Merkez Bankası tarafından yayınlanan 2010 Mayıs ayı Finansal İstikrar Raporu’na göre, reel sektörün (firmaların) Mart 2010’da finansal (banka) borçları (TL, döviz borçları toplamı) 358 milyar TL.
Firmalarımızın toplam borçlarının yapısı şöyle:
- Yurtiçinden kullandıkları krediler 222 milyar TL. Yurtdışından krediler 135 milyar TL. Karşılığı döviz kredisi.
- Yurtiçinden kullanılan 222 milyar TL’nin, 142 milyar TL’si Türk Parası, 80 milyar TL’si ise döviz cinsi kredi.
- Özet ile firmalarımızın toplam 358 milyar TL kredilerinin 142 milyar TL’lik bölümü Türk Parası, yüzde 60’ını oluşturan 215 milyar TL’lik kısmı döviz kredisi. Başka anlatım ile firmaların toplam borçlarının yüzde 60’ı döviz borcu.
- Yurtiçinden ve yurtdışından kullanılan döviz kredilerin karşılığı 141 milyar dolar.
- Bu 141 milyar döviz kredisinin 84 milyar dolarlık bölümünü Türk bankaları (yurtiçindeki ve dışındaki şubelerinden) firmalara kullandırmış. Toplam döviz borcunun 57 milyar dolarlık bölümünü yabancı bankalar sağlamış.
- 2008 yılı sonuna göre, 2010 Mart ayı itibariyle firmaların toplam borçlarında 13 milyar TL’lik artış var. Yurtiçinden kullanılan krediler 29 milyar TL artarken, yurtdışından kullanılan krediler 17 milyar TL azalmış. (Toplama/çıkarma farkları rakamların yuvarlatılmasından kaynaklanıyor.)
- Firmalarımız, döviz faizinin ucuzluğu ve dövizin bolluğu karşısında dövizle borçlanmayı tercih ediyor. Türk parasının değerinin değişmeyeceği (develüasyon olmayacağı) güvencesiyle toplam kredilerde döviz kredilerinin payı yüzde 60 dolayında seyrediyor.
- Firmalar döviz kredisi kullanıyor ama, kullandıkları toplam döviz kredisinin yüzde 59’unu Türk bankaları (yurtiçinden ve dışından) veriyor.
- 2008’den bu yana yurtiçinden kullanılan TL ve döviz kredilerinde artış var. Kredi daralması yurtdışı kaynaklı kredilerde. Firmalarımızın döviz riski sadece döviz borçlarından oluşmuyor. 2009 sonu itibariyle 15 milyar dolar ithalat borçları var. Ama 12 milyar dolar da ihracat alacakları olduğu için net döviz riski 3 milyar dolara iniyor..
