İlk 3 ayda sanayi üretimi (geçen yılın aynı dönemine göre) yüzde 17.2 arttı

2009 yılının ilk 3 ayında sanayideki üretim bir yıl öncenin (2008 yılının) ilk 3 ayına göre yüzde 22.1 oranında gerilemişti.
Bu yılın ilk 3 ayında sanayi üretim geçen yılın (2009 yılının) ilk 3 ayına göre yüzde 17.2 oranında artmış durumda.
Ne var ki, yılın ilk 3 ayındaki üretim geçen yılın aynı dönemindeki gerilemeyi gideremedi. Önce gerileme giderilecek, sonra sanayide büyüme başlayacak.
Merkez Bankası tarafından açıklanan, sanayide kapasite kullanım oranlarını ortaya koyan göstergeler moral bozmuştu. Bu göstergelere göre kapasite kullanım oranı aralıkta 67.6, ocakta 67.8, şubatta 67.8, martta 67.9 olmuştu. Açık anlatımıyla, kapasite kullanım oranları sanayide üretim artışını işaret etmiyordu.
Aynı şekilde yılın ilk 2 ayı için TÜİK tarafından yayımlanan sanayi üretim endeksleri de moral bozucuydu. Sanayi üretim endeksi ocak ayında bir ay önceye göre yüzde 15.3 oranında üretim gerilemesini ortaya koyuyordu. Şubat ayında aylık üretim artışı yüzde 0.7 olarak gerçekleşmişti.
İşte bütün bunların üzerine endeksin mart ayında sanayi üretiminin bir ay önceye göre yüzde 16.3 oranında arttığını göstermesi moralleri düzeltti.

İyiye gidiş devam ediyor
- Sanayi üretimi, kriz öncesi büyüklüğe henüz ulaşamadı.
- Fakat aylık olarak iniş çıkışlar olmasına karşın, üretimde yavaş da olsa bir tırmanış var.
- Ekonominin küçülmeden büyümeye geçebilmesi için, sanayi üretimin önce kriz öncesi çizgiye ulaşması, daha sonra da, bu çizginin üzerinde büyümeyi sürdürmesi gerekiyor.
- Sanayi üretim endeksi genelde ümit verici. Olumlu gelişmeyi işaret ediyor.
Sanayi üretim endeksi, 2005 yılı sanayi üretimi 100.0 esasına dayalı olarak her ay, sanayideki (fiziki) üretim büyüklüğünü gösteriyor. 2005 yılı 100.0 olan endeksin yıl ortalaması 2006 yılında 107.8, 2007 yılında 115.3, 2008 yılında 114.2, 2009 yılında 103.2 olmuştu. 2010 yılının ilk 3 ayında ortalama endeks 105.1 oldu.

Düzelme var, büyüme başlayamadı
Aylık fiziki üretim miktarları, ay içinde çalışılan gün sayısında, mevsimlik dalgalanmalardan etkileniyor. Bu nedenle endekslerde bazı aylar beklenmedik gerileme, bazı aylarda beklenmedik tırmanış görünüyor.
Gerileme ve tırmanışların yanıltıcı olmasını önlemek için şimdilerde sanayi üretim endeksi TÜİK tarafından (1) Takvim etkisinden arındırılıyor. Her ayın çalışma günü sayısı arasındaki farklar gideriliyor. (2) Takvim etkisi arındırıldıktan sonra buna mevsim düzeltmesi de ekleniyor. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks ortaya çıkıyor.
Yıllık ortalamada (1) Arındırılmamış Endeks, (2) Takvim etkisinden arındırılmış endeks ve (3) mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeks rakamları birbirine çok yakın oluyor.
Bu üç endeks arasındaki fark sadece yıl içinde ortaya çıkıyor.
2010 yılının ilk 3 ayında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endekse göre sanayi üretimi, bir yıl öncenin aynı dönemine göre yüzde 15.9 oranında artmış durumda. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeks, 2009‘un aynı döneminde yüzde 21.7 gerilemeyi işaret ediyordu.