Günümüzde küresel haberleşme araçlarıyla bilgiye erişim ve bilgiyi yaymak kolaylaştıkça; manipülasyon, dezenformasyon ve bilgi kirliliği yaygınlaşıyor. Buna karşı okur bilinci de giderek artıyor. Okurun doğru ve güvenilir kaynak arayışı, analitik ve sorgulayıcı tüketim ihtiyacı, yeni medya düzeninde, özellikle yazılı basının meslek ilkeleriyle uyumlu haberciliğini kaçınılmaz kılıyor.
Peki ne yapmak gerekiyor?
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin Meslek İlkelerini İzleme Komisyonu; yeni dönemin ilk toplantısında bu soruya yanıt aradı. Komisyon medyanın meslek ilkelerine aykırı habercilik anlayışını, etik kurallar çerçevesinde değerlendirecek. Türkiye medyasının; ötekileştiren, nefret söyleminde bulunan, ırkçılık, ayrımcılık, cinsiyetçilik yapan, hedef gösteren, mesleği itibarsızlaştıran yayın politikalarını, meslek etiği açısından incelemeye alacak, yapılan değerlendirmeler kamuoyuyla da paylaşılacak.
Komisyonun amacı belli:
Doğru habercilik, sorumlu gazetecilik ve mesleğin saygınlığını korumak...
Meslek İlkelerini İzleme Komisyon başkanlığına ikinci kez seçilen Altan Öymen, Komisyonu’nun bu dönemdeki görevinin daha da ağırlaştığını hatırlatarak şöyle diyor: “Bir yandan basın özgürlüğünün evrensel kurallarını hiçe sayanların, özgür basına karşı baskıları artıyor. Bir yandan da beğenmedikleri düşüncelere ve eleştirilere karşı; ayrımcı, suçlayıcı, nefret uyandırıcı ifadeleri kullananlar artıyor. Bu gidiş, demokrasinin “olmazsa olmaz” koşulu olan basın özgürlüğünü, dolayısıyla demokrasiyi tehdit eden bir gidiştir. Kurulumuz bu gidişe karşı tüm ilgilileri uyarmaya ve gereken önlemlerin alınmasını sağlamak için çalışmaya devam edecektir.”
Bildirge yenilenecek
Komisyonda ayrıca internet gazeteciliğinin haberi ‘anında’ yayması, sosyal medyanın ‘eleştirel’ yorumları, ‘etik’ tartışmaların yarattığı sorunlara da değinildi. Türkiye Gazeteciler Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’nin hâlâ güncelliğini koruduğu ancak sosyal medyadaki gelişmeleri de dikkate alarak bildirgeye yeni maddeler eklenmesi gerektiğine karar verildi.
Benim de üyesi bulunduğum komisyonun diğer üyeleri şöyle: Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yasemin İnceoğlu, Hürriyet Gazetesi Okur Temsilcisi Faruk Bildirici, TGC Hukuk Danışmanı Gökhan Küçük, Cumhuriyet Gazetesi Vakfı Başkanı Orhan Erinç, 32. Gün Genel Yayın Yönetmeni Hilmi Hacaloğlu, TGC Yönetim Kurulu üyesi ve Cumhuriyet İnternet Yayın Yönetmeni Oğuz Güven, gazeteci-yazar Tuğrul Eryılmaz, İstanbul Aydın Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Gökmen Karadağ, Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Ulaş Karan.
HIV/AIDS artık ölümcül değil!
Okurlar için sağlık haberlerinin önemi büyüktür. Bu tür haberleri verirken uzman görüşlere başvurulması yerinde olur. Milliyet internet sitesinde “İşte en ölümcül hastalıklar” başlığıyla yer alan bir habere Pozitif Yaşam Derneği itiraz etti. İnternet sitesi haberi kaldırdığı için teşekkür ederiz. Ancak benzer hataların devam ettirilmemesi için Pozitif Yaşam Derneği Başkan Yardımcısı Sosyolog, Dr. Pınar Öktem’in açıklamasını okurlarımızla paylaşmak istiyorum:
“HIV/AIDS 1996 yılından beri ölümcül değil kronik hastalık olarak değerlendirilmektedir (Dünya Sağlık Örgütü). Ülkemizde 10 binin üzerinde HIV ile yaşayan kişi tedavilerine eriştikleri müddetçe sağlıklı bir şekilde yaşamakta, işlerine, eğitimlerine devam etmektedir. HIV/AIDS hakkındaki bu doğru bilgi ve terminolojinin kullanımı gazetecilik mesleki etiği açısından olduğu kadar HIV ile yaşayanlar açısından da önemlidir. Söz konusu haberde kullanılan, 1990’lar öncesine ait, sağlığını ciddi oranda kaybetmiş siyah bir kadının fotoğrafı, hiçbir bilimsel gerçekliği yansıtmamakta, HIV hakkında yanlış algı oluşturmakta, Afrikalı ve/veya siyah kadınlar için ayrımcılık, HIV ile yaşayanlar için olumsuzluk oluşturmaktadır. Gazeteniz ile geçmiş yıllarda olduğu gibi HIV/AIDS farkındalığı konusunda birlikte çalışmaya açık olduğumuzu belirtir, ilginize teşekkür ederim.”
