Bayram değil seyran değil, eniştem beni niye öptü?

"Dur bakalım kızım... Ortada fol yok, yumurta yok. Telaşlanma" diyecek oldum. Ama, onun kafası karışmış bir kere, "Hocam" diyor, "Bizim oralarda bir deyim vardır... Bayram değil seyran değil, eniştem beni niye öptü derler... İşte o biçim... Koskoca Merkez Bankası Başkanı televizyonlara çıkarak döviz borcunuzu kapatın dedi. Demek ki bir şeyler oluyor."Marketten çıktım. Benim de kafam karıştı... Acaba Merkez Bankası Başkanı önümüzdeki günlerde döviz fiyatında bir tırmanış tehlikesini mi gördü de... Uyarıda bulunuyor?Sonra kendi kendime düşünmeye başladım: "Acaba döviz fiyatı birdenbire nasıl artar? Ya arz cephesinde ya talep cephesinde bir şeyler olur da döviz fiyatı tırmanışa geçer. Sabah erken saatte markete uğradım. Alacaklarımı aldım. Kasada ödemeyi yaparken görevli hanım kızımız, "Hocam" dedi, "Merkez Bankası Başkanı dolar fiyatı artabilir. Borçlarınızı kapatın demiş. Huzurum kaçtı. 5 bin dolar döviz borcum var... Bir yerlerden Türk lirası kredi bulup döviz satın almayı, döviz borcumu kapatmayı düşünüyorum... Bugün izin günüm değil... Yarın dolar satın alsam çok geç mi olur? Doların fiyatı hemen artar mı?" Arz cephesinde, döviz girişi şıp diye kesilir. Veya şıp diye kesilecek şartlar ortaya çıkar. Döviz fiyatı artar... İyi de... Şimdilik böyle bir tehlike yok. Kısa sürede de böyle bir şeyin olması beklenmiyor.Talep cephesinde büyük oyuncular döviz satın almaya başlar, Türk lirasından dövize geçer. Bu durumda döviz fiyatı artar... İyi de şimdilik döviz fiyatının artması büyük oyuncuların hiç mi hiç istemedikleri bir şey. Sayın okuyucularım, büyük oyuncular döviz fiyatının artmasından büyük zarar görür. O nedenle büyük oyuncular tam tersine döviz fiyatını (hiç olmazsa yıl sonuna kadar) bugünkü çizgide tutmak için ellerinden geleni yapmaya mahkûm. Bankaların döviz borcu var. Döviz fiyatı artarsa bankalar kur riski yazar. Zarar eder. Hiçbir banka yıl sonu bilançosunu zararla kapatmak istemez. bu kadar da değil. Bankalar döviz kredisi veya dövize endeksli kredi verdi. Döviz fiyatı artarsa bu kredilerde risk büyük. O nedenle bankalar döviz fiyatlarının artmaması için çaba gösteriyor. Şimdilik tehlike yok Büyük özel kuruluşlar çok büyük rakamlarda dövizle borçlandı. Türk lirası kaynakları yok. Türk lirası ile döviz satın alarak borçlarını kapatacak güçleri yok.Türk piyasasından bono ve tahvil satın alan, hisse senedi satın alan yabancı fonlar, yabancı bankalar, yabancı oyuncular için döviz fiyatının yükselmesi hem de yıl sonundan önce yükselmesi, bilançolarına zarar yazmaları demektir. Onun için döviz fiyatının yükselmesini hiç mi hiç istemezler. Büyük oyuncuların durumu böyle... Kalıyor geriye küçük oyuncular... Kim bu küçük oyuncular? Küçük oyuncular halkımızdır. Enflasyonun karşısında tasarruflarının eridiğini gören halkımız, üç beş kuruşluk tasarrufunu dövize çevirme alışkanlığı edindi.İşte bunun için önümüzdeki günlerde döviz fiyatı yükselirse büyük oyuncuların döviz talebinden değil, küçük oyuncuların dövize hücumundan yükselir.Küçük oyuncuları da tetikleyecek olan, beklenmedik bir gelişmedir." Örneğin Merkez Bankası Başkanı'nın "fol yok, yumurta yokken" döviz tehlikesinden söz etmesidir. guras@milliyet.com.tr Büyüklerin borcu var