Yeni vergiler gelecek... Yeni vergiler gelecek ama, sadece kriz nedeniyle değil, Maliye'nin hatası sonucu bu yıl daha az ödenecek Gelir Vergisi'nin açığını kapatmak için de ek vergiler gelecek.
Toplam vergi gelirinin dörtte birini sağlayan Gelir Vergisi tahsilatı bu yıl, önceki yılın altına düşüyor. Ekonominin yüzde 6.1 oranında büyüdüğü ve gelirlerin arttığı 2000 yılının kazancından vergi ödeyecek mükellefler, 2001 yılı içinde daha az ödeme yapacak.
(Konuya yabancı olanlara bir ön açıklama yapayım. Gelir Vergisi ödeyecek olanlar 2000 yılındaki kazançları üzerinden hesapladıkları vergileri 2001 Mart ayı sonuna kadar vergi dairesine bildirdiler. Perşembe günü açıklanan vergi rakamları 2000 yılı Gelir Vergisi. Bu vergi de 3 taksitte 2001 yılı içinde ödenecek.)
İstanbul Defterdarı'nın açıklamasına göre, vergi rekortmenlerinin 2001 yılında ödeyeceği vergi bir yıl önceye göre yüzde 26.5 oranında düşük. 2001 yılında ekonomi canlı iken acaba Gelir Vergisi neden düştü?
Maliye Bakanlığı'nın TBMM'den geçirdiği yasalar ile Gelir Vergisi'nin musluğu kısıldı.
- Karlarını sermayeye ekleyen şirketlerin ortakları vergi ödemiyor.
- Hazine bonosu ve devlet tahvili faizlerinden hiç mi hiç vergi alınmıyor.
- Mevduat, repo faizlerinden ne kadar büyük olursa olsun yüzde 16 stopaja ek olarak hiçbir vergi alınmıyor.
- Tefeciler aldığı faizden vergi ödemiyor.
- Borsa kazançları ne kadar büyük olursa olsun vergi dışı.
İşte bunun içindir ki, Türkiye'nin büyük sermaye sahipleri sadece:
- Şirketlerden aldıkları nakit temettü (ortaklık payı geliri) için ve de,
- Kira gelirleri için, vergi ödüyor.
Vergi şampiyonlarının vergi rakamları açıklanırken genelde "tahakkuk" rakamı açıklanıyor. Tahakkuk ile "ödenecek vergi" farkılıdır. Bilmeyen sayın okuyucularıma basitleştirerek özetleyeyim:
Diyelim ki, bir Gelir Vergisi mükellefi 2000 yılı içinde 100 lira gelir elde etti. Şimdi bunun Gelir Vergisi'nin nasıl oluştuğunu kabaca anlatayım:
- 100 lira gayri "safi gelir"dir.
- Gelir Vergisi mükellefinin bundan "kanuni indirimler"i yapma hakkı vardır. Diyelim ki, indirimler 20 lira... Kalır 80 lira. Bu 80 lira "net gelir"dir. "Vergi matrahı"dır.
- Varsayalım ki, bu gelir temettü geliridir. Gelir Vergisi hesaplama usulüne göre, 80 liralık temettü gelirinden "tahakkuk" edilecek vergi 43 lira tutar.
- 43 liralık tahakkuktan ödenecek (Hazine'ye 3 taksitte girecek) vergi 27 liradır.
Büyük sanayiciler ve büyük işadamlarının vergi yükünü hafifleten Maliye Bakanlığı'nın yanlışları, Gelir Vergisi'nin ana kaynağını kuruttu. Büyük sanayici ve işadamları dışındaki Gelir Vergisi mükellefleri olan tüccar, adi ortaklık içinde kar dağıtmadığından zaten vergi vermiyor. Esnaf asgari vergi ödeyip, ona da itiraz ediyor. Serbest meslek erbabı makbuz kesmediklerinden vergisiz yaşıyor... İşte bu durumda "kümese giren kazlar" dışında yolunacak insan kalmıyor.
İstanbul vergi rekortmenleri listesinde ilk 20'ye giren ve 506 milyar lira vergi ödeyecek olan 32 yaşındaki genç komedyen Beyaz, (Beyazıt Öztürk) "Koç ailesinin yarısı kadar vergi verdim. Bundan sonra beni kuzu diye çağırın" demiş.
Milyon, milyar, trilyon akıl karıştırıyor. En iyisi Gelir Vergisi rakamlarını dolara çevirmek... Geliniz 1 doları 1 milyon lira hesabı ile trilyonluk Gelir Vergisi tahsilatını dolara çevirelim. İstanbul'un vergi rekortmeni listesinin başında yer alan 25 mükellef 18.3 trilyon lira veya 18.3 milyon dolar vergi ödeyecek. Bunların tamamı kanunlara saygılı, vergisini doğru dürüst ödeyen mükelelfler. Kanunun emrettiği vergiyi ödeyen "kümese girmiş kazlar." Amma ve lakin... 25 şampiyon vergi mükellefinin ödediği toplam vergi, devletin açığını kapatacak büyüklükte değil... denizde bir damla!.. 25 şampiyonun 3 taksitte ödeyeceği 18.3 milyon dolar rakamını, fona geçen bankalarda hortumlanan 10 milyar dolar ile, Ziraat ve Halk Bankası'nın 20 milyar dolarlık açığı ile karşılaştırınız... Devletin halka neden yeni vergiler salacağını, daha doğrusu salmak zorunda olduğunu daha iyi anlarsınız.
