SiyasetBayram’a bu kez DOKUNACAKLAR
Bayram’a bu kez DOKUNACAKLAR
27.03.2001 - 00:00 | Son Güncellenme:
SİYASET
Danışma Kurulu toplanarak jet hızıyla karar aldı. TBMM, Mustafa Bayram’ın dokunulmazlığını bugün görüşecek
ANKARA Milliyet
Kaçak Picasso tablolarına ilişkin Milliyet’in ortaya çıkardığı "suçüstü" olayı, TBMM’yi, Van Bağımsız Milletvekili Mustafa Bayram’ın dokunulmazlığının kaldırılması konusunda harekete geçirdi. TBMM Danışma Kurulu, dün toplanarak, TBMM Anayasa ve Adalet Karma Komisyonu’nun iki fezlekeden dolayı dokunulmazlığının kaldırılmasına karar verdiği Bayram hakkında hazırladığı raporun bugün Genel Kurul’da görüşülmesi kararını oybirliğiyle aldı.
TBMM’deki beş parti, Danışma Kurulu’nda Genel Kurul gündeminde uzun süredir bekleyen ve Bayram’ın dokunulmazlığının kaldırılmasını öngören raporun görüşülmesini önerdi. Tüm partilerin aynı görüşte olması nedeniyle Genel Kurul gündemine alınması jet hızıyla kararlaştırıldı.
TBMM Başkanlığı’na vekalet eden Murat Sökmenoğlu, toplantı başlamadan önce gazetecilerin konuya ilişkin soruları üzerine, "Beş siyasi partinin grup başkanvekilleri epeydir bu konu üzerinde duruyor. Gündemin önüne çekme konusunu gündeme getireceklerdir" dedi. FP Grup Başkanvekili Yasin Hatipoğlu da, "propaganda döneminde hava karardıktan sonra konuşmaya devam eden" milletvekilleri hakkındaki dosyalar dışında kalan bazı dosyaların da hızla görüşülmesi gerektiğini söyledi.
DSP Grup Başkanvekili Aydın Tümen, "Onların hepsi görüşülür" derken, MHP Grup Başkanvekili İsmail Köse şunları söyledi: "Eğer mutabakat sağlarsak tümünün, sağlayamazsak en azından o vatandaşla ilgili dokunulmazlığın kaldırılmasını gündeme getireceğiz."
Van Bağımsız Milletvekili Mustafa Bayram’ın, ağır cezalık bir suç işlerken "suçüstü" yapıldığı için, serbest bırakılmaması gerektiği bildirildi.
Olayın basına yansıdığı şekliyle "suçüstü" şartlarına uyduğunu ve suçun niteliğinin ağır cezalık olduğunu bildiren hukukçular, böyle bir durumda milletvekili dokunulmazlık zırhının ortadan kalkacağını söylediler.
Ceza Hukuku uzmanı Prof. Dr. Kayıhan İçel, "Anayasa’nın 83. maddesinin 2. fıkrası gereğince, ilke olarak seçimden önce ve sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili, TBMM kararı olmadan tutulamaz, sorguya çekilemez, yargılanamaz. Ama ağır cezayı gerektiren suçüstü hali bunun dışındadır" dedi.
İçel, şunları söyledi:
"Tablolar yurtdışından kaçak olarak sokulmuş. Bu suç ağır cezalıktır. Anlatılanlar doğruysa, Anayasa gereğince suçüstü halleri bakımından milletvekili dokunulmazlığı işlemez. İki veya daha fazla kimselere toplu olarak kaçakçılık yapmaları halinde 8 seneden 12 seneye kadar, teşekkül olduğu takdirde ise 10 seneden 15 seneye kadar ağır hapis cezası verilir."
NEZİH GÜROL İstanbul
Van Bağımsız Milletvekili Mustafa Bayram’ın 10 yıl önce İstanbul Adliyesi’nin önündeki kanlı baskına da karıştığı ortaya çıktı. Bir kişinin öldüğü, 14 kişinin de yaralandığı olayın azmettiricisi olduğu iddiasıyla beş ayı tutuklu dört yıl yargılanan Bayram’ın, tetikçilerin bulunamaması üzerine delil yetersizliğinden beraat ettiği anlaşıldı.
İstanbul 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın gerekçeli kararında kanlı baskına giden süreç şöyle anlatıldı: Mustafa Bayram ile Cemal Sincar ve adamları, 1985’te uyuşturucu kaçakçılığı yapmak üzere anlaştılar. Çıkan anlaşmazlık sonucu Mustafa Bayram’ın ağabeyi Ömer Bayram’ın öldürülmesiyle iki aşiret arasında kan davası başladı. Bayram’ın adamları, gazeteci Sami Başaran’ı öldürmek ve Ahmet Altınkaya’yı yaralamaktan yargılanan Sincar’ın yakınlarını 29 Haziran 1990’da duruşma çıkışında silahla taradılar. Açılan ateş sonucu yoldan geçen Kazım Özkul ölürken, 14 kişi yaralandı. Olay yerinde iki Kalaşnikof ve bir otomatik tabancayla eldiven bulundu.
Saldırıdan bir gün önce yakalanan Mustafa Bayram’ın oğlu Levent ve yanında çalışan Abdülaziz Balakan, poliste saldırıyı ayrıntılarıyla anlattılar. Bayram’ın Kartal’daki evinde yapılan aramada olay yerindekiyle aynı marka ve aynı ebatta bir çift eldiven bulundu.
Bunun üzerine Kenan ve Halis Bayram’ın fail, Mustafa, Levent, Musa ve Halis Bayram ile Balakan’ın da azmettirici ve yardımcı olmak suçlamasıyla haklarında dava açıldı. Mahkeme, tüm sanıkların kan gütmek amacıyla adam öldürmek ve azmettirmek suçlarından mahkûmiyetlerine yeterli delil bulunmadığından beraatine karar verdi.
Mustafa Bayram’ın yargıdaki dosyalarının içerdiği suçların Şartla Salıverilme Yasası’ndaki 10 yıllık indirim kapsamında olduğu belirlendi. Bayram hakkında Van Başsavcılığı’nın hazırladığı fezlekede, "kasten adam öldürme", "silahla yaralama", "kavgada silah boşaltma", "Ateşli Silahlar Kanunu’na muhalefet" ve "ölümle biten kavgaya katılmak" suçlarından 24-30 yıl hapis isteniyor. Üsküdar Başsavcılığı da, Bayram hakkında, "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na muhalefet" ve "zorla senet imzalatmakötan yargılanabilmesi için fezleke düzenledi. Bütün suçların, Şartla Salıverilme Yasası’ndaki 10 yıllık indirim kapsamında olması nedeniyle, Bayram, cezaya çarptırılsa da, toplam cezasından 10 yıl indirilecek.
Çeşitli suçlamalar ve iddialarla gündeme gelen milletvekilliği dokunulmazlığı üzerine merak edilen soruların yanıtları:
Dokunulmazlık nedir?
Milletvekillerinin yasama çalışmalarını baskıdan uzak yerine getirebilmeleri için, yargıya karşı Anayasal zırhtır. Anayasa’nın 83. maddesine göre milletvekilleri, Meclis’teki oy ve söylemlerinden ve bunları Meclis dışında tekrarlamaktan sorumlu tutulamaz.
Hiç mi dokunulmaz?
Milletvekili seçilen bir kişinin, işlediği bir suçtan dolayı, sorgulanması, yargılanması ve tutuklanması için dokunulmazlığının kaldırılması gerekir. Ancak ağır cezayı gerektiren suçüstü halinde "dokunulabilir."
Nasıl kalkar?
Cumhuriyet savcılığı suç oluşturduğuna kanaat getirdiği dosyayı Adalet Bakanlığı’na gönderir. Bakanlık Başbakanlığa, Başbakanlık Meclis Başkanlığı’na gönderir. Anayasa Adalet Karma Komisyonu Hazırlık Komisyonu kurar, fezleke incelenir, savunma alınır, üst komisyona gönderilir. Üst Komisyonda kaldırma kararı ya da dönem sonuna erteleme kararı verilir. Her iki yönde de olsa karar Genel Kurul’a iner.
Dokunulmazlığı kim verir?
Bir milletvekili yeni seçildiğinde dokunulmazlık zırhına büründüğü gibi, hakkında dönem sonuna erteleme kararı bulunan vekil de yeniden seçilmesiyle yeniden dokunulmazlık zırhına bürünür.
Neden zor kalkar?
Milletvekillerinin büyük çoğunluğu hakkında, seçilmeden önceki görevleri sırasında en hafifinden bir görevi ihmal ya da görevi kötüye kullanma gibi nedenlerle muhalefetten fezleke gelir. Bu nedenle dosyaların büyük çoğunluğunda birbirlerini destekleyen milletvekilleri "dönem sonuna erteleme" için el kaldırır.
Van Bağımsız Milletvekili Mustafa Bayram’ın yargılanmasını önleyen ‘dokunulmazlık zırhı’nı eleştiren milletvekilleri şunları söyledi:
Süleyman Yağız (DSP): Meclis’e yakışmıyor. Böyle suçlara karışan bir insanın TBMM çatısı altında olmasını istemem.
Rıdvan Budak (DSP): Dokunulmazlığın sınırlandırılması siyasetin temize çıkması, kendi içindeki kirliliği dışarı atması açısından önemli bir yöntem olacaktır.
Abdülkadir Aksu (FP): Bu tür suçlardan dolayı suçlanan milletvekilleri mutlaka yargılanmalı ve suçluysa cezasını görmeli.
Mehmet Bekaroğlu (FP): Dokunulmazlık konusunun bir an önce ciddi şekilde ele alınması gerekir.
Işın Çelebi (ANAP): Bu suçlara karışanlar Meclis’te olmamalı.
Bekir Gündoğan (DSP): Yargılanıp, suçsuzsa aklanıp gelmeli.
Cemal Enginyurt (MHP): Milletvekilliği dokunulmazlığı kaçakçılık, ırza tasallut, adam öldürme gibi yüz kızartıcı suçlara zırh oluşturmamalı. Fezlekelerin bekletilmesi yanlış.
SİYASET
