Tüpraş'ı Koç grubu satın aldı gibi! Parayı ödedi, yönetimi ele aldı ama, Tüpraş'a sahip olup olamayacağı belirsiz... Bu belirsizlik içinde beni mutlu eden, Batmanlıları sevindiren bir gelişme oldu. Koç grubu, Tüpraş'ın geleceği konusunda borsaya gönderdiği açıklamada, "Batman Rafinerisi'nin ürün kalitesinin iyileştirilmesi ve kapasite kullanımının artırılması... konularında şirket yönetiminin görevlendirildiği"ni belirtti.Koç grubunun Batman Rafinerisi'ni kapatma niyetinde olmadığı anlaşılıyor. Bu Batman şehri için, Doğu'daki petrol aramalarının sürdürülmesi ve geliştirilmesi için ve genelde Doğu Anadolu için çok önemli bir gelişmedir.Tüpraş'ın 4 rafinerisi, bir petrokimya tesisi var. Dört rafineriden İzmit'tekinin yıllık petrol işleme kapasitesi 11.5 milyon ton, İzmir Aliağa'dakinin 10.0 milyon ton, Kırıkkale'dekinin 5.0 milyon ton ve Batman'dakinin 1.1 milyon ton. Ben iki şey istiyordum. Tüpraş, özelleştirilecekse, bir Türk sermaye grubu satın alsın. Tüpraş'ı satın alan, Batman Rafinerisi'ni kapatmasın. Batman Rafinerisi, Batman çevresindeki 600 dolayındaki petrol kuyusundan çıkarılan düşük kaliteli petrolü işleyerek "siyah ürün" elde ediyor.Batman Rafinerisi'nin teknolojisi eski. Kapasitesi düşük. Bu durumuyla verimsiz. En aşağı 250 - 300 milyon dolar yatırımla yenilenmesi daha sonra da kapasitesinin artırılması gerekiyor.Ama bu rafineri Batman şehrinin ve çevrenin "kalbi". Bu kalp durursa Batman ve çevresinde ekonomi de durur.Batman Rafinerisi'nin çok ilginç bir geçmişi var. Batmanlı gazeteci dostum Arif Arslan'ın "Batman Çağdaş" gazetesinde yayımlanan "Kara Altının Öyküsü" başlıklı yazı dizisinden öğrendiklerimi aktarayım da Batman Rafineri'nin önemini sayın okuyucularım da öğrensin. Batman bizim petrolü işliyor MTA (Maden Tetkik Arama Enstitüsü) Doğu'da petrol aramaya 1934 yılında başladı. Kuyular açıldıkça çıkan ham petrolü işlemek için bir rafineri kurulması gerekti. İstanbul'da, Boğaziçi Umuryeri'nde 1929 yılında Türk Neft Sanayi adına Yaşua Behar'ın kurduğu basit bir tasfiyehane (rafineri) vardı. Bu tasfiyehane satın alındı. Diyarbakır'a taşındı. 1948 yılında Maymune Boğazı'na monte edildi. Günde 10 ton (bir tankerin taşıyacağı kadar) ham petrol işliyordu. İnönü, karısı ve kızıyla Batman'a gelerek bu önemli tesisi görmek için 2 gece tren istasyonunda yattı. O yıllarda Batman diye bir şehir yoktu. Siirt'in Beşiri (Tobin) ilçesine bağlı 10 haneli İluh köyü vardı. İnönü, harp sırasında Hazine'de biriken dövizleri harcamayı göze alarak peşin parayla İluh'ta demiryoluna yakın doğru dürüst bir rafineri yaptırdı. Bu rafineri günde 150 ton ham petrol işliyordu. Rafinerinin ürünlerini taşımak için de, ayda 35 bin varil yapan bir varil fabrikası kuruldu. İluh'un adı Batman oldu. Bugünkü Batman Rafinerisi'nin yapımına da MTA başladı. TPAO kurulunca 1955 yılında yapımı tamamlanan rafineri TPAO'ya, daha sonra Tüpraş'a devredildi.Batman Rafinerisi 10 haneli İluh köyünden merkez nüfusu 300 bin olan Batman ilinin oluşmasına ve gelişmesine imkân sağladı. guras@milliyet.com.tr Büyük zorluklarla kuruldu
