Borsa çökünce şirketlerin 'varlık değeri' de düştü

Hisse senedi fiyatları arttıkça şirketlerin piyasa değeri de yükseliyor. Hisse senedi fiyatı ucuzlayınca şirketlerin piyasa değeri düşüyor.Tabii ki, şirketlerin yatırımları, üretimleri, kârlılıkları, geçmişleri, gelecekleri, bir hisse senedinin değerinin belirlenmesinde dikkate alınacak en önemli göstergeler. Ama, özellikle ekonomide (iyi veya kötü) dalgalanmaların ortaya çıktığı dönemlerde, şirketlerin yatırımları, üretimleri, kârlılıkları değişmediği halde, hisse senedi fiyatları yükselebiliyor. Veya düşebiliyor. Halka açık şirketlerin bir hisse senedi borsada kaç liradan alınıp satılıyor ise bu rakam, şirketin toplam (halka satılmış olsun, olmasın) hisse senedi sayısıyla çarpılıyor. Böylece şirketlerin "piyasa değeri" bulunuyor. Hisse senedi fiyatları yükseldiğinde şirket en yüksek değere ulaşıyor. Hisse senedi fiyatı düştüğünde şirket en düşük değere geriliyor.Şimdilerde ekonomide bir dalgalanma var... Acaba ekonominin en büyük şirketlerinin piyasa değerleri nasıl değişti?Bunu öğrenmek için Turkish Yatırım Genel Müdürü Berra Kılıç'ı aradım. Benim için bir tablo yaptı. Bu tabloya tüm şirketleri değil de şimdilerde piyasa değeri 1 milyar YTL'nin altına düşmemiş 22 şirketi aldım. Dalga şirketlere yansıdı Tabloya bakınız, ekonomideki iyi ve kötü dalgalanmalar şirketlerin piyasa değerini nasıl düşürüyor? Nasıl yükseltiyor?Turkcell'in piyasa değeri geçen hafta 8.6 milyar dolardı. Geçen bir yılda Turkcell'in en yüksek piyasa değeri olan 14.4 milyar dolara göre, bugünlerdeki değer yüzde 39.8 bir kaybı işaret ediyor.Finansbank'ın piyasa değeri 4.7 milyar dolar. Geçen bir yılda Finansbank'ın ulaştığı en yüksek piyasa değerine göre 1.2 milyar YTL'lik bir gerileme var. Finansbank'ın piyasa değeri 5.9 milyar dolara kadar yükselmişti. Fakat geçen bir yıl içinde Finansbank'ın piyasa değeri bir dönemde 2.1 milyar dolara kadar gerilemişti. En düşük piyasa değerine göre geçen hafta Finansbank'ın piyasa değeri 2.6 milyar dolar yukarıda idi.Hisse senedi yatırımcısının akıllısı bu en düşük ve en yüksek piyasa değerlerini, şirketlerin bugünkü değeriyle karşılaştırarak hisse senedi seçiyor. Ona göre hisse senedi satın alıyor. Tabloda da görüldüğü gibi hisse senedi fiyatları devamlı inip çıkıyor. İndiği yerde kalmıyor. Çıktığı yerde durmuyor. Fiyatlar inip çıkıyor (milyon dolar) Son değer En düşük değer En yüksek değer En yükseğe göre son kayıpAkbank 10.349 7.707 18.943 8.594Turcell 8.687 8.026 14.450 5.783Vakıfbank 5.888 5.395 9.187 3.321Sabancı Holding 5.326 4.268 9.898 4.567Finansbank 4.756 2.141 5.957 1.201Koç Holding 4.413 4.165 7.230 2.817Tüpraş 4.246 3.361 5.776 1.529Enka Ünşaat 3.876 3.111 4.800 924Denizbank 3.002 1.087 2.989 -13Yapı Kredi Bankası 2.953 2.591 4.742 1.789Anadolu Efes 2.862 2.322 4.332 1.470Arçelik 2.584 2.050 3.987 1.383Doğan Holding 2.399 1.693 4.177 1.779Doğan Yayın Holding 2.221 1.301 3.459 1.239Petrol Ofisi 2.144 1.115 2.769 625Ereğli Demir Çelik 2.086 1.938 3.542 1.446Tofaş Otomobil Fabrikası 1.266 620 1.801 535Migros 1.248 1.052 1.931 683Şişecam 1.209 1.086 2.057 848Fortisbank 1.126 1.111 2.397 1.271Akçansa 1.020 619 1.605 584Aksigorta 1.028 585 1.697 669İMKB-100 Endeksi 118.585 88.438 186.661 70.076İMKB-Tüm 136.305 102.177 216.948 80.643 Kaynak: Turkish Yatırım. Şirket değerleri bir yılda nasıl değişti? (7 Haziran 2006 değerleri) İniş çıkışa göre alım satım yapanlar (bunlara spekülatif alım yapanlar deniliyor) genelde kaybediyor ama, şirketlerin en yüksek piyasa değerini, en son piyasa değeri ile karşılaştırarak, (eğer fark büyük ise, buna göre) hisse senedi alanlar ve hisse senedini uzun süre satmayanlar genelde bir şeyler kazanabiliyor.İMKB-100 diye adlandırılan en baba hisse senetlerinin toplam değeri geçen yıl 88.4 milyar dolara kadar gerilemiş. Sonra 186.6 milyar dolara kadar tırmanmış. Bugünlerde ise 118.5 milyar dolar dolayında. İMKB-100 şirketlerinin varlık değerlerinde en yüksek değere göre 70.0 milyar dolarlık bir kayıp var. Bu hiç de azımsanacak bir kayıp değil.Hisse senedi fiyatları ucuzladı, varlık değerleri düştüğü kadar düştü diyerek alıma geçenler kazanç sağlayabilir ama, tersi de olabilir... Fiyat gerilemesi devam eder ise bugün satın alanlar, "Ah ben neden acele ettim" diye dövünebilir.Ege Cansen, (eli ile başını gösterir.) "Fiyat burada iken hisse senedi satılır". (Sonra kundurasını gösterir.) Fiyat buraya düşünce alınır. Devam eder. "Ama kimse bunu beceremez. Siz (eliyle göğsünü gösterir) burada iken satabiliyor, (daha sonra da eliyle diz kapağını gösterir) burada iken alabiliyorsanız, halinize şükrediniz" der. guras@milliyet.com.tr Alıcılar hesabını iyi yapmalı