Fiyatlar daha da fazla artabilirdi

Hatta, "olası fiyat artışı"na göre daha düşük bir fiyat artışını ortaya koyan rakamlardır.Olan biteni iyi değerlendirmek gerekir. Nisan ayında fiyatlar neden beklenenin üzerinde arttı? Çünkü ekonomi ısınmaya başlamıştı. Çünkü iç talep artmaya başlamıştı. Döviz ucuz. İthal malları ucuz. Bankalar ucuz ucuz kredi dağıtıyor. Kredi kartıyla 36 ay vadeli mal satılıyor. Taşıt kredisi, ev kredisi için bankalar müşteri peşinde koşuyor. Bu durumda talep patlamaz da ne olur? Mayısta döviz fiyatı yükselmese bile talepteki canlılık nedeniyle mayıs ayı fiyat artışları nisan ayı rakamının üzerine çıkacaktı. Mayıs ayında döviz fiyatı (şu veya bu nedenle) yükseldi. Döviz fiyatının yükselmesi ithal mallarının ve ithal girdisi yüksek yerli malların maliyetlerini ve sonuçta fiyatlarını artırdı.Uzun zamandır fiyat ayarlaması (zam) yapmak için bekleyenler, fırsatı değerlendirerek fiyatları yukarıya itmeye başladı. Bu tabloda ne olması beklenebilir? Fiyatların artmasından doğal ne olabilir? Bu tabloda mayıs ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1.88, üretici fiyatlarının yüzde 2.77 oranında artmasına şükretmekten başka ne yapılabilir? Dün açıklanan mayıs ayı fiyat artışları "sürpriz/beklenenin üzerinde/felaket habercisi" rakamlar değildir. Döviz fiyatlarının eski rakamlara dönmesi (açık anlatımıyla ucuzlaması) olasılığı yoktur.Döviz fiyatlarının bugünkü rakamlarda bir süre dinlenmesi (açık anlatımıyla, 1.50 YTL dolayında kalması) beklenmelidir.Döviz fiyatındaki yükselme, iç talepteki ateşi alacaktır. Talepteki canlılık ortadan kalkacaktır.Döviz fiyatındaki yükselmenin maliyetlerde ortaya çıkaracağı artış nedeniyle fiyat artışlarının tırmanan bir enflasyona dönüşmemesi, Merkez Bankası'nın piyasaya para salmamasına, Maliye'nin bütçe disiplinini sürdürmesine bağlıdır.Merkez Bankası piyasaya para salmaz, Maliye Bakanlığı bütçe disiplinine bağlı kalırsa, insanların geliri artmaz.İnsanların gelirinin artmaması halinde fiyat artışları karşısında iç talep düşer. Mal ve hizmet fiyatlarına maliyetleri aşan ölçüde, devamlı zam yapmak mümkün olamaz. Bundan sonra ne olabilir? Nisan ayında fiyatlar yükselmişti. Döviz tırmanışa geçti. Mayıs ayı fiyat artışları beklentilerin üzerinde gerçekleşti diyerek ortalığı ve de halkı paniğe uğratmak, ortalığı velveleye vermek kimseye yarar sağlamaz.Bunlar üç yıldır Merkez Bankası'nın uyguladığı, yüksek faiz ve ucuz dövize dayalı politikanın önlenemez sonuçlarıdır. Bu politikanın yanlış olduğunu, sürdürülemez olduğunu anlatmaya çalışanlar bugüne kadar ciddiye alınmadı. Sürdürülemez politikaların uygulayıcıları kahraman ilan edilerek alkışlandı. İşte sonuç... Merkez Bankası'nın rezervlerden ucuz döviz satmasıyla bu tablo düzeltilemez.Hükümet yetkililerinin "beyanat vermesi" hiçbir işe yaramaz.Alelacele, ve de bir iş yapmak için Merkez Bankası'nın faiz artırımı fiyat artırımını teşvik eder. Bundan sonra telaşa kapılmadan, sakin sakin, yanlışları gözden geçirerek uygulanan politikada düzeltmeler yapmak gerekir. Ucuz dövizin tüketilmesine, ithalata dayalı büyümeden, üretime, istihdama, ihracata dayalı büyümeye geçmek gerekir. guras@milliyet.com.tr Bundan sonra ne yapılabilir?