Olayların içinden Halbuki ithalat yanında başka döviz giderleri, ihracat ve turizm gelirleri yanında başka döviz gelirleri de vardır.Örneğin yıllardır "yurtdışında iş yapan Türk müteahhitleri" efsanesi dillerden düşmez. Gerçekten de uzun yıllardır müteahhitlerimiz değişik ülkelerde önemli işler yapıyor. Yeni başlayan işler var, tamamlanan işler var.Önceki gün medyada Türk müteahhitlerinin 2006 yılındaki iş hacimlerini gösteren rakamlar yayımlandı. Müteahhitlerimiz Rusya'da 2.8 milyar dolarlık, Katar'da 2.4 milyar dolarlık, Kazakistan'da 1.2 milyar dolarlık, Libya'da 1.0 milyar dolarlık iş yapıyor. Suudi Arabistan, B. Arap Emirlikleri, Cezayir, Arnavutluk, Türkmenistan gibi ülkelerde toplam 3.5 milyar dolarlık işleri var... Cari açık (döviz açığı) sorunu gündeme geldiğinde, genelde ithalat ve ihracat rakamlarına bakılır. Turizm gelirinden söz edilir. Bu kadar büyük işler yapan müteahhitlerimiz acaba ülkeye ne kadar döviz getiriyor?Denizcilerimiz giderek daha iyi işler yapar hale geldi. Yeni gemiler satın alıyorlar. Dünya limanları arasında yük taşıyorlar. Acaba onlar ne kadar döviz getiriyor?TIR'cılarımız Avrupa pazarında önde koşuyor. Sadece ihraç ve ithal mallarını taşımıyorlar. Uluslararası taşımacılıkta da iddialılar. Acaba ne kadar döviz getiriyorlar? Geldik bizim kuyumcularımıza... Dünya altın ticaretinde, ziynet eşyasında, takıcılıkta iddialıyız. Acaba kuyumcularımız ne kadar döviz getiriyor?Bütün bunları Merkez Bankası'nın yayımladığı ayrıntılı Ödemeler Dengesi tablolarından izlemek mümkün. İş çok, döviz girdisi az Kuyumcularımız 2006 yılının tamamında 3.8 milyar dolarlık altın ithal etmişler. Buna karşılık altından yaptıkları ziynet eşyasının geliri 132 milyon dolar. Açık anlatımıyla, altın ithalatı ve ihracatından 2006 yılındaki döviz açığımız 3.7 milyar dolar. (Bu yılın ilk 5 ayındaki açık 1.3 milyar dolar)Müteahhitlerimiz, üstlendikleri milyar dolarlık işler karşılığı 2006 yılında ülkeye sadece 874 milyon dolar getirmişler. (2007 yılının ilk 5 ayının döviz geliri sadece 361 milyon dolar)Denizcilerimiz 2006 yılında 2.7 dolar döviz getirmiş, ama biz yabancı gemilere 3.5 milyar dolar taşıma ücreti ödemişiz. Deniz taşımacılığından yıllık döviz açığımız 1.5 milyar dolar. (2007 yılının ilk 5 ayında 684 milyon dolar döviz açığı gerçekleşmiş.)Kara ve havayolu taşımacılığı yapanların 2006 yılında getirdikleri döviz 2.7 milyar dolar. Yabancılara kara ve hava taşımacılığı için yapılan ödeme 1.1 milyar dolar. Bu sektör ülkeye net 1.5 milyar dolar döviz getirmiş. (2007 yılının ilk 5 ayındaki net döviz girişi 516 milyon dolar) Altın trafiği aleyhimize 2007 2006 2002 Ocak Ocak Ocak Mayıs Aralık AralıkAltın ticareti (net) -1.377 -3.754 -1.355- Gelir 282 132 53- Gider -1.659 -3.886 -1.408Denizcilik (net) -684 -1.500 531- Gelir 895 2.048 1.509- Gider -1.579 -3.548 -1.328Kara ve hava yolu (net) 516 1.565 330- Gelir 967 2.749 936- Gider -451 -1.184 -606Müteahhitlik (net) 361 874 832- Gelir 361 874 832- Gider 0 0 0 Altın taşımacılık ve müteahhitlik gelir ve giderleri (Milyon dolar) guras@milliyet.com.tr Kaynak: TC Merkez Bankası Ödemeler Dengesi, Ayrıntılı Sunum.
