Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

ÜFE endeksindeki 2005 yılı yüzde 7.0 artış oranıyla sabit fiyata dönüştürüldüğünde, üretimden satışlar rakamı 150 milyar YTL'den 140 milyar YTL'ye düşmekte ve üretimden satışlardaki reel artışın sadece yüzde 2.2 oranında olduğu ortaya çıkmaktadır.Ekonomide gerçek üretim, katma değer yaratmaktır. Katma değer denilen şey, çıktı fiyatı ile girdi fiyatı arasındaki farktır. Üretimin her aşamasında ürün değerine yapılan eklemedir.Üretime 4 faktör katılır. Ve katkıları karşılığında yaratılan değerden pay alır. (1) "Doğa" üretime katkısının karşılığında "kira" alır. (2) "Sermaye" üretime katkısının karşılığında "faiz" alır. (3) "Ekmek" üretime katkısının karşılığında "ücret" alır. (4) "Müteşebbis" üretime katkısının karşılığında "kâr" alır. İSO'nun yayımladığı 500 büyük sanayi kuruluşu rakamlarına göre toplam üretim 2004 yılında 137 milyar YTL iken cari fiyatla 2005 yılında 150 milyar YTL'ye yükselmiş. Ülkede yaratılan katma değer toplamı da milli geliri oluşturur.Katma değer ne kadar büyük ise, üretim faktörlerinin ve de sonuçta ülkenin geliri o kadar artar.Üretimde marifet, katma değeri artırmaktır. Katma değer üretilen mal ve hizmete üretimin her aşamasında daha çok katkı yapmakla sağlanır.Örneğin pamuğu tarladan toplayarak olduğu gibi ihraç edebilirsiniz. Bez dokuyarak satabilirsiniz. O kumaşı toz bezi haline getirerek veya markalı elbise dikerek satabilirsiniz.Her aşamada katma değer yükselmiş olur. Katma değerin yükselmesi daha çok insana iş ve aş, daha çok ücret, daha çok kâr demektir...2005 yılında 500 büyük sanayi kuruluşunun üretimden satışları yüzde 2.2 oranında artarken acaba katma değerleri ne kadar arttı? Katma değeri artırmalıyız Cari fiyatlarla 2004 yılında 23.7 milyar YTL olan katma değer 2005 yılında 23.1 milyar YTL'ye düşmüş. Cari fiyatı imalat sanayii fiyat endeksi olan yüzde 8.5 ile sabit fiyata dönüştürdüğümüzde görüyoruz ki, 2004 yılı fiyatlarıyla 2005 yılı katma değeri 21.3 milyar YTL. 500 büyüklerin katma değer yaratma gücü 2005 yılında bir yıl önceye göre yüzde 10 dolayında gerilemiş durumda.Sabit fiyatlarla üretim yüzde 2 artarken, katma değer yüzde 10 gerilediğine göre, demek ki, 500 büyükler üretimde daha çok ithal girdi kullanmış. Üretime 500 büyüklerin katkısı azalmış.Yaratılan katma değer, çalışan işçi sayısına bölününce, net katma değer verimliliğinin 447'den 414'e düştüğü görülüyor. 2005 yılında 500 büyüklerin çalıştırdığı işçi sayısının yüzde 3 gerilemesine karşılık, işçi başı katma değer verimliliğinin yüzde 8.1 oranında azalması çok olumsuz bir gelişmedir.500 büyüklerin 2005 yılı karnesi sanayide işlerin kötüye gittiğini, ucuz dövize dayalı ucuz ithalatın (1) Sanayinin büyümesini, (2) Katma değer yaratma gücünü, (3) Çalışan başına katma değer verimliliğini rezil ettiğini ortaya koyuyor.Sanayi büyümez ve de sanayinin katma değer yaratma gücü gerilerse, istihdam imkânları artmaz, daralır, büyüme gerçekleşmez, insanların ve ülkenin geliri artamaz. guras@milliyet.com.tr 'Büyükler'in üretime katkısı azalmış