Giselle, 2 perdelik bir romantik bale. 1841 yılından bu yana dünyanın değişik şehirlerinde sahneleniyor. Türkiye’de ise ilk defa 1964 yılında Ankara’da sahnelenmişti. Geçen çarşamba akşamı İstanbul Devlet Opera ve Balesi (İstanbul DOB) sanatçılarının PSM’nin (Performans Sanatları Merkezi) büyük salonunda sahneledikleri “Giselle”i izledik.
İstanbul’da opera ve bale gösterilerini gerçekleştirebilecek, sahnenin önünde orkestra çukuru olan tek salon (AKM kapandığından bu yana) Süreyya Operası salonu idi.
Atatürk Kültür Merkezi’nin opera ve bale temsillerini sergilemeye imkan veren bir sahnesi ve 1.200 koltuğu vardı. Süreyya Sahnesi’nin koltuk sayısı 400. PSM’nin hem orkestra çukuru olan sahnesi, hem de 2.200 koltuk kapasiteli, akustiği düzgün bir salonu var.
Ne var ki bu salonun gecelik kirası 24 bin dolar. İstanbul DOB yönetimi geceliği (tenzilatlı olarak) 12 bin dolardan 4 gösteri için salonu kiraladı. İlk 2 gösteride salon doldu, taştı. Süreyya Operası sahnesindeki gösterilerde bilet ücretleri 20-30 TL idi. PSM Salonu gösterilerinde izleyiciler 75-35 TL bilet ücreti ödedi.
Devlet desteği olmadan olmuyor
Şu günlerde Giselle, hem New York’ta hem Moskova’da sahneleniyor. New York’ta Metropolitan Operası‘ndaki temsillerde bilet ücretleri 100-400 dolar. Moskova’da Bolshoi sahnesindeki gösteriler için biletler 190-500 dolara satılıyor.
Devlet Tiyatroları (DT) ve Devlet Opera ve Balesi (DOP), devletimizin himayesinde. Bütçe desteği ile faaliyet gösteren 2 sanat kurumu. 2014 yılı bütçesinden DT’ye 187 milyon TL, DOB’a 226 milyon TL ödenek ayrıldı. DOB’un Ankara, İstanbul, İzmir, Mersin, Antalya ve Samsun bölümleri var. Her bölümün kadrosu ayrı. Programları farklı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü’nün 9 yerleşik sahnede 2011-2012 sezonunda 908 temsil, 2012-2013 sezonunda ise 1004 temsil verdiğini söylüyor.
İstanbul DOB Müdürü ve Sanat Yönetmeni Suat Arıkan, geçen mevsim 188 temsil ile seyirci rekoru kırdıklarını, bu yıl PSM salonlarından yararlanma imkanının ortaya çıkması ile daha şimdiden 60 temsilde 35 bin seyirciye ulaştıklarını belirtiyor.
Bale sanatçıları çok başarılı
Gelelim 8 Ocak 2014 tarihindeki Giselle temsiline. Temsillerdeki önemli rollerde sanatçılar dönüşümlü olarak sahne alıyor. Giselle rolünde Deniz Zirek’i, Kont Albrecht rolünde Melih Mertel’i izledik. Sadece baş oyuncular değil, oyuncuların tamamı çok, hem de çok başarılı idi. Orkestrayı, bale sanatçılarımızı alkışladık. Dansçılar Batı ülkelerinin ünlü salonlarında sahneye çıkacak ölçüde başarılı idi.
Bale gösterileri maliyeti yüksek gösteriler. Türkiye gibi, izleyenlerin 100-400 dolarlık bilet ücretlerini ödeme imkanı olmayan ülkelerde bale gösterileri ancak devletin desteği ile gerçekleştirilebilir. Orkestra çukurunda 60 sanatçı, sahnede 70 sanatçı var. Bütün bu sistemin arkasında dekorcusundan, terzisine, koreografından, bale eğitmenine büyük bir kadro çalışıyor.
“Giselle” tekrar sahnelenecek. İmkanınız var ise Giselle’i ve de değişik şehirlerde DOB topluluklarının sahnelediği diğer gösterileri ve dinletileri kaçırmayınız.
