Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Üretim yüzde 24.5 arttı. (Üretim endeksi 105.3'ten 131.1'e çıktı) İstihdam (çalışan sayısı) yüzde 0.22 azaldı. (İstihdam endeksi 90.3'ten 90.1'e indi) Reel ücret yüzde 14.3 oranında azaldı. (Reel saat ücreti endeksi 104.9'dan 89.9'a geriledi) Emek verimliliği yüzde 24.8 oranında arttı. (Verimlilik endeksi 116.6'dan 145.5'e tırmandı). İşte buna "İstihdamsız ve de Gelirsiz Büyüme" deniliyor.Bu anlatımda "emek verimliliği", imalat sanayiinde çalışan başına yaratılan katma değeri ifade ediyor. (Bir ara bilgi: Katma değer, çıktı fiyatı ile girdi fiyatı arasındaki farktır. Kira, ücret, faiz ve kârdan oluşur. Katma değer doğa, emek, sermaye ve müteşebbis arasında bölüştürülür). 2000-2004 yılları arasında: Sayın okuyucularım, "İstihdamsız ve Gelirsiz Büyüme", IMF destekli istikrar programında öngörülen büyüme modelidir. Halen uygulanan model, yüksek faiz ve ucuz dövizin ihracattaki olumsuz etkisini, verimi artırarak dengelemeyi öngörmektedir.Dikkat buyurulursa, genel kabul gören söylem "Siz döviz kurunun ucuzluğuna bakmayın... Verimi artırın... Verimi artırın" şeklindedir.Milli Prodüktivite Merkezi tarafından çok ilginç bir araştırma yayımlandı. Prof. Dr. Bedriye Saracoğlu ile Dr. Halit Suiçmez'in ortak çalışmasının kısa adı "Verimlilik Raporu-2006" Uzun adı: "Türkiye İmalat Sanayiinde Verimlilik, Teknolojik Gelişme, Yapısal Özellikler ve 2001 Krizi Sonrası Reel Değişimler 1980-2005" şeklinde.Bu yazıda sadece 2001 krizi sonrası reel değişimleri gösteren bölümü özetliyorum. Daha sonra diğer bölümlerdeki bilgileri de aktaracağım. Prodüktivite merkezi araştırdı 1997-2004 dönemi Türkiye'de imalat sanayiinde emek verimliliği artışı yüzde 45.5'e ulaşmıştır. Hesaplamalar gösteriyor ki bu yüzde 45.5 oranındaki verim artışında, istihdam azalışının (işçi çıkararak daha az işçiyle üretimi sürdürmenin) payı yüzde 30, üretim artışının (işçi başına yaratılan katma değerdeki artışın) payı yüzde 70 dolayındadır.1997 yılında 100 olan üretim endeksi 2004 yılında 131.1 olurken (üretim yüzde 31.1 oranında artarken), 1997 yılında 100 olan istihdam endeksi 2004 yılında 90'a düşmüştür. (Çalışan sayısı yüzde 10 azalmıştır).İşte istihdamsız ve gelirsiz büyüme denilen şey budur. İşte, yüksek faiz ve ucuz dövize dayalı, işçiyi ve ücreti azaltarak ihracatı sürdürme modeli denilen şey budur. İstihdam da, ücret de azalıyor 2000 2001 2002 2003 2004Üretim 105.3 93.2 104.8 116.3 131.1İstihdam 90.3 82.5 84.4 87.0 90.1Emeğin verimli. 116.0 113.0 124.2 133.7 145.5Reel ücret üc. 104.9 89.0 85.3 85.8 89.9 Kaynak: TÜİK, 2005. guras@milliyet.com.tr İmalat sanayiinde üretim, istihdam ve verimlilik endeksi (1997=100)