Olayların içinden Bunu yapanların bekleyişleri herhalde, seçim sonunda döviz fiyatının çatlaması, patlaması idi. Halbuki tersi oldu. Döviz fiyatı ucuzladı. 20 Temmuz'da bankalardaki döviz mevduatı toplamı 91.8 milyar dolar.Geçen yılın sonunda bu hesaplarda 75.7 milyar dolar vardı. Demek ki yedi ayda halkımız piyasadan YTL ile döviz toplamış ve bankalardaki döviz hesaplarına 16.1 milyar dolar yatırmış. (2006'da 12 aylık artış 15.9 milyar dolardı.)Bir ara açıklamaya ihtiyaç var. Bankalardaki döviz hesaplarının 54.4 milyar dolarlık bölümü (yüzde 60 kadarı) dolar cinsi. 35.4 milyar dolar karşılığı ise euro. Dolar tasarrufu olanlar, doların euro karşısında değer kaybı nedeniyle de zarara uğruyor.20 Temmuz'da bankalarda duran toplam 91.8 milyar dolar dövizin 26.6 milyar dolarlık kısmı tüzel kişilerin, 65.2 milyar dolarlık bölümü gerçek kişilerin, halkımızın dövizi. Merkez Bankası'nın açıkladığı rakamlardan anlaşıldığına göre, yurtiçi yerleşikler (halkımız ve şirketlerimiz) seçim öncesi, bir hafta içinde (13 Temmuz ile 20 Temmuz 2007 arasında) piyasadan 1.9 milyar dolar döviz satın alarak bankalardaki döviz hesaplarına yatırmış. (milyar dolar) Gerçek Tüzel Toplam kişiler kişiler2005 59.8 44.0 15.82006 75.7 53.1 22.62007 Ocak 77.4 54.6 22.6Şubat 78.7 56.1 22.6Mart 80.4 57.4 23.0Nisan 84.6 60.1 24.5Mayıs 85.9 60.8 25.1Haziran 87.1 62.0 25.1Temmuz 91.6 65.1 26.7 Bankalardaki döviz hesapları nasıl artıyor? Döviz hesaplarının büyüklüğü karşısında denilebilir ki, "Daha önce döviz alarak bankalara yatıranlar, döviz fiyatları yerde süründüğünden dövizi bozduramıyor. Fiyatlar biraz yükselse dövizleri bozdurarak YTL'ye geçecek"... İyi de, ya "bütün bunları görmelerine rağmen" piyasadan YTL ile döviz toplayarak döviz hesabına istif edenlere ne demeli? Herhalde vardır bir bildikleri. Vardır bir bekleyişleri...Şimdilerde 1.30 YTL'ye satılan doların yıl ortalaması fiyatı 2001'de 1.22 YTL, 2002'de 1.50 YTL, 2003'te 1.49 YTL, 2004'de 1.42 YTL, 2005'te 1.34 YTL, 2006'da 1.42 YTL idi. Döviz kıpırdamıyor Doların fiyatı altı buçuk yıldır değişmiyor. Ama, "Ne olur ne olmaz... Bu doların fiyatı bir gün nasıl olsa tepelere fırlar" bekleyişindekiler devamlı dolar alıyor. Bankalar dolar hesabındaki tasarruflara net yüzde 3 dolayında faiz veriyor. Dolar hesabına tasarruflarını yatıranlar dişe dokunur bir faiz geliri de elde edemiyor.Halbuki tasarruflarını Türk lirası olarak tutanlar ve bankalarda Türk Lirası mevduat hesabı açanlar, 1 ay vadeli hesaplarda, ortalama olarak 2001'de yüzde 81, 2002'de yüzde 59, 2003'te yüzde 45, 2004'te yüzde 27, 2005 ve 2006 yıllarında yüzde 20 faiz aldılar. 2001'deki 100 YTL'leri, banka faizleri eklene eklene 800-900 YTL'ye yükseldi.Yabancılar YTL faizinin faziletini görerek, döviz getirip bozduruyor, YTL'yi yüksek faizli Hazine Bonosu'nda değerlendiriyor. Bizim halkımız onların bozdurdukları dövizleri satın alarak bankalardaki dolar hesabına istif ediyor. Sonra da altı buçuk yıldır gözleri TV ekranında, kulakları radyoda, dolar fiyatı ne zaman patlayacak diyerek heyecanla bekliyor. guras@milliyet.com.tr YTL faizi kazandırıyor
