Dev şantiye: GROZNİ

Çeçenistan, Rusya ile 1994 ve 1999 yıllarında girdiği iki savaşın görüntüleriyle zihinlere kazınmıştı. Yerle bir olmuş şehirler, binlerce ölü, yaralı ve onbinlerce mültecinin ardından aralıklarla 2009’a kadar devam eden Rus-Çeçen savaşı Rusya’nın “Antiterör Operasyonu” adı verilen Çeçenistan’daki özel yönetime 16 Nisan 2009’da son vermesiyle resmen bitti. Çeçenler bu tarihi bayram ilan etti ve o andan itibaren de kapsamlı bir imar ve yatırım hamlesi başladı.
Savaşta yerle bir olan başkent Grozni yeni bir planla tekrar inşa edilmiş. Cumhurbaşkanı Ramazan Kadirov’un Hollywood yıldızlarıyla birlikte açılışını yaptığı gökdelenlerin merkez alındığı yeni imar planında şehir bir daire şeklinde düzenlenmiş. Şehir merkezine uzanan geniş bulvarlar, bu bulvarlara bağlanan geniş caddeler ve Moskova ve Petersburg gibi Rus sehirlerini andıran büyük meydanlar... Şehir dev bir şantiyeyi andırıyor.
Türkiye’den gelen firmaların yaptığı inşaat işleri devam ediyor. Kadirov’un İtalyan şirketleri tarafın yapımı devam eden “Başkanlık Rezidansı” dikkat çekiyor. Ayrıca, içerisinde 1200 kişilik opera salonu, üstün yetenekli çocuklar için özel sınıflar ve yabancı devlet adamlarınının ağırlanacağı rezidanslar bulunan Devlet Konukevi’nin inşaatı da tamamlanmak üzere.

100 bin dolara ev
Çeçenistan’da öğretmenler 500-600 dolar maaş alıyor. Polislerin 500 dolar olan maaşı ise yeni yılda bin dolara çıkacak. Ev kiraları 150 ile 300 dolar arasında değişiyor. Savaştan sonra konut sektörü bir rant haline gelmiş. Dünyanın dört bir yanına dağılan Çeçenler savaşın bitimiyle ülkelerine dönmeye başlamış ve savaşla harabeye dönen ülkede konut fiyatları tavan yapmış. Özellikle son 5 yılda hayat çok pahalı hale gelmiş. “5 yıl önce şehir merkezinde 10 bin dolara iyi bir ev alabilirdiniz, şimdi böyle bir ev neredeyse 100 bin dolar” deniyor. Konutların metrekare fiyatı ortalama bin dolar. Rusya’da ve diğer ülkelerde yaşayan varlıklı Çeçenler de “Çeçenistan’da da bir evimiz olsun!” diyerek ev alıyorlar. Bu da konut sektörünü daha da hareketli kılıyor. Türkiye’den giden firmalar bu taleplere yönelik olarak villa tipi müstakil konutlar da inşa ediyor.

Benzinin litresi 60 cent
Çeçenistan’da benzin çok ucuz. 1 dolar 32 ruble ediyor. Bir litre benzin ise 27 ruble yani yaklaşık 60 cent. Şehir içi ulaşım taksi ve minibüslerle sağlanıyor. Araba kiralama diye bir sektör yok. Ortalama 3 dolarla, şehir içinde herhangi bir yere taksiyle gidebiliyorsunuz. Grozni’de ikisi 5 yıldızlı olmak üzere büyüklü küçüklü 10’a yakın otel var. Otel fiyatları 100 dolardan 300 dolara kadar çıkabiliyor.
Orta sınıf bir lokantada 5 dolarayemek yenilebilir, ortalamanın üzerindeki bir restoranda bu fiyat 20-30 dolara kadar çıkıyor. Caddelerde ya çok lüks arabalar ya da Sovyet döneminden kalan Lada marka eski araçlar görülüyor. . Özellikle 4X4 araçlar çok revaçta. Devlete ait jip ve otomobiller siyah renklerinden ve siyah camlarından anlaşılıyor.

Özel başörtüsü modeli
Çeçenistan’ın nüfusu 1 milyon 100 bin Bu nüfus içerisinde Rus ve diğer etnik kimlikten olanlar da var. 400 bin nüfuslu Grozni’de 40 bin Rus yaşıyor. Çeçenler hizmet sektöründe yer almıyor. Çeçen adetlerine göre ayıp kabul edilen garsonluğu genellikle Azeriler yapıyor. Yine Çeçen adetlerine göre ayıp sayıldığı için de pazarda tezgah açanlar hep kadınlar. Çeçen kadınların kendilerine özgü bir başörtüsü modeli var. Başörtüsü kulak üzerinden bağlanıyor, boyun bölgesi açıkta bırakılıyor. Saçların önemli bir bölümünü de açıkta bırakan bu modelde, başörtüsü daha çok bir aksesuvar işlevi görüyor. Grozni caddelerinde son derece şık ve modern giyinmiş kadınlar görülüyor.