Kurban...

Kurban tartışılıyor.
Din otoriteleri, İslam hukukçuları, ilahiyatçı bilim adamları kurbanın dini zorunluluk derecesini, kesilme yöntemlerini, kaynağını tartışıyor, halkı bu konularda bilgilendiriyorlar.
Bu yönleriyle aydınlatma görevi din adamlarının işi...
Biz kurbanın değişik yön ve işlevlerine bakalım...
Örneğin...
Kurban bir mali politika aracı sayılır mı?
Ekonomik anlamı nedir?
Sosyal statü ile ilişkisi var mıdır?
* * *
KURBAN ve zekata, dini yönü ve işlevleri bir tarafa, bir anlamda mali politika araçları olarak bakılabilir.
Özellikle tarımsal ekonominin hakim olduğu ve mal piyasalarının esas oluşturduğu dönemlerde kurbanın zenginden fakire bir gelir aktarımı işlevi gördüğü söylenebilir. Dini amaçla da örtüşen bu işlev, modern devletin sorumluluğu olarak görülen geliri yeniden dağıtma araçlarının, küçük, toplum kaynaklı bir örneğidir. Toplumun dini inanışı, örf ve adetinden bir çeşit toplumsal zor niteliği alan, ama esasen sevap kazanma güdüsüyle, zenginden fakire bir transfer harcamasıdır kurban ve zekat...
Mali bir olaydır...
* * *
KURBAN, sosyo - ekonomik değerini, lezzetine ve kokusuna hasret mutfaklara girip küçüklere doygunluk, büyüklere de bunun mutluluğunu hissettirdiği zaman kazanır. Yoksa derisi üzerinde yapılan savaşlarla değil.
Yemeği, diyet değeri, kalori hesabıyla değil; çocukları üç öğün doyurabilmek hesabıyla yapan annelerin mutfağında gerçek katma değer taşır kurban. Gelir yükseldikçe ortalama ve marjinal değeri sıfıra yaklaşır.
Ekonomik bir olaydır...
* * *
VE sosyal statü göstergesidir kurban...
En azından kesenin borçsuz - harçsız olduğunun işareti sayılır. Mahallede, konu - komşu arasında "biz de kestik - Allah kabul etsin" diyebilmektir, statü yönü.
Alt gelir gruplarında "muhtaç" olmadığını göstermenin rahatlığı ve üstü örtülü böbürlenmesini; üst gelir gruplarında, "zengin ama ne iyi insan" yargısının üstüne basarak, sevabın kurban sayısıyla çarpılıp günahlardan düşülmesini de taşır kurban...
Sosyal bir olaydır...
* * *
VE tatildir(!) tabii kurban...
Gelir dağılımı uçurumu büyüdükçe, uçurumun tepesindekilere; kurbanı vekalet müessesesine emanet edip cumadan tatile çıkmaktır...
Dini yönü bilinmez ama bu sonuncuların ekonomik, mali ve sosyal işlevini gördüğü de kuşkuludur...



Yazara E-Posta: fbila@milliyet.com.tr