Efeler Yolu’nun lezzet durakları

Tam 30 gün boyunca yaklaşık 500 km yürüdüğünüz, sarp dağları çıkıp, yeşil vadilere indiğiniz, dereleri tepeleri aşıp geçtiğiniz, dağ başındaki uzak köyleri ziyaret ettiğiniz Efeler Yolu’nu yürürken, aynı zamanda İç Ege’nin gizli kalmış lezzetlerini de keşfediyorsunuz.

Dünyadaki en ünlü yürüyüş rotalarından biri Camino de Santiago. Ancak bu rota bir trekking rotasından çok bir nevi hac yolculuğu gibi. Gerçi katılanların çoğu dini bir motivasyon taşımasa ve sadece macera duygusuyla katılsa bile bu yürüyüşe dünyanın her köşesinden gelenler Avrupa’nın pek çok noktasından yola çıkarak yüzlerce kilometre yürüyor ve İspanya’nın kuzey batısında, Santiago de Compostela şehrinde Santiago Katedrali’ne varıyor.

Efeler Yolu ise farklı. Bu yol öncelikle outdoor ve trekking sevenlerin favorisi olacak bir yol. Güzergâh İzmir Bornova’dan başlayarak doğuya, iç kısımlara doğru ilerliyor. Nif ve Bozdağ sıradağlara doğru yöneliyor, dağ tepelerini takip ederek ilerliyor, kiraz yaylalarını kat ediyor. Sonra Aydın sıradağları üzerinden güneye doğru dönerek tekrar batıya gidiyor ve Efes’teki Meryem Ana Evi’nde son buluyor. Güzergâh boyunca 28 ayrı etap tanımlanmış. Tüm güzergâhı tamamlamak niyetindeyseniz Efeler Yolu pasaportu alıp her etabı tamamlayınca varış noktasında pasaportu damgalatıyorsunuz. Piknik gezisi gibi kolay bir yol değil. Zaten Efeler Yolu’nun fikir babası ve yöneticisi Prof. Özgür Özkaya Ege Üniversitesi Spor Bilimleri Bölümü’nde görevli. Projeyi sahiplenen İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban ise desteğini fiilen vermiş, zorlu etap yürüyüşlerine bizzat katılmış.

Birgi’nin özgün mimarisi 

Efeler Yolu aynı zamanda bir kültür rotası. Güzergâhta en ışıltılı nokta kuşkusuz Birgi. Birgi Çakırağa Konağı Osmanlı konut mimarisinin Türkiye’deki en özgün örneklerinden biri. Şef Osman Sezener’in Efeler Yolu onuruna burada verdiği yemek rota tanıtımına katılan herkesin aklına kazındı ama asıl kalpleri fetheden yaş olarak yediden yetmişe zeybek ekibi oldu. Efeler Yolu’nun adı da ruhu da bu dağlarda yaşayan efe ve zeybek kültüründen geliyor.

Birgi’nin özgün mimari dokusuyla bambaşka bir havası var, ancak rotadaki pek çok yer eski eser yönünden oldukça zengin. Tire’de Çukurhan ve Arasta gibi pek çok eski han var, biraz kent dışında kalan Yavukluoğlu Külliyesi ise ziyaret etmeye değer. Bütün bu tarihi eserlere aynı zamanda olağanüstü lezzetler eşlik ediyor. İç Ege’nin en lezzetli ürünleri bu bölgede yetişiyor. İncirden üzüme, kirazdan kestaneye pek çok ürünün en iyisi bu topraklarda lezzetini buluyor. 

Tire pazarında lezzet bombası

Tire Pazarı bu rotanın en önemli lezzet durağı. Her salı günü duayla açılıyor ve iki bine yakın tezgahıyla tüm civardan ziyaretçi akınına uğruyor. Pazara gelenler tandır çorbası ve tak tak kebabı ile kahvaltı ediyor ya da alışveriş sonrası güzel bir Tire köftesi yemeden dönmüyor. Tire şiş köftesi tam bir lezzet bombası, şiş köfte sahanda tereyağında çevriliyor, üzerine bolca domates ekleniyor ve pide üzerinde yanında yoğurtla servis yapılıyor. Ödemiş’in şiş köftesinin de aşağı kalır yanı yok. Her ikisi de coğrafi işaret belgeli lezzetler.

İç Ege’nin pide kültürü bambaşka 

Özellikle Ödemiş’te Töngül pidenin yerli peynir ve maydanozla yaptığı pide tadılması gereken lezzetlerden. Aslında bu rotada nerede pide yerseniz lezzet garantisi olduğuna emin olabilirsiniz. Bunca yemekten sonra serinlemek şart. Yaz günlerinde dağların buzuyla serinlemiş koruk veya karadut suyu içmek şart. Kar helvası ise adı üstünde bir zamanlar Bozdağ karlarıyla yapılırmış. Şimdiyse tıraşlanmış buz üzerine karadut şerbeti dökülerek yapılıyor. Bu yolun yolcuları efelerin ruhunu takip ederken, aynı zamanda İç Ege’nin gizli kalmış lezzetlerini de keşfediyor. 

Süt bereketi

Uçsuz bucaksız yaylalarda gezinen koyun ve keçilerin sütleriyle en güzel peynirler, tadından yenmeyen yoğurtlar yapılıyor. Bölgede pek çok büyükbaş yetiştiricisi de var. Pazar yerlerinde, özellikle Tire pazarında dondurmacıları da es geçmemek lazım. Eski usul sakız gibi uzayan sütlü dondurmalar çok güzel. Ödemiş ve Tire’nin tulum peyniri müthiş lezzetli. Çamur peyniri ise benzersiz. Tire Süt Ürünleri Kooperatifi dağ tepesindeki ücra köylerden bile soğutulmuş olarak süt topluyor, peynirden yoğurda, dondurmaya kadar buram buram süt kokan süt ürünleri üretiyor.