Derviş'in mesajı piyasayı etkiliyor

Bu tehlikeden başkalarının değil de Derviş'in söz etmesi neden önemli? (1) Çünkü o, Türkiye'de uygulanan istikrar programının mimarı. Şimdi pat diye ortaya çıkıyor ve döviz fiyatının yükselmesi zorunlu diyor. (2) Bunları çok kritik bir dönemde söylüyor. Dönem neden kritik? (a) Merkez Bankası Başkanı'nın görev süresi bitiyor. Kamuoyunda öyle bir bekleyiş yaratıldı ki, bu başkan gider, başkası gelir ise, faizleri indirecek ve de döviz fiyatını yükseltecek. (b) Sektör temsilcileri Başbakan'ı sıkıştırıyor. Dolar fiyatını yükseltmezseniz batacağız, diyor. (c) Şanssızlığa bakınız ki, tam bu günlerde dünya para piyasaları da dalgalanmaya başladı. Türkiye gibi ülkelere para girişi yavaşladı. Kemal Derviş TV ekranından yerli ve yabancı yatırımcılara ne mesaj verdi? Cari açık (döviz açığı) rahatsızlık verecek kadar büyüdü. Hiçbir ülke, milli gelirinin yüzde 6-7'si büyüklüğündeki döviz açığıyla uzun süre rahat yaşayamaz" dedi... "Acaba bu döviz fiyatı ne olur?" diyerek onu dinleyenler, söylediklerinin içinden bu mesajı çekti, aldı. Ve de değerlendirmeye başladı. Ekonomide önemli kararlar, özellikle para kararları geçmişe bakılarak değil, ileri hakkında tahminler yapılarak alınır. Yerli ve yabancı para sahipleri, yarın dolar fiyatının düşeceğini tahmin ediyorsa, dolar satar. Türk lirası alır. Paralarını Türk lirası faize yatırır.Tersi bekleyiş varsa, para sahipleri yarın doların fiyatının yükseleceğini tahmin ederse, Türk lirasıyla dolar almaya başlar. Türk lirasından dolara geçer. Dolar fiyatı yükselir.Kemal Derviş yerli ve yabancı para sahiplerine mesaj verdi... Dolar ucuz. Bu böyle devam edemez. Dolar pahalanmalı. Para sahipleri bu mesajı değerlendirmeye başladı... Ufak ufak Türk lirasından dövize geçiş hareketi ortaya çıktı. Eyvah... Sıcak para kaçacak mı, diye şimdilik endişeye gerek yok. ANKA'nın değişik kaynaklardan derlediği bilgilere dayalı hesaplamasına göre, 2006 yılı başında yabancı kaynaklı sıcak para miktarı 58 milyar dolar. Bunun büyük bölümü Türk lirasına çevrilmiş, 33 milyar doları hisse senetlerine, 20 milyar doları Hazine bonosunda. Yabancı sıcak paracılar kaçmaya kalktıklarında (1) Önce ellerindeki hisse senetlerini ve bonoları satacak. (2) Sonra bu parayla döviz alacak... Bir günde, bir ayda olacak iş değil... Bekleyiş önemli Önemli olan içerideki sıcak para... Merkez Bankası döviz almak için banknot basıyor. Döviz aldıkça piyasaya YTL çıkarıyor. Şu anda bankaların kasasında en az 13 milyar YTL yüzer, gezer para var. Bu para 5 milyar dolar almak için basılan para sonucu 15.3 milyar YTL'ye çıkmıştı. Gerileye gerileye 13 milyar YTL'ye gerileyebildi. Merkez Bankası bu yüzer gezer para yanlış yere gitmesin diye her akşam yüzde 13.5 faiz vererek bunları topluyor.İşte esas tehlike bu yüzer gezer YTL'lerin, dolar fiyatı artacak bekleyişiyle dolara yönelmesidir. Bu parayla dolar alımı başlarsa, işte o zaman dolar fiyatı hızlı artar.Çok önemli bir nokta: Bugüne kadar dolar ucuz diye üzülmüyor muyduk? Demek ki, doların fiyatının yükselmesi normaldir. Normal olan, dolar fiyatının yavaş yavaş, hazmedilebilir şekilde ve makul rakama kadar yükselmesidir. Kötü olan, dolara hücum nedeniyle fiyatın çok kısa sürede "çıldırması", ekonomide panik yaşanmasıdır. guras@milliyet.com.tr Ölçülü artış normaldir