Çiller’e trilyoner bir komşu daha geliyor

Çakıcı’nın gazabından kaçıp yurtdışında ölen Mehmet Üstünkaya’nın miras kavgası yüzünden satışa çıkan yalısı, 5 trilyona alıcı bekliyor


Eski başbakanlardan Tansu ve Özer Çiller ile 20 yıldır komşu olan ve haziran ayında Fransa’da yaşamını yitiren Mehmet Üstünkaya’nın İstanbul Yeniköy’deki yalısı 7.5 milyon dolara (5.1 trilyona) satılığa çıkarıldı.
Yalının satışının, Üstünkaya’nın ölümünden önce başlayan ve daha sonra büyüyen ekonomik sıkınıtlar nedeniyle gündeme geldiği öğrenildi.
Üstünkaya’nın Fransa’da yaşayan üçüncü eşiyle oğlu satışa sıcak bakarken, ilk evliliğinden olan kızının karara karşı çıktığı, satışta mirastaki anlaşmazlığın da etken olduğu bildirildi.

Beşiktaş başkanıydı
Bu gelişmelere karşın yalı, 7.5 milyon dolara, İstanbul’un ünlü emlakçılarının portföylerindeki yerini aldı.
1958’de arkadaşı Önder Bilginer ile plastik hammadesi ithalatı yaparak iş hayatına atılan Üstünkaya, 1973 - 1977 ve 1981 - 1984 arasında Beşiktaş Kulubü başkanlığı yaptı.
Üstünkaya, daha sonra kurduğu 16 şirkette de Bilginer’i ortak yaptı. Ardından madenciliğe el atan Üstünkaya, dünya krom rezervlerinin en büyük bölümüne sahip Türkiye’den gerçekleştirilen ihracatta yüzde 50’lik paya sahip oldu.
Birlik Madencilik, Bağırpaşa Madencilik, Akpaş Maden Pazarlama, Ünimin Madencilik adlı şirketleri kuran Üstünkaya, Türkiye’deki sınır kapılarında gümrüksüz mal satışı için açılan duty - free mağazaları alanında da bir numara oldu. Bu iş için kurduğu Ünimetal şirketiyle 17 tane mağazada gümrüksüz mal satışı gerçekleştirdi.

Komşuluk kâr getirdi
Çiller çiftiyle komşuluğu, kendisine önemli bir güç sağlayan Üstünkaya’nın, 5 Nisan 1994’teki devalüasyon kararını önceden öğrendiği ve operasyondan iki gün önce Merkez Bankası’ndan 150 milyon dolar alanlar arasında olduğu, bu operasyonla bir gecede 1.2 milyon dolar kazanç sağladığı iddia edildi.
Üstünkaya, Çiller’e yakınlığı sayesinde, Karaköy Rıhtımı’nda gümrüksüz mağazacılık için kurduğu Ünika adlı şirketine 17 Nisan 1995’te faaliyet izni almayı başardı. Ancak iki gün sonra, işletme iznini 1.2 milyon dolara devrederek yine önemli bir rant sağladı.

Ona ‘Üstün’ derler
Aynı yıl Toprak Mahsülleri Ofisi “Ramazan’da vatandaş ve ordu pirinçsiz kalmasın" diyerek ihale açtı. 12 bin ton pirinç için açılan ihaleyi Romak adlı şirket aldı. Ancak dönemin Tarım Bakanı Refaiddin Şahin, ihaleyi iptal ederek işin Üstünkaya’nın Akel şirketine geçmesini sağladı. Akel’in pirinçlerinin istenilen vasıflara uygun olmadığını belgeleyen Genel Müdür Timuçin Turan görevinden alınırken, yerine gelen genel müdür alımı gerçekleştirdi. Böylece Akel, 2.7 milyon dolarlık pirinç ihalesini de almış oldu.
Galatasaray Lisesi’nde okurken, ‘Üstün’ lakabıyla çağrılan Üstünkaya’nın, şarkıcı Gönül Turgut ile evliliğinden, Aslı adında bir kızı ve ölümünden kısa süre önce şirketlerinin başına geçen Kerem adında bir oğlu bulunuyor. İkinci evliliğinden ise 11 yaşında Leyla adında bir kız çocuğu var.

Çakıcı onun da kimyasını bozdu
Mehmet Üstünkaya adı, Türkbank’ın skandal dolu satış öyküsünde de gündeme geldi. Türkbank’ın özelleştirilmesini, yurtdışından ettiği telefonlarla yönlendiren Alaattin Çakıcı, 13 kişilik bir tim kurarak, satışa müdahale eden Üstünkaya’yı öldürmek istedi. Ancak tim suikast gerçekleştirilmeden ele geçirilirken, Üstünkaya’nın ortağı olan ve İMKB Başkanı Tuncay Artun’un da danışmanlığını yapan Adil Öngen kurşunlardan kurtulamadı.
Türkbank’ın kendisine yakın birisine satılacağı yönünde söz verilmesine karşın bundan vazgeçilmesine kızdığı için Öngen’i bacağından vurdurttuğunu söyleyen Çakıcı, Flash TV’de, bankanın satışı için 20 milyon dolar isteyen Öngen’i durdurması için Üstünkaya’yı aradığını açıkladı.
İstanbul Ticaret Odası kayıtlarına göre, Öngen ile Üstünkaya, Dimitaş Dekoratif Ürünleri adlı şirkette ortaklık yaptı. Bankanın satışına engel olarak gördüğü “Yalı Çetesiöni dağıtacağını söyleyen Çakıcı, Üstünkaya’ya Çiller ailesiyle konuşmasını ve banka satışını bitirmelerini istediğini de söyledi.
Çiller’in iktidardan ayrılmasının ardından Çakıcı’nın kendisini öldürteceğinden korkan Üstünkaya yurtdışına gitti. Bu sırada kanser teşhisi konulan Üstünkaya, Londra’da uzun süre tedavi gördü. Yeni bir tedavi yöntemi için ABD’ye gitme hazırlığı yapan Üstünkaya, haziranda Monaco’da yaşamını yitirdi. Üstünkaya öldüğünde, Atatürk Dış Hatlar Terminali’nde gümrüksüz mağazacılık şirketi ATÜ’de yüzde 25 ortaklığı ve puro ithal eden Ünipuro adlı bir şirketi vardı.

‘Yalı çetesi’ diye anılırdı
Fransa’da kanserden ölen Mehmet Üstünkaya’yı, ne Beşiktaş kulüp başkanlığı, ne 10’dan fazla şirket sahibi olması, ne de bir zamanlar Türkiye’deki krom ihracatının yarısını gerçekleştirmesi ünlü etti. Tansu Çiller’in başbakan olmasından sonra Yeniköy’deki 15 yıllık yalı komşuluğu, Üstünkaya’ya geciken ünü sağladı. Üstünkaya Yılmaz Kalkavan’a ait yalıyı 1975’te aldı. Çiller ailesi, Özer Çiller’in genel müdür olduğu İstanbul Bankası’nın 1975’te batmasından beş yıl sonra Yeniköy’de Ayşe Menizade’ye ait yalıyı satın alarak Üstünkayalar’a komşu oldu. Üstünkaya’nın, Özer Çiller ile yakınlığı, Yalım Erez’in ‘Yalı çetesi oluşturdular’ iddialarına da neden olmuştu.