Üniversite sınav maratonu bugün tamamlanıyor.
Ve asıl zorlu süreç bundan sonra başlıyor.
Önce puanlar açıklanacak, ardından da bir ömür boyu sürecek olan meslek seçimi için kollar sıvanacak.
Kimilerine göre üniversite seçimi çok daha önemli gibi görünse de asıl önemli olan meslek seçimi.
Peki, bu konuda son sözü kim söylüyor yani meslek seçimine kim karar veriyor?
Aileler mi yoksa bizzat adayların kendileri mi? Ya da koşullar mı?
Adaylar en çok istedikleri mesleklere mi yöneliyorlar yoksa iş bulabilecekleri alanlara mı öncelik veriyorlar?
En önemlisi de meslek seçimi aşamasında adayları en fazla etkileyen argümanlar neler?
Örneğin, üniversitenin bulunduğu kent ve mezuniyet sonrası iş garantisi ne kadar etkili?
Bu süreçte, televizyon ve internet siteleri mi yoksa yazılı basın mı daha fazla izleniyor?..
Hacettepe Üniversitesi işte tüm bu sorulara cevap aramış.
Psikometri Uygulama ve Araştırma Merkezi (HÜPAM) tarafından, 11 bin lise öğrencisine üniversite tercihlerinde kendilerini etkileyen faktörleri sormuş ve ortaya çok çarpıcı sonuçlar çıkmış:
Puana göre tercih
Öğrencilerin üniversite ve bölüm tercihlerinde bulunurken, yaklaşık yüzde 24’ünün tercihini puanına göre yapmayı planlandığı ortaya çıktı.
Öğrencilerin yüzde 2.8’i tercih ettiği bir üniversite bulunduğunu, bölümün fark etmeyeceğini belirtirken, yüzde 15.1’i tercih ettiği bir bölüm olduğunu, üniversitenin fark etmeyeceğini söyledi.
Öğrencilerin büyük çoğunluğunun ise hem üniversite hem de bölüm tercihlerinde kararlarını verdiğini belirtti.
Öğrencilerin yüzde 46.6’sı tercih ettiği hem üniversite hem de bölüm bulunduğunu anlattı.
Şehir önemli diyenler
İstedikleri şehirde okuyacaklarını belirtenlerin oranı ise yüzde 2.3 oldu.
Öğrencilerin yüzde 2.3’ü tercih ettiği bir şehir bulunduğunu, okuyacakları üniversite ya da bölümün fark etmeyeceğini, yüzde 6.6’sı ise tercih ettiği bir şehir ve bölüm bulduğunu, üniversitenin fark etmeyeceğini söyledi.
Üniversite tercihini puanına göre yapacakların oranı ise yüzde 23.9 oldu.
Tercihler konusunda henüz fikri olmayanlar ise yüzde 2.5’lik kesimi oluşturdu.
Mezunlara bakanlar
Araştırmaya göre, öğrenciler üniversite tercihlerinde en fazla iş ve burs olanaklarına bakıyorlar. Buna göre tercihlerde, o üniversite mezunlarının kolay iş bulması yüzde 82, burs imkânları yüzde 82 etkili oluyor.
Üniversitenin eğitim kalitesi ise öğrencileri yüzde 81 etkiliyor.
Üniversitenin prestiji, eğitim masrafları, tesis ve olanakları da öğrencileri etkileyen önemli unsurlardan bazıları. Buna göre, üniversitenin prestiji yüzde 76, eğitim masrafları yüzde 75, üniversitenin tesis ve olanakları yüzde 75, üniversitenin eğitim programlarına yönelik olanakları yüzde 73, kampüs özellikleri yüzde 70 tercihlerde belirleyici oluyor.
Diğer kriterler?
Üniversitenin coğrafi konumu yüzde 63, Türkçe eğitim yüzde 63, akademisyenler yüzde 55, bölüm yüzde 53, üniversitenin sosyal olanakları yüzde 53, temel hizmetler (sağlık, ulaşım, vb.) yüzde 52, İngilizce eğitim yüzde 51, başkalarından etkilenme (tanıdıklar, öğretmen vb.) yüzde 50, tanıtımda görev alan akademisyenler yüzde 48, teknik üniversite olması yüzde 45, ikinci öğretim olması yüzde 43, başkalarının yönlendirmesi (rehber öğretmen, aile gibi) yüzde 42, broşür ve afiş tanıtımları yüzde 42, tanıtım etkinlikleri yüzde 41, üniversitenin mezunları yüzde 38, basında çıkan tanıtımlar yüzde 35, internet üzerinden yapılan tanıtımlar yüzde 33 etkili oluyor.
Yaşam tarzı!
Adaylar ilerideki mesleklerini belirlerken, en fazla yaşam tarzlarına uygun olup olmadığına bakıyor. Buna göre, lise son sınıf öğrencilerinin yüzde 81’i seçecekleri mesleğin yaşam tarzına uygun olmasını istiyor. Öğrenciler meslek tercihi yaparken, ailesine yeterli zaman ayırmasını sağlayacak olması, mesleğinin cinsiyetine, kişilik özelliklerine, inançlarına uygun olmasını, düzenli bir yaşam tarzını sağlaması ve serbest zaman etkinliklerine zaman ayırmasına fırsat sağlamasını istiyor.
Yaşam tarzının ardından üniversite adayları, meslek seçerken en fazla iş bulma kolaylığı ve iş sağlığı ve güvenliğine dikkat ediyor. Meslek seçiminde iş bulma kolaylığı yüzde 78, iş sağlığı ve güvenliği yüzde 76, mesleğe ilgileri yüzde 67, disiplinler arası çalışmalara fırsat sağlaması yüzde 57, aile onayı yüzde 53, rehberliğin yönlendirmesi yüzde 43, mesleğin prestiji yüzde 29, mesleki tatmin yüzde 27 etkili oluyor.
Özetin özeti: Bu araştırmadan herkes kendine ders çıkarmalıdır..
