İşte bu operet, "Bir Gülriz Sururi Müzikali" olarak, şimdi İstanbul'da, Mustafa Kemal Kültür Merkezi Sahnesi'nde cuma ve cumartesi akşamları 20.30'da ve pazar günleri 15.00'te sahneleniyor.Ayşe Opereti Muhlis Sabahattin'in (1889-1947) eseridir. Ölümünden sonra operetin notası ve metni kaybolmuş. Geriye sadece 1966 yılında Lutfullah Sururi'nin İstanbul Radyosu için hazırladığı bir programın kayıtları kalmış. Gülriz Sururi, bu kayıtlardan yola çıkarak yeni bir metin hazırlamış, müzikleri derlemiş. Böylece ilk sahnelenişinden 75 yıl sonra Ayşe'yi yaşama geçirmek mümkün olabilmiş. Ayşe Opereti, 1930'lu yıllarda sahnelenen "Cumhuriyet dönemi müzikalleri"nin en çok beğeni görenlerinden biridir. Annesi Suzan Lutfullah, Gülriz Sururi'yi karnında taşırken sahneye çıkmış. Ayşe rolünü oynamış. Babası Lutfullah Sururi ile ünlü sahne sanatçılarımızdan Celal Sururi, Muammer Karaca, Toto Karaca, Avni Aydın oyunda rol almış. Muhittin Sadak orkestrayı yönetmiş. Ayşe Opereti'ni ünlü müzik eleştirmenimiz Evin İlyasoğlu'yla izledim. Bana anlattığına göre, operetler, müzikaller halkın çabuk kavrayacağı yalın ve alımlı ezgilerden oluşur. Bizim ülkemizde bu türde yazılan seyirlik (temaşa) oyunları 19. yüzyılın son çeyreğinde sahnelenmeye başlanmıştır. Bunlar gerçek anlamda "alla turca" ile "alla franga" arası oyunlardır. Hem müzikte hem anlatımda Doğu ve Batı kültürü karışımı vardır. Halkın hemen kavrayabileceği şarkıyı söylerken konuşmaya başlayarak halkı güldüren, tuluat yapan, (gevezelik ve rüküşlükle) halkı güldüren, eğlendiren oyunlar bizde büyük ilgi görmüştür. 1870'li yıllarda Leblebici Horhor'da ya da Arif'in Hilesi'nde Dikran Cuhaciyan Aryay erine gazel okutarak sahnede çoksesliliğe geçişe kapı açmıştır. Muhlis Sabahattin, operetlerini 1916-1942 yılları arasında bestelemiştir. Bu yıllar Türk toplumunun en ağır yıllarıdır. Halk yoksul, çatık kaşlıdır. Gülüp eğlenmeyi özlemiştir. Muhlis Sabahattin yanında Rey Kardeşler de 1932-1942 arasında hafif operetler, revüler sahnelemiştir. Bizim operet geleneğimiz kendi sosyal yapımıza göre şekillenmiştir. Halk gülmek istiyor Bizde operet oyuncularından bir opera şarkısı çizgisinde icra beklenmez. Operetlerde ilk kez sahneye çıkanlar, ilk kez şarkı söyleyenler vardır. Tıpkı Gülriz Sururi'nin sahneye koyduğu Ayşe Opereti'nde olduğu gibi...Ayşe Opereti oyuncularının hepsi başarılı. Ceyda Düvenci, Dolunay Soysert çok güzel oyun çıkarıyor. Sinan Turcu, Hazım Körmükçü, Metin Göksel sahneyi dolduruyor. Oğuz Oktay, Gülümser Gülhan rollerini çok güzel yapıyor. Jeyan Tözüm, Ayşe Çakar deneyimlerini sergiliyor. Sadık Kızılağaç'ın kostümleri çok çok güzel. Selçuk Borak'ın koreografisi ile genç dansçılar, operetin coşkusunu seyirciye yansıtıyor. Bütün bunların arkasında da yönetmen olarak Engin Cezzar'ın başarısı var.Müzik eleştirmeni Evin İlyasoğlu, "Usta rejisiyle, yoktan var edilmiş müziğiyle zamana uygun giysileriyle ve de rüküşlüğüyle Ayşe Opereti çok başarılı" diyor. İzlemenizi tavsiye ederim. guras@milliyet.com.tr Oyuncular, dansçılar başarılı
