Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Perakende ciroları 2009 yılı ilk 3 ayında (Ocak-Şubat- Mart) 2008 yılıyla kıyaslandığında gerileme göstermiyor. Geçen yılın aynı dönemine göre binde 2 oranında da artmış görünüyor.
Enflasyondan arındırılmış ciro rakamlarına dayalı verilere göre, 2009 yılı ilk 3 ayında:
-  Perakende gıda harcamaları yüzde 1.0 gerilemiş.
-  Gıda dışı harcamalar yüzde 2.0 artmış.

Halkımız para harcıyor sıra işadamlarında

-  Hazır giyim harcamaları yüzde 7.0 büyümüş.
Bu bilgiler, Türkiye’nin en güvenilir piyasa bilgileri. Bunları Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Başkanı Sayın Mehmet Nane’den temin ettim. Bu rakamları AMPD için her ay Nielsen isimli uluslararası araştırma kuruluşu derliyor.
Bu araştırma organize (kayıdı, kuyudu olan, kurumsallaşmış) perakendecilik kesiminde olan biteni gösteriyor. Bu kesim tüm ülkede perakende işlemlerin yüzde 42’sini gerçekleştiriyor. 

Fiş sayısı artmış
İlginç bir veri daha. Bu yıl kesilen fiş sayısında önemli artışlar var. Fiş sayısı artışı enflasyondan arındırılmış ciro sayısındaki artışın üzerinde. Demek ki, halkımız küçük küçük harcamalar yapıyor.

Ciro endeksi yükseliyor
Son bir gözlem: 2006 yılı Ocak ayında 100 olan, enflasyondan arındırılmış toplam ciro endeksi 2009 Ocak ayında 119 iken, şubatta 113 olmuş. Martta 121’e tırmanmış. Perakende harcamalarda şubatta bir miktar azalma olmuş. Ama mart ayında toplam harcamalar geçen yılın mart ayındaki çizgiye ulaşmış.
Bu rakamlara göre Perakende ciroları hiç de kötü değil. Halkımız gıda, gıda dışı ve giyimde (enflasyondan arındırılmış rakamlarla) geçen yıl yaptığı kadar harcama yapmış.
İyi de, bütün bunlara rağmen, TOBB‘un başını çektiği “Üreten Türkiye Platformu” halkımıza “Eve kapanma...  Pazara çık” derken ne demek istiyor?
-  Görülüyor ki, halkımız öyle sanıldığı gibi eve kapanmamış. Pazara çıkmayı sürdürüyor. Para harcıyor. 
Talebi canlı tutuyor.
Halkımız para harcıyor sıra işadamlarında

-  Öte yanda ‘Üreten Türkiye Platformu’nda yer alan işverenlerimiz ne yapıyor?
-  İşverenlerimiz devamlı yakınıyor. Harcamaları kısıyor. Yatırımı durduruyor. İşci çıkarıyor.
Harcama sırası işadamlarında
Krize rağmen enflasyondan arındırılmış toplam perakende harcamalarının devam etmesinin ardında ne var?
Türk halkının çoğunluğunun yaşam için gerekli harcamaları yapabilecek bir gelir yapısında olması var. Nüfus artıyor. İnsanların geliri artmıyor. Kemikleşmiş talep yapısında insanlar yaşamlarını sürdürmek için isteseler de istemeseler de alışveriş yapıyor.
Halkımızın bundan fazla harcama yapması biraz zor. Çünkü harcayabileceği para bu kadar. Amma ve lakin... Güzel günlerde iyi kârlar açıklayan, büyüyen, gelişen işadamlarımızın üç günlük krizde pes etmemeleri, ekonomiyi harekete geçirmek için halktan fedakarlık beklemeden önce kendilerinin de bir şeyler yapmaya çalışmaları gerekmez mi?

Halkımız para harcıyor sıra işadamlarında