Osmanlı arşivlerinde sekiz-on yıllık bir araştırmaya dayanan ve DİE tarafından yayımlanan çalışması, "Osmanlı ile Avrupa devletlerinin iktisadi kurumlarının farklı olmasına karşılık, Osmanlılar ile Avrupalılar arasındaki gelir farklılıklarının daha önceleri değil, 19'uncu yüzyılda başladığını" ortaya koydu. Bu çalışma Osmanlı dönemindeki fiyat ve ücretlerin, dünyanın diğer bölgelerindeki fiyat ve ücretlerle karşılaştırılmasına imkân sağladı. Bu araştırma, "ABD İktisat Tarihçileri" tarafından ödüllendirildi.19'uncu yüzyılda Avrupa ülkelerinin Osmanlı ekonomisi üzerinde etkilerini inceleyen, İngiltere ve Amerika'da kitap olarak yayımlanan araştırmasında Prof. Dr. Şevket Pamuk, 19'uncu yüzyılda Osmanlı'da yaşam koşullarının gerilemediğini, belki de biraz yükseldiğini ortaya koydu. Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü Modern Türkiye Tarihi Kürsüsü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Şevket Pamuk, "Osmanlı döneminde para, fiyat, enflasyon, ücretler ve iktisadi kurumları"nı araştırıyor. "1914 yılına gelindiğinde Osmanlı ekonomisi Düyun-u Umumiye ile Avrupa mali çevrelerine sıkı sıkıya bağlı idi. 19'uncu yüzyılın dışa açık, tarıma dayalı modelinin doruk noktası yaşanıyordu. Eğer kişi başı gelirde 1914 yılı bir doruk noktası oluşturuyor ise Cumhuriyet'in ilk yıllarında yaşam koşulları nasıl değişti?" Prof. Dr. Şevket Pamuk'un, bu soruyu cevaplamak için yaptığı araştırma gösteriyor ki, kişi başı ortalama gelirde ve ücretlerde 1914 yılında varılan çizginin, üzerine ancak 1940'ların sonlarında çıkılabilmiştir. 1930'larda 1914'lerdeki kişi başı gelir düzeyi aşılmıştır ama Dünya Savaşı ile birlikte büyük düşüş yaşanmıştır. Kişi başı gelirdeki tırmanış 1950'lerden sonraki sanayileşme hareketiyle başlamıştır.Sadece birkaç araştırmasından bölümler aktardığım Prof. Şevket Pamuk, İstanbul'da 1950 yılında doğdu. ABD'de Yale ve California üniversitelerinde önce mühendislik, sonra ekonomi okudu. Ekonomi tarihçiliğine merak saldı. 1914'ten 1940'a Yurtiçinde ve dışında Türkçe ve yabancı dilde yayımlanmış 8 kitabı, çok sayıda araştırması ve makalesi var. Avrupa Ekonomi Tarihçileri Cemiyeti'ne (European Historical Economics Society) uzun süre başkanlık etti. Çalışmalarıyla Türkiye'den çok Türkiye dışında ilgi gören, izlenen Prof. Dr. Şevket Pamuk, 1952 doğumlu romancı Orhan Pamuk'un ağabeyi.Bilim adamı olmak, araştırmacı olmak, akademisyen olmak insanları bir başka kanala sokuyor, edebiyatçı olmak bir başka kanala sokuyor. Doğal olarak edebiyatçı, roman yazan, iyi roman yazan, romanları beğeni gören, yurtiçinde ve dışında daha yaygın çevreye ulaşıyor. Daha yaygın şekilde tanınıyor. Daha çok alkış sesi duyuyor. Araştırmacının, bilim adamlarının çalışmaları edebiyatçılarınki kadar geniş çevrede ilgi görmüyor. Ama onlar da bize "gerçeği" öğretiyor.Bu "Pamuk" başka "Pamuk" derken, sakın Orhan Pamuk'u küçümsediğim sanılmasın. Orhan Pamuk (gereksiz polemiklerle yara bere aldı ama) kabul ediniz ki, günümüzde yurtdışında kitapları değişik dillerde yayımlanan, büyük ve yaygın ilgi gören tek edebiyatçımız... Onunla da iftihar edelim, sessiz sedasız önemli çalışmalar ve yayınlar yapan öbür Pamuk'la, Prof. Dr. Şevket Pamuk'la da... guras@milliyet.com.tr Orhan Pamuk'un ağabeyi
