Devlet İstatistik Enstitüsü, 1994 yılında böyle bir çalışma yapmış ve bu çalışmaya dayalı olarak da 1994 yılı için "gelir dağılımı" tablosu düzenlenmişti. Devlet İstatistik Enstitüsü geçen yıl bu anketi yeniledi. Geçtiğimiz günlerde anket ile derlenen bilgilerin özeti yayımlandı. Bu bilgiler ileride düzeltilecek. Bunlara dayalı olarak da yeni gelir dağılımı tablosu çıkarılacak.2002 yılı "hane halkı bütçe anketi"nin ilk bilgileri ülkede olan biteni anlamamıza yardımcı oluyor.Anketin yapıldığı 2002 yılında ülkenin ortalama nüfusu yaklaşık 70 milyon. Ülkede yaklaşık 16 milyon 450 bin aile var. Demek ki, her aile yaklaşık 4.2 üyeden oluşuyor.70 milyon nüfusun veya 16 milyon 450 bin ailenin her birinin gelir ve harcama durumunu teker teker sergilemek imkansız olduğundan nüfus ve aileler, en zengininden en fakirine sıralandıktan sonra, nüfus ve aileler gruplandırılıyor. 70 milyonluk nüfusun yüzde 20si (2002 yılında 14 milyon kişi) veya ailelerin yüzde 20si (2002 yılında 3.2 milyon aile) 5 grup haline getiriliyor.Sonra da bu yüzde 20lik gruplara, gelirden ne pay düştüğü ve de bunların toplam harcamalardaki payı incelenerek halkımızın durumunun ne olduğunun anlaşılmasına çalışılıyor.Devlet İstatistik Enstitüsünün anketinin sonuçlarına göre: Türkiye nüfusunun en zengin yüzde 20lik diliminde 14 milyon kişi veya 3.2 milyon aile, Türkiyedeki toplam harcanabilir gelirin yüzde 38.2sini, en fakir yüzde 20lik dilimdekiler yüzde 9.3ünü paylaşıyor. 1994 yılında en zengin yüzde 20nin payı 40.5 en fakir yüzde 20nin payı yüzde 8.5 idi. Zenginin payı birazcık azalırken fakirin payı birazcık artmış. Nüfusun en zengin yüzde 20lik diliminin harcanabilir gelirinin en fakir yüzde 20lik nüfusunun 4 katı kadar olması, en zengin yüzde 20lik grup ile en fakir yüzde 20lik nüfus grup arasında çok büyük bir "gelir uçurumu" bulunmadığını ortaya koyuyor.Genel kanı, "gelir dağılımının 1994 yılından bu yana hızla bozulduğu, zenginin daha zengin, fakirin daha fakir hale geldiği" şeklinde idi. Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yayımlanan anketin "düzeltilmemiş ilk verileri", tersine bir tablo ortaya koyuyor. Gelir dağılımının bozulmadığını hatta birazcık da olsa düzelme yoluna girdiğini gösteriyor.En zengin yüzde 20lik nüfus dilimindeki 14 milyon kişi veya 3.2 milyon aile toplam harcamaların yüzde 45ini yaparken, en fakir yüzde 20lik dilimdekiler toplam harcamaların yüzde 6.7sini yapabiliyor.En zengin yüzde 20lik nüfus dilimindeki 14 milyon kişi veya 3.2 milyon aile 100 liralık harcamanın 19.0unu gıda, 25.2sini konut, 11.2sini ulaştırma, 7.0ını giyim için harcarken, en fakir yüzde 20 nüfus dilimindekiler, 100 liranın 26.7sini gıda, 27.3ünü konut, 8.72sini ulaştırma, 6.3ünü giyim için harcıyor.Yüzde 20lik en fakir nüfus diliminde olan ve köylerde yaşayanların 100 liralık harcamasında gıda harcamasının payı 32.5a, konut harcamasının payı 23.4 liraya yükseliyor. Devlet İstatistik Enstitüsü, ailelerin gelir ve gider yapısını belirlemek amacıyla belli dönemlerde "hane halkı bütçe anketi" yapar. Bu anket ile elde edilen bilgiler "ülkedeki gelirin dağılımı"nı gösteren tabloların düzenlenmesine imkan verir. guras@milliyet.com.tr
