Arşivde fay arıyor!

Prof. Dr. Altınok binlerce Osmanlıca kaynak arasında ipuçları yakalamaya çalışıyor


Marmara Denizi’nde meydana gelen depremler hakkında yeterli kaynak bulamayan bilim dünyası, çareyi Osmanlı arşivlerinde arıyor. İstanbul Üniversitesi Jeofizik Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yıldız Altınok, binlerce Osmanlıca kaynak arasından ipuçları yakalamaya çalışıyor.
Sekiz aydır arşivlerde iğneyle kuyu kazan Altınok, şu ilginç bilgilere ulaştı: Bazı kaynaklara göre, depremle gelen tsunaminin ardından, deniz kıyılarında kükürt kokusu duyuluyor. 1912 depreminde, Şarköy ve civarında yapılan incelemelerde, bölge halkı, denizdeki farklılaşmadan ve kükürt kokusundan bahsediyorlardı. Bu da bölgedeki tsunami oluşumuna işaret ediyor.

Surları aştı
Marmara Denizi’ndeki tsunami oluşumuyla ilgili en yaygın bilgi ise, 1509 depremiyle meydana gelen dev dalgalar. Tarih kitaplarına göre, denizde oluşan dev dalgalar, altı metreye kadar ulaştı ve şehri saran surları aşarak kıyıları etkiledi.
Osmanlı döneminde yeterli bilimsel kayıt tutulmamasından yakınan Altınok, var olan kaynaklarda da tercüme sıkıntısı yaşandığını söyledi. Altınok’un kara mizah olarak nitelediği en büyük sorun ise, araştırma yapacağı müzelerin deprem hasarı nedeniyle kapalı olması. Altınok, Osmanlı döneminin gazete ve dergilerinin bulunduğu Beyazıt Devlet Kütüphanesi ve Hakkı Tarık Us Kütüphanesi’nin depremde oluşan hasar nedeniyle ziyaretçilere kapalı olduğunu söyledi.

Depremzedeye elektrik müjdesi
ERSİN ERCAN Bolu DHA
Bakanlar Kurulu çıkardığı ek bir kararnameyle prefabrik ve çadırkentlerde 23 Ağustos 2000’de sona eren ücretsiz elektrik uygulamasını 23 Şubat 2001 tarihine kadar uzattı. Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş. Bolu İşletme Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya göre, bu uygulamanın Bolu Valiliği İl Kriz Merkezi denetiminde kurulan prefabrik ve çadırkentlerde yaşayan hak sahibi vatandaşlar için geçerli olduğu, kira karşılığında oturan vatandaşlardan elektrik ücretinin alınmaya devam edileceği bildirildi. Uzatma depremzede vatandaşları sevindirdi.

Hem barındılar hem para aldılar
İZMİT AA
İzmit’te, prefabrik konutlarda barındığı halde barınma yardımı alan bin 220 depremzedenin ATM kartlarına el konulduğu bildirildi. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’ndan yapılan açıklamada, yapılan incelemeler sonucunda, prefabrike konutlarda yaşayan bin 220 ailenin, aylık 100 milyon lira barınma yardımı aldığının belirlendiği ifade edildi. Geçici iskan alanlarında barınan hak sahiplerinin barınma yardımı alma hakkı bulunmadığı belirtilen açıklamada, bu kişilerin kartlarına el konulduğu ve bugüne kadar ödenen paraların iadesinin istendiği kaydedildi.

Kolombiya’da deprem: 5.6
BOGOTA AA
Kolombiya’nın kuzeydoğusunda, önceki gün Richter ölçeğine göre 5.6 büyüklüğünde bir deprem oldu. Ulusal Sismoloji Enstitüsü, yerel saatle 14.51’de (TSİ 21.51) meydana gelen depremin merkez üssünün, dağlık Santander eyaletinin başkenti Bucaramanga’nın 43 kilometre güneybatısında, yerin yaklaşık 145 kilometre altında olduğunu bildirdi. Depremin can ya da mal kaybına yol açıp açmadığı konusunda açıklama yapılmadı. Ülkede geçen yılın ocak ayında meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremde yaklaşık 1230 kişi yaşamını yitirmiş, 250 bin kişi evsiz kalmıştı.