‘Cıva’ içeren ürünlerin ihracatı, ithalatı yasak
23.02.2022 - 07:01 | Son Güncellenme:
Türkiye, insan ve çevre sağlığını tehdit eden cıva kullanımı, emisyon ve salımlarını kontrol altına almak için 2014 yılında imza attığı Minamata Sözleşmesi'ne resmen taraf oldu.
ÖNDER YILMAZ Ankara
Sözleşmeye ilişkin yasa teklifi Meclis'te yasalaştı. Buna göre, cıva madenciliği ve cıva içeren zararlı ürünlerin üretim, ithalat ve ihracatı yasaklandı. Büyük sanayi tesisleri cıva salınımlarını azaltacak, mümkünse tamamen ortadan kaldıracak. TBMM'de kabul edilen "Cıvaya İlişkin Minamata Sözleşmesinin Beyan ile Birlikte Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun", Türkiye'nin çevre kirliliği ile mücadelesinde kritik bir adım olacak. Düzenleme uyarınca Türkiye'nin ilk yükümlülüklerinden biri "cıva madenciliğinin yasaklanması" olacak. Cıva ve cıva bileşiklerinin üretim, ithalat ve ihracatı yasaklanacak. Bunlara ilişkin atık ve stoklar etkin şekilde bertaraf edilecek. Küçük ölçekli altın madenciliğinde kullanılan cıva miktarı ve salımı azaltılacak.
Verilere göre; Türkiye’de yıllık bazda 34,61 ton cıva insan faaliyetlerinden kaynaklı olarak çevreye salınıyor. Bu salımların yüzde 74’ü atmosfere, yüzde 21'i karaya ve yüzde 5'i suya yapılıyor. Hava, su ve toprak gibi tüm ortamlara yapılan cıva salımlarının yüzde 30’u ise kömür yakıtlı elektrik santrallerinden kaynaklanıyor. Söz konusu santrallerin neden olduğu yıllık 10 bin 551 kg cıvanın yüzde 88’i ise havaya salınıyor. Düzenlemenin yürürlüğe girmesinden itibaren 3 yıl içerisinde Türkiye, cıva kullanımını azaltmak üzere bir “ulusal plan” hazırlamak zorunda olacak.
Faaliyetleri durduruldu
Türkiye’de 1970’lere kadar faal olan cıva sanayii, alınan önlemler ve yapılan düzenlemeler sonucunda kademeli olarak durduruldu. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Dış İlişkiler Genel Müdür Vekili Öztürk Selvitop TBMM’de şu anda aktif durumda olan bir adet cıva işletme izni bulunduğunu belirtirken, “bu da bir kompleks cevher işletme” bilgisini verdi.
