O kadar ki, bu eleştiriler askeri bütçeler de parlamentoda yapılsın, noktasına vardı.Bu eleştirilerin çoğunluğu mevcut sistem hakkında bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor.Milli Savunma bütçesi de diğer bakanlık bütçeleri gibi elbette TBMM'den geçiyor. Milli Savunma Bakanlığı bütçesi diğer bakanlıklar gibi genel bütçe içinde yer alıyor.Hazırlanmasına gelince...Türkiye'de gider bütçeleri o bütçeleri kullanan kurumların uzmanları tarafından hazırlanır, sadece gelir bütçesi Maliye Bakanlığı tarafından yapılır. Bütün bakanlıklar gider ve gelir bütçe tahminlerini hazırlayıp Maliye Bakanlığı'na gönderirler, Maliye uzmanlarıyla tartışır, pazarlıklar yürütürler sonuçta, gider ve gelir bütçelerine son şeklini Maliye Bakanlığı verir.Meclis'te görüşülme usulü bakımından Milli Savunma Bakanlığı bütçesinin bir özelliği yoktur. Sadece güvenlik açısından sır niteliği taşıyan konularda (bazı silahların alımı gibi) komisyon görüşmeleri kapalı yapılır. Ama her durumda, milletvekilleri bu bütçe hakkında da bilgi sahibi olurlar.Harcamaların denetlenmesine gelince... Askeri harcamalar da Sayıştay denetimine tabidir. Saymanlık bulunan askeri birliklerde denetleme yapılır. Askeri harcamaları yapan da yine sivil memurdur. Ödemeyi gerçekleştiren sayman Maliye Bakanlığı'na mensuptur. Tahakkuk subayları ile birlikte hazırlanan evraka göre ödeme yaparlar.Sayıştay da bu ödemeleri hukukilik açısından denetler. Bu denetimin diğer bakanlık denetiminden farkı yoktur. Ayrıca Türk Silahlı Kuvvetleri'nin iç denetimi de vardır. Ödeme evrakını bu alanda yetiştirmiş tahakkuk subayları hazırlar ve ödemelerden saymanla birlikte sorumludurlar.Ancak Silahlı Kuvvetler'in bir özelliği olduğu da kabul edilmelidir. Bir ülkenin hangi silaha hangi nedenle ihtiyacı olduğu mali denetimle saptanmaz. Bu uzmanlık gerektiren bir konudur.Bu denetim yasalara uygunluk denetimi niteliğindedir.Silah alımının yerindelik ve verimlilik denetiminin mali uzmanlarca yapılması düşünülemez.Ama o denetimi yasama organı istediği her aşamada yapabilir.TBMM her türlü kararı ve harcamayı denetlemeye yetkilidir. fbila@milliyet.com.tr AB'ye uyum düzenlemeleri bağlamında eleştirilen konulardan biri de Milli Savunma Bakanlığı bütçesi ve harcamaların denetlenmesi oldu.