorlar. Borçlanma yolu ile yani doğum ve askerlik gibi sürelerin satın alınması yoluyla da prim elde edilebiliyor.
Bir başka yöntem ise çalışma imkanı bulamayanlar ya da kendi işini kuramayanlar için geçerli. Bu da isteğe bağlı sigorta. 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emeklilik için ilk adımı atmış oluyor. İsterseniz biraz daha detaylı bakalım.
KİMLER İSTEĞE BAĞLI SİGORTAYA BAŞVURABİLİR?
Türkiye'de ikamet edenler ile Türkiye'de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından;
- 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan,
- Sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayanlar,
- Kendi sigortalılıkları nedeniyle Türkiye'de sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük ve yaşlılık aylığı almayanlar,
- 18 yaşını dolduranlar. Kanunun yürürlük tarihinden önce mülga kanunlara göre isteğe bağlı sigortaya devam edenler, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın Kanun kapsamında isteğe bağlı sigortalılıkları devam ettirilecektir.
NEREYE VE NASIL BAŞVURULMALI?
- İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin örneği Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan "İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi" ile ikametgahlarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine başvurmaları gerekmektedir.
- Tekrar isteğe bağlı sigortalı olmak isteyen sigortalıların ise talep dilekçesi ile müracaatları yeterli olacaktır.
- 5434 sayılı Kanunun mülga 12 nci maddesi uyarınca isteğe bağlı iştirakçilik başvuruları, Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Sigortalı Tescil Daire Başkanlığı Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA adresine yapılacaktır.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTANIN BAŞLANGICI NE ZAMAN?
İsteğe bağlı sigortalılık, müracaatın Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR NE KADAR PRİM ÖDER?
İsteğe bağlı sigorta primi prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen prime esas aylık kazancın % 32'sidir. Bunun % 20'si malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, % 12'si genel sağlık sigortası primidir. İsteğe bağlı sigortalılığın devamında belli süre prim ödememe halinde sigortalılığın sona ermesi uygulaması kaldırılarak, ait olduğu ayın primini en geç 12 ay içinde ödemeyen sigortalının o aya ait primini ödeme imkanı olmayacak, 12 ay geçmedikçe diğer aylara ait primlerini gecikme zammı ile ödenmesi imkanı ve talep veya ölüm dışında isteğe bağlı sigortalılık sonuçlandırılmayacaktır.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA NASIL SONA ERER?
- İsteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, primi ödenmiş son günü takip eden günden,
- Aylık talebinde bulunanların, aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden,
- Ölen sigortalının ölüm tarihinden itibaren sona erer.
İSTEĞE BAĞLILIK SÜRESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ NASIL OLACAK?
01/10/2008 tarihinden itibaren ilk defa isteğe bağlı sigortalı olanlar ile 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara tabi isteğe bağlı sigorta primi ödeyen sigortalıların 01/10/2008 tarihinden sonra isteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreleri 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilecektir.
