Ömer Hayyam kimdir? Google, Ömer Hayyam'ı unutmadı
18.05.2019 - 16:02 | Son Güncellenme:
Ömer Hayyam Matematik alanında yaptığı çalışmalar ile dönemin ötesine adını taşımayı fazlasıyla başarmıştır. En büyük eseri olarak bilinen Cebir Risalesi on bölümden oluşur. Ömer Hayyam Cebir Risalesi'nin 4 bölümünde kübik denklemleri incelemiş ve sınıflandırmıştır. Matematik'de bu sınıflandırmayı yapan ilk kişidir. Peki Ömer Hayyam kimdir?
Ömer Hayyam İran'ın Niaşbur kentinde dünyaya geldi. Asıl adı Giyaseddin Ebu'l Feth Bin İbrahim El Hayyam'dır. 1048 yılında dünyaya gelen Ömer Hayyam, İbn-i Sina'dan sonra doğunun yetiştirdiği en büyük bilgin olarak kabul edilir. Soyadını babasının yaptığı meslek olan çadırcılıktan alan Ömer Hayyam, bu mesleğin çok ötesinde işlere imza atmıştır. Cebir, Fizik, Tıp, Astronomi, ve Geometri alanlarında çalışmalar yürütmüştür.
Isfahan'da üç yıl çalışarak kurduğu Rasathane ile gökyüzünü inceler ve bilimsel çalışmalar yapar. Yaptığı bilimsel çalışmalar sayesinde kendi doğum tarihini bulmuştur. Ömer Hayyam Celali Takvim'in hazırlanmasında büyük rol almıştır. Yaptığı başarılı çalışmalar ile öğrenimini tamamlayan Ömer Hayyam, Cebir Risalesi ve Rubaiyat'ı Semerkant'ta kaleme almış ve dönemin önemli üç ismi Nizamülmülk, Hasan Sabbah, ve Ömer Hayyam bu şehirde tanışmıştır.
Eserleri
Hayyam'ın eserlerinden 18 tanesinin adı bilinmektedir, çeşitli bilim dallarında birçok eser yazmıştır.
Ziyc-i Melikşahi. (Astronomi ve takvime dair, Melikşah'a ithaf edilmiştir)
Kitabün fi'l Burhan ül Sıhhat-ı Turuk ül Hind. (Geometriye dair)
Risaletün fi Berahin İl Cebr ve Mukabele. (Cebir ve denklemlere dair)
Müşkilat'ül Hisab. (Aritmetiğe dair)
İlm-i Külliyat (Genel prensiplere dair)
Nevruzname (Takvim ve yılbaşı tespitine dair)
Risaletün fil İhtiyal li Marifet. (Altın ve gümüşten yapılmış bir cisimde altın ve gümüş miktarının bilinmesine dair. Almanya Gotha kütüphanesinde bir nüshası mevcuttur.)
Risaletün fi Şerhi ma Eşkele min Musaderat (Öklid'in bir probleminin çözülmesi metoduna dair, Hollanda Leiden kütüphanesinde bir nüshası vardır. F. Woepcke fransızcaya çevirmiştir.)
Risaletün fi Vücud (Felsefede ontoloji bahsine dair. Britanya kütüphanesinde bir nüshası mevcuttur.)
Muhtasarun fi't Tabiiyat (Fizik ilimine dair.)
Risaletün fi'l Kevn vet Teklif (Felsefeye dair).
Levazim'ül Emkine (Meskûn yerlerin iklimi ve hava değişikliklerine dair)
Fil Cevab Selaseti Mesâil ve fi Keşfil Hicab (Üç meseleye cevap ve alemde zıtlığın zorunlu olduğuna dair)
Mizan'ül Hikem (Pırlantalı eşyaların taşlarını çıkarmadan kıymetini bulmanın yöntemine dair)
Abdurrahman'el Neseviye Cevab (Hak Teâlâ'nın alemleri yaratmasının ve insanları ibadetle yükümlü kılmasının hikmetine dair)
Nizamülmülk (Arkadaşı olan vezirin biyografisi)
Eş'arı bil Arabiyye (Arabça rûbaileri)
Fil Mutayat (İlim prensipleri)
