‘Kırmızıya geçmesi işten bile değil’

İstanbul’daki vaka artışlarını Milliyet’e değerlendiren Prof. Dr. Çalışkan, illerin yer aldığı renk haritasında birden çok parametrenin dikkate alındığını belirterek, “100 bin kişide görülen vaka sayısı, bunun yanı sıra test pozitiflik oranı, vaka artış ivmesi, yoğun bakım yatak doluluk oranları... Bunların hepsi birleştirilerek bir puantaj sistemi yapılarak renk haritası belirleniyor. Sadece görülme sıklığındaki artış bir ili tek başına kırmızı yapmaya yeterli değil” dedi. İllerin renk değişiminin 14 günlük sürelerde yapıldığına vurgu yapan Çalışkan, “Şu anki 7 günlük ortalama vaka sayısına baktığımızda artışı gözlemliyoruz. Bu bir uyarı. Bunu böyle kabul ediyoruz. Eğer iller bu artışın nedenlerini ortaya koyup bunları giderme yönünde müdahale ederlerse en azından bir duraksama, bir platoya gelme söz konusu olabilir” diye konuştu.

‘Tüm ülkeyi etkiliyor’

İstanbul’u Türkiye’nin amiral gemisi olarak gördüklerini belirten Çalışkan, şu değerlendirmeleri yaptı:

“Türkiye’de her 7 kişiden birisi İstanbul’da yaşıyor. İstanbul’u etkileyen durum, tüm Türkiye’yi etkiliyor. İstanbul’dan civar illere, Türkiye’nin dört bir yanına nüfus hareketliliği çeşitli nedenlerle çok sık oluyor. O yüzden İstanbul’u kontrol altında tutarsak tüm Türkiye’yi kontrol altında tutabiliriz noktasındayız. İstanbul’un daha önce kırmızı renkli iller arasında olmaması sevindiriciydi. Ama bu ivme, bu hızlı artış bir uyarı. Bir hafta sonraki değerlendirme açısından bakıldığında, ivme bu şekilde devam ederse tabiki kırmızı renklerle gösterilen iller arasında yer alması, kırmızıya geçmesi işten bile değil. Ama eğer alarm belirtisi olarak kabul edilip kurallara uymayla ilgili il, ilçeler daha kendi bölgelerine özgü tedbirlerini alabilirlerse o vakit platoya, bir düzlüğe çıkabiliriz. Biz hafta sonu yaşadığımız temasların neticesini bir 10 gün sonra göreceğiz. İstanbul’da da son derece sıkışık manzaralar vardı. O sıkışık manzaraları bir 10 gün sonra vaka artışı olarak göreceğiz. Son olarak kapalı ortam, kalabalık ve kötü havalandırmadan kendimizi sakınalım.”

Artışta Karadeniz etkisi

İstanbul’daki vaka sayılarının artmasının sebebinin kontrolsüz sosyal yaşama geçiş olmadığını belirten Prof. Dr. Çalışkan, “Çünkü biz 7 ila 10 günlük bir kuluçka süresi koyuyoruz. Şu anki vakaların artışı bundan 7 ila 10 gün önceki durumun yansıması. Gecikmeli yansıyor, kuluçka süresi nedeniyle. Buradaki artış nedeni büyük ihtimalle Karadeniz bölgesinde çok yüksek vaka görülme sıklıkları var. Ordu, Rize, Trabzon, Samsun’daki kişilerin İstanbul’da da evleri var. Vaka sayısı arttı diye Karadeniz’deki illerde, bir kısmı İstanbul’a dönüş yaptı kuvvetle muhtemelen. Bir de ‘hoşgeldin’e gitme adeti var. Artı mutasyonlu virüsün bulaşı daha kolay oluyor. O yüzden daha kolay yayılıyor. Şu anki artışları biz daha çok kontrollü sosyal yaşama geçişten önceki kurallara uymamamız ve mutasyona bağlıyoruz” diye konuştu.