Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Olayların içinden Nereden çıktı bu "orta vadeli program"?Seçim dönemi diye, devlette işler durmuyor. Durursa memur maaşını alamaz, asker silahına mermi bulamaz, hastaneler kapanır. Devlette işlerin durmaması için de paraya ihtiyaç var.Maliye Bakanlığı her yıl devlet çarkının işlemesi için paranın nereden bulunacağını ve nerelere harcanacağını gösteren bir bütçe hazırlamak ve bunun TBMM'ye belli zamanlarda sunmak zorunda. Taslak belli aşamalardan geçerek 31 Aralık'tan önce kanunlaşacak ki devlet 1 Ocak'tan itibaren ödeme yapabilsin. Yani bu iş "Seçim bitsin de sonrası Allah kerim" denilecek bir iş değil.Bütçe taslağını Maliye Bakanlığı hazırlıyor ama, gelir-gider dengesini tutturabilmesi için belli hedeflere, verilere ihtiyacı var. Bu hedef ve verileri Maliye Bakanlığı'na DPT sağlıyor. Seçim öncesi Ankara toz duman iken, Devlet Planlama Teşkilatı'nın hazırladığı ve 2008-2010 yıllarını kapsayan "orta vadeli program" Bakanlar Kurulu'na sunuldu. Hedef ve verilerin ana kaynağı beş yıllık planlar. Bu planlara göre hazırlanan yıllık programlar. DPT, yıllık programlar içinde büyüme hedeflerini, yatırım, üretim hedeflerini belirliyor. Bunlara göre kaynaklar-harcamalar dengesini kuruyor. TBMM'nin onayladığı beşer yıllık planlar ve hükümetin onayladığı yıllık programlara göre de Maliye Bakanlığı bütçe taslağını hazırlıyor.Eskiden bütçe hazırlıkları yıllık hedeflere göre yapılırdı. Daha sonraları "istikrar arayışında", bütçeler "orta vadeli mali plan"a dayansın, DPT yıllık değil de "üçer yıllık orta vadeli programlar" hazırlasın, Maliye Bakanlığı da bu orta vadeli programlara uygun biçimde "orta vadeli mali plan"ını yapsın ve açıklasın denildi. Bu değişikliğin amacı ülkede olacak bitecekleri önceden görebilmek. Bir sonraki yıl önemli değişikliklerle ve sürprizlerle karşılaşmamak.İşte bu nedenle DPT, 2008-2010 dönemini kapsayan orta vadeli programı hazırlayarak (şimdi sırası mı demeden) hükümete sundu. Hükümet de (simdi sırası mı demeden) bunu onaylayacak ki Maliye Bakanlığı 2008 yılı bütçe taslağı hazırlıklarına başlayabilsin. Kaynak-harcama dengesi şart Maliye Bakanlığı bütçe taslağını hazırlarken, ülkenin kaynaklar-harcamalar dengesinin ne olduğunu bilecek ve bu kaynaklar ve harcamalar sınırları içinde değişik kurum ve kuruluşların, bakanlıkların ödeneklerini dağıtacak.DPT'nin hazırladığı orta vadeli programın hedeflerini yanda okuyacaksınız.Genel hatlarıyla görülen odur ki "Böyle gelmiş, böyle gider" politikası benimsenmiş. 2008-2010 döneminde ekonomide önemli ve çarpıcı bir değişimle ilgili tek bir işaret yok.Yüksek faiz ve ucuz döviz politikasının 2008 yılından sonra da hiç olmazsa 2010 yılına kadar aynen sürdürülebileceği varsayımına dayalı dengeler kurulmuş.Enflasyonda yüzde 4'ler dolayında bir hedefin tutturulabileceği fakat ekonominin ortalama olarak her yıl ancak yüzde 5.6 oranında büyüyebileceği belirtiliyor.Bu çerçevede 1.4 milyon insana yeni iş imkânının nasıl yaratılabileceği, gelir dağılımının nasıl düzeltilebileceği, cari açık (döviz açığı) sorununa nasıl çözüm getirileceği belli değil. Özetle Bakanlar Kurulu'na sunulan özet orta vadeli program 2008-2010 yılları arasında olacak bitecekler hakkında yeni bilgiler içermemektedir. Formalite gereği hazırlanmış bir belgedir. guras@milliyet.com.tr Değişen bir şey yok