Halk bankaları, Avrupa'da esnaf ve sanatkârı kredilendirmek için kurulmuş bankalardır. Raiffeisen (1818-1888) isminde bir Alman'ın, başka bankalardan kredi alma şansı olmayan esnaf ve sanatkârlar için başlattığı hareket sonunda Avrupa'nın hemen her ülkesinde "Raiffeisen Kooperatifleri" ve "Banque Populaire" diye adlandırılan, "halk bankaları" kurulmuştur. Bu bankalar hâlâ faaliyettedir. Bizde de, Celal Bayar'ın teşebbüsüyle 1938 yılında Halk Sandıkları ve bunların tepe kuruluşu Halk Bankası kuruldu. Halk Bankası esnafa yüzde 20 faizle kredi veriyor. Esnafın kendi kooperatifi buna 8 puan masraf payı ekliyor. Krediyi esnafa yüzde 28 faizle intikal ettiriyor. Kooperatiflerin esnaftan aldıkları paraların nereye, nasıl harcandığı bilinemiyor. 1950'li yıllarda gene Celal Bayar, esnaf ve sanatkârlara kredi temininde yardımcı olmak için (Raiffeisen Kooperatifleri örneğiyle) Esnaf Kefalet Kooperatifleri hareketini başlattı.Zamanla bu kooperatifler etkinliğini kaybetti. Esnaf ve sanatkârlara yardımcı olacak yerde, yük olmaya, her kredi işleminden komisyon toplamaya başladı.Halk Bankası'nın kullandırdığı nakit krediler toplamı 5.2 milyar YTL'ye ulaştı. Esnaf Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla esnaf ve sanatkârlara kullandırılan krediler ise 1.5 milyar YTL. Esnaf ve sanatkârlara kişi başına 1-5 yıl vadeyle en fazla 25 bin YTL kredi veriliyor. Esnaf için kuruldu Bankanın esnaf kredilerinin faizi yüzde 25 oranında. Ama bunun 5 puanını devletimiz bütçeden karşılıyor. Banka yüzde 20 faizle kredi veriyor. Fakat bu faize, kooperatif için 8 puan ekliyor. Kredi kullanandan yüzde 28 faiz tahsil ediyor. (Açık anlatımla, devlet esnafa 5 puan indirim yapmak isterken, kooperatif 8 puan bindirim yapıyor.) Bu 8 puanın 1 puanı kooperatif tarafından bloke edildiğinden kredi ödendikten sonra esnafa iade ediliyor. 7 puanı masraf karşılığı olarak kooperatifin kasasında kalıyor.Ülkemizde 989 Esnaf Kefalet Kooperatifi, bunların deftere kayıtlı 700 bin üyesi var. Kooperatiflerin 230 bin üyesi Halk Bankası'ndan kredi kullanıyor. Esnaf Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla Halk Bankası'nın kullandırdığı 1.5 milyar YTL kredinin yüzde 8'i, yaklaşık 120 milyon YTL esnafın cebinden çıkarak kooperatiflerin kasasına giriyor da, kasadan nereye gidiyor? Bunu da kooperatiflerin birliği açıklayınca öğreneceğiz. AWACS uçaklarıyla ilgili olarak Milli Savunma Bakanı Sayın Vecdi Gönül'ün açıklaması: Dün bu köşede yayımlanan "AWACS'lar geliyor (...paracıklar gidiyor)" başlıklı yazıyla ilgili olarak Milli Savunma Bakanı Sayın Vecdi Gönül telefonla arayarak şu bilgileri verdiler.(1) AWACS uçaklarıyla ilgili sözleşme ve de (2) Sözleşmenin yürürlüğe girmesiyle ilgili talimat AKP hükümetinden önceki hükümet döneminde Başbakan Sayın Bülent Ecevit'in hastanede bulunduğu günlerde imzalanmıştır. Birincisinin imza tarihi 4 Haziran 2002, ikincisinin ise 24 Haziran 2002'dir.AWACS uçaklarıyla ilgili belgelerde Sayın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ve Milli Savunma Bakanı olarak Vecdi Gönül'ün herhangi bir imzası bulunmamaktadır. guras@milliyet.com.tr Faize zam yapıyor
