Ege Doğaç Erdoğan

ABD’nin kurucu başkanı George Washington, başkanlığa veda ederken en çok üstünde durduğu konu siyasi partilerin ne kadar tehlikeli olduklarıydı. Halkı kutuplaştırıcı ve iradesine ipotek koyan organizasyonlar olarak görüyordu partileri Washington. Bugünkü Amerikan siyasetine baktığımızda ne kadar haklı olduğunu görüyoruz. Sadece Amerika’da da değil, neredeyse tüm demokrasilerde yapılan seçimlerde umumiyetle siyasi partilerden aday olanlar bağımsız adaylara ezici üstünlük sağlıyorlar. Gönül verdiğiniz parti hiç istemediğiniz bir aday çıkardığında bile çoğu zaman stratejik oy kullanmaya yöneliyorsunuz ve eliniz başka birine gitmiyor. Bu durum demokrasiler için büyük bir sorundur; milli iradenin değil, siyasi partilerin arka odalarının ülkeyi yönettiği anlamına gelir.

Ön seçimlerin en hakkaniyetli ve geniş kapsamlı yapıldığı ABD’de bile durum çok vahim. Yaklaşık 1 ay önce New York ziyaretim esnasında taksicisinden, Uber şoförüne, garsonundan, yatırım bankacısına, çöp toplayıcısından,

“İki savaşa katıldım ve savaşın her yerde ölüm ve yıkım eken şehirler ve köyler arasından geçtiğinde bittiğini biliyorum. Çünkü savaşın mantığı budur. Eğer insanlar bilgelik göstermezlerse, kör benciller gibi çatışırlar ve sonra karşılıklı imha başlar ... Biz ve sen savaş düğümünü bağladığımız ipin uçlarını çekmemeliyiz. Çünkü ikimiz ne kadar çok çekersek, düğüm o kadar sıkı bağlanır. Ve sonra bu düğümü kesmek gerekecek ve bunun ne anlama geleceği size açıklamam gerekmiyor.” 

Bu ifadeler 26 Ekim 1962’de Sovyet Devlet Başkanı Kruşçev’in Küba Füze Krizi esnasında ABD Başkanı Kennedy’e çektiği telgrafta yer alıyor. 

Soğuk Savaş 2.0 

Geçen hafta NATO zirvesinde Almanya’ya uzun menzilli Amerikan füzelerinin konuşlandırılacağı açıklandığında akıllara soğuk savaş dönemi geldi. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov Rus devlet televizyonuna “soğuk savaşa doğru adım adım gidiyoruz” diye açıklamada bulundu. Berlin

2019’da dönemin İngiltere Başbakanı Theresa May, Brexit planını parlamentodan geçiremeyince istifa etti ve seçime gitti. Muhafazakar Parti, yeni lideri Boris Johnson ile girdiği seçimlerde büyük zafer elde etti, İşçi Partisi ise 1935’den beri aldığı en kötü sonuçla hüsrana uğradı. Geçtiğimiz perşembe günü yapılan genel seçimlerde tablo tersine döndü. Muhafazakar Parti tam 252 sandalye kaybederek tarihinin en büyük hezimetini yaşadı. İşçi Partisi sandalye sayısını 214 arttırdı. Peki beş yıl içinde İngiltere siyaseti neden tepetaklak oldu ve iktidar değişti? 

Muhafazakar Parti Brexit’e kurban oldu 

Birincisi, insanlar kaostan sıkıldılar. Avrupa Birliği’nden ayrılış süresi boyunca İngiltere tarihinin en büyük anayasal krizlerinden biri yaşandı. Parlamento ile hükümet kafa kafaya geldiler. Kısa sürede beş farklı başbakan görev yaptı. Muhafazakar Parti kendi içinde fraksiyonlara ayrılmış, ülkeye yeni bir vizyon vaat edemeyecek haldeydi.  

Karşılarında yeniden değişim sürecine

90’lı yılların başında kişisel bilgisayarlar ve internet ülkemizde yaygınlaşmaya başladığında daha çocukken bir arkadaşım şöyle demişti: “bilgisayarındaki hiçbir şey gizli değildir, sanki bütün dünya onu görecekmiş gibi düşün”. Küçük yaşta bu vizyona sahip bu arkadaşım, Bitcoin ilk çıktığında daha kimse ne olduğunu bilmezken onu ağzından düşürmezdi. Teknolojinin gizlilik ile ters orantılı ilişkisini en bariz şekilde ortaya çıkaran kişilerden biri Julian Assange, geçtiğimiz hafta 14 yıllık esaretinden kurtuldu. Wikileaks’in kurucusu son 5 yıldır İngiltere’den ABD’ye iade edilmemek için mücadele veriyordu. Amerikalı yetkililer ile anlaşan Avustralyalı nihayet özgürlüğüne kavuştu ve ülkesine dönebildi. 

Assange’ın hayat hikayesi pek çok farklı konuda dünya kamuoyunun düşünmesini sağladı. Casusluğa yeni bir anlam kazandıran Wikileaks, ifade özgürlüğünün kapsamının nasıl olması gerektiğini sorgulatıcı nitelikteydi. Devletlerin işlediği savaş

Siyasetin en çok kullanılan tanımlarından biri “uzlaşma sanatı”dır. Hollanda Başbakanı Mark Rutte 13 yıl süresince tüm skandallara ve krizlere rağmen bir şekilde iktidarda kalmayı başarabilmiş, uzun süre sert esen sağcı popülizm rüzgarlarını dizginleyebilmiştir. Geçtiğimiz sene partisinin liderliğini Dilan Yeşilgöz’e bırakan Rutte, siyasetten çekileceğini açıklamıştı. Rutte artık kurtulması imkansız denilen skandallardan her seferinde bir şekilde sıyrıldığı için kendisine “Houdini” lakabı takılmıştır. Rutte için daha yolun sonu değil zira artık sihirbazlığını NATO’da gösterecek. Jens Stoltenberg’den boşalacak NATO Genel Sekreterliği pozisyonuna Rutte’nin getirilmesi hususunda tüm ittifak üyeleri anlaştılar. 

Lahey doğumlu politikacıya takılan diğer lakaplar “Mr. Normal” ve “Teflon Mark”. Hollanda’nın en uzun görev yapan başbakanı sihirli bir şekilde karşıt tarafları anlaştırabilmiş, uzlaşı sağlamalarına önayak olabilmişti. “Mr. Normal” yükselen aşırıcılığa karşı ılımlı ve esnek anlayışı

Dünyanın en zengin ve pahalı bölgelerinden Manhattan New York’ta bir otel lobisinde bu yazıyı yazıyorum. Şehrin büyüleyici manzarasına bakarken kahvemden bir yudum aldım diye başlamak isterdim ama işler burada sanıldığı gibi değil. Sabah uyandım, 38. kattan aşağı indim, çöpten geçilmez hale gelen esrar kokulu sokaklarda yürüyerek en yakın Pret a Manger’den kahvemi aldım. Para dilenen evsizlerin arasından otele geri döndüm. ABD’ye her gelişimde burada geçireceğim zamanı güzelleştirecek bir şey vardır illaki diye düşünüyorum, ama şu ana kadar bulamadım. ABD bizim karton polis arabaları gibi, uzaktan gerçek gibi gözüküp korku salan ama yakınlaşınca fos çıkan.

ABD başkanlık seçimleri

Amerika kamuoyunun şu an üzerine en çok yoğunlaştığı konu Kasım’daki başkanlık seçimleri. Toplum tamamen ikiye bölünmüş durumda. Ben buradayken iki önemli gelişme yaşandı. İlki, Başkan Joe Biden’ın oğlu Hunter Biden silah ruhsatı almak için doldurduğu formda uyuşturucu kullanıcısı olduğunu sakladığından

Tarih: 6 Haziran 1944. Yer: Normandiya. Uzun tartışmalar, detaylı savaş planları ve istişareler sonunda Müttefikler Fransa’nın kuzey sahillerine çıkarma gerçekleştirdiler. Sovyetler Birliği’nin isteği nihayet yerine getirilmiş ve Batı’da bir cephe açılmıştı. Havadan paraşüt birlikleri cephenin gerisine sarkarken, hücüm botları denizden kumsallara asker taşıyordu. Çıkarma esnasında yaşanan vahşeti anlamak için Er Ryan’ı Kurtarmak filminin ilk 10 dakikasını izlemeniz yeterli olacaktır. Neticede zaiyatın büyük olduğu çıkarma başarılı olmuş ve Sovyetler doğudan ilerlerken, Amerika ve İngiltere diğer Müttefiklerle beraber Nazileri Batı’dan kıskaca almıştır. Geçtiğimiz Perşembe günü, DDay diye adlandırılan Normandiya Çıkarması’nın 80. Yıldönümü için, Fransa’nın Omaha Sahili’nde ABD Başkanı Biden’ın da katıldığı bir anma töreni düzenlendi.

Rusya davet edilmedi

Biden konuşmasında İkinci Dünya Savaşı ile günümüzde Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini kıyaslayarak, “Buna izin

Siyaset bilimi ile fen bilimlerinin belki de tek ortak noktası ‘Heisenberg belirsizlik ilkesidir. 1927’de Alman fizikçi Werner Heisenberg, bir cismin belirli bir andaki konumu ile momentumunun aynı anda ve kesin olarak ölçülmesinin teorik olarak imkânsız olduğunu öne sürmüştür. Siyasette bazen toplumun hangi akımın etkisi altında olduğunu bilebilirsiniz ancak ne hızda bir değişim olacağını kestiremezsiniz. Bazen de hızlı bir değişim olacağını bilirsiniz fakat bu değişimin ne yönde olacağı hakkında fikriniz yoktur. Küresel siyasi dengelerden bahsedecek olursak, dünya hızlı bir şekilde değişim geçiriyor, bunu kesin olarak söyleyebiliriz. Nasıl nitelikte, hangi şartlar altında yeni bir dünya düzeni inşa edilecek işte bunu kestirmek çok mümkün değil.

Davos’ta değişim

Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) kurucusu ve 53 yıldır başkanı olarak görev yapan Klaus Schwab’ın icracı başkan olmayı bırakacağı açıklandı. Davos’ta gerçekleştirilen toplantılar dünya ekonomisini yönlendirmekte önemli rol oynuyordu ancak son