Kış geldi. Evleri ısıtacağız... Evleri ısıtacağız da, acaba nasıl ısıtacağız? Milliyet'te Melih Aşık, bu yıl evlerin Çin'den ithal edilen linyit ile ısınacağını yazdı. Bizde linyik yok mu da Çin'den ithal ediyoruz? Neden halkımızın çoğu linyit yakarak ısınıyor?
Aslında linyit evlerde ısınmak için yakılacak bir kömür değil. Bu kömür sanayi yakıtı. İngilizce bu kömüre "steam coal" (buhar kömürü) diyorlar. Başka ülkelerde linyiti genelde sanayi kullanıyor. Linyitten buhar elde ediliyor. Bu da elektrik enerjisine dönüşüyor. Ama biz linyiti elektrik enerjisinde kullanmıyoruz. Toplam elektrik enerjisinin sadece yüzde 15'ini linyit yakarak üretiyoruz. Buna karşılık toplam elektrik üretiminde gazın payı yüzde 45 oranında.
Bizim yıllık linyit üretimimiz 50 - 60 milyon ton dolayında. Bunun yanında her yıl 10 - 11 milyon ton linyit ithal ediyoruz. İthal linyitin her yıl 5 milyon ton dolayındaki kısmı ısınmada kullanılıyor. Isınmada kullanılan linyitlerin büyük kısmı yerli linyit.
Bizim yerli linyitlerin kalorisi düşük (ithal linyitler 6000 kcal/kg. iken, bizimkiler 5000 dolayında), kükürtü yüksek (ithal linyitlerde kükürt oranı yüzde 1'in altında iken, bizimkilerde yüzde 4 - 5). Sobalarda kükürt oranı yüksek linyit yanınca, havaya kükürt (S) karışıyor. Havadaki buharın veya yağmurun suyu (H20) kükürt (S) ile birleşince, ortaya sülfirik asit (H2SO4) çıkıyor. Bu en zehirli gaz. Doğrudan hemen insanı zelirlemese bile dolaylı olarak zehirliyor. Sebzenin, otun üzerine çöküyor. Sebze ve hayvansal gıdalar ile insanı kanser yapıyor. Yerli linyitlerin kalitesini yükseltecek işlemleri yapamıyoruz. Bu nedenle ithal linyit cazip oluyor.
Bunları neden yazıyorum? Halkımız hala linyit ile ısınmak zorunda. Linyit satın alırken kalorisini sorsunlar, kükürt miktarını sorsunlar diye yazıyorum.
Yakıtın kilosunun, metreküpünün kaç lira olduğu önemli değil. Yakıtın ısı değeri ve verimi önemli. Sayın okuyucularıma bu yazının altında bir tablo veriyorum. Bu tabloda 10 farklı yakıtın verdikleri ısı ve verimlerine göre ucuzluk sıralamasını bulacaksınız. Önemli olan 1000 kilo kalori (kcal)'nin kaç lira harcama ile elde edilebildiği... En ucuz ısı kaynağı doğalgaz. İkinci sırada kömür geliyor.
Daha sonra kalorifer yakıtı, dökme gaz ve tüpgaz yer alıyor. Gazyağı verdiği ısı değeri bakımından ucuzluk sıralamasında tüpgazdan sonra yer alıyor. Elektrikle ısınmak en pahalı ısınma yollarından biri.
