‘Avludaki Kadınlar’ tartışma yarattı

Osmanlı Hanedanı’ndan gelen koskoca bir halife, yedi kadın figürünü havuz başında yarı çıplak gösteren bir tablo yapar mı yoksa yapmaz mı? Peki, yaptı diyelim, o tabloyu satın alan cesur koleksiyoner kimdir? Dahası tablonun koleksiyoneri bu kadar uzun süre gizli kaldığına göre acaba tablonun satışı gerçekleşmemiş midir? Sanat dünyası son günlerde bir tablo yüzünden işte bu soruların peşine düştü. Son Halife Abdülmecid Efendi’nin “Avludaki Kadınlar” tablosundan bahsediyoruz. 6 Ekim’de Alif Art Antikacılık A.Ş. tarafından Esma Sultan Yalısı’nda düzenlenen bir müzayedede, telefonla müzayedeye katılan bir alıcıya, 1 milyon 600 bin TL’ye satılan tablo ardında birçok soru işareti bıraktı. Tabloyu kimin aldığına dair söylentiler hatta aslı olmayan haberler dahi çıktı.

‘Soru işaretleri var’
Ancak tabloyla ilgili en önemli iddia tablonun gerçekten Abdülmecid Efendi’ye ait olmadığı. Dün Zaman Gazetesi’nde konuyla ilgili kaleme aldığı ikinci yazı yayımlanan Beşir Ayvazoğlu’nun iddiası tablonun kesinlikle Son Halife’nin elinden çıkmadığı. 2007’de tabloyla ilgili yazdığı bir yazıda “Tabloyu getirip imzayı gösterseler bile, bu resmin Abdülmecid Efendi tarafından yapıldığına inanmam!” diyen Ayvazoğlu, dün yayımlanan yazısında, “Abdülmecid Efendi aptal mıdır ve harem bilmediği bir mekân mıdır ki, hayali harem sahnelerine iltifat etsin. Tabloyu gençliğinde yaptığı iddia ediliyor. Peki, gençliğinde ulaştığı teknik ustalık, yaşlılığında yaptığı tablolarda niçin yok? Kısacası, “Avluda Kadınlar” tablosu büyük ihtimalle Gustave Boulanger’ye yahut onu ustaca taklit eden başka bir ressama ait olmalıdır. Bu tablonun Abdülmecid Efendi’ye ait olduğunu söyleyebilecek bir eksperin çıkabileceğini sanmıyorum” dedi. Konuyla ilgili görüştüğümüz Türkiye’nin en önemli oryantalist resim koleksiyonlarından birini barındıran Pera Müzesi’nin genel müdürü Özalp Birol da Ayvazoğlu’nun iddiaları üzerine, “Uzman değilim, ama yıllardır çok sayıda oryantalist tablo gördüm, bu alanı tanıyorum. ‘Avludaki Kadınlar’ tablosu imzayı taşımasına rağmen, üslup itibariyle bu tablonun gerçekten Son Halife Abdülmecid Efendi’ye ait olduğuna dair kafamda soru işaretleri var” dedi.

Tek nü’sü değil
Tablonun Abdülmecid Efendi’ye ait olduğunu iddia eden isimse tarihçi Murat Bardakçı. Bardakçı 7 Ekim’de yayımlanan yazısında Abdülmecid Efendi’nin bu tabloyu halife olmadan 23 sene önce yaptığını belirtti ve şehzadelik dönemine ait bu tablonun onun halife unvanıyla değerlendirilmesinin yanlış olduğunu yazdı. Bardakçı yazısında ayrıca, “Abdülmecid Efendi’nin tek nü kadın tablosu dün satılan “Avludaki Kadınlar”ı değildir böyle başka eserleri de vardır” diye belirtti.
Tabloyla ilgili bir başka iddia ise gerçekten satılmış olmadığı. Söylentiler tablonun satılmadığı, eğer satılsaydı koleksiyonerinin bu zamana kadar çoktan ortaya çıkacağı yönünde.
Konuyla ilgili iddiaları sorduğumuz Alif Art Antikacılık A.Ş. yetkilileri ise Milliyet’e yaptıkları açıklamada ”Tablonun satışı kesin olarak gerçekleşti. Ancak satın alan kişinin ismi bizde saklı” dedi.