Otomobil alanlar da satanlar da, üretenler de bugünlerde telaşta. Vergi teşviki 15 Haziran’da sona erecek. O tarihten sonra araç fiyatları yükselecek.
Araç alacaklar pahalı almak istemiyor. Satanlar ve üretenler, vergi artınca talebin azalmasından çekiniyor.
Şimdilerde beklenti, 15 Haziran’dan sonra (1) ÖTV indirimi süresinin uzatılması veya (2) Hurda teşvikinin getirilmesi.
Hurda teşviki denilen teşvikin amacı, sadece (1) Satışları artırmak değil (2) Aynı zamanda piyasadan eski araçların çekilmesini sağlamak.
Bizde 19 Kasım 2007‘den bu yana “eski araçların trafikten çekilmesi” amacıyla hurda teşviki uygulanıyor. Bu teşvikin kapsamında kamyonlar ve 16’dan fazla yolcu taşıyan minibüsler ile otobüsler var. Önce 1972 yılından eski araçlar için teşvik başladı, sonra 1979 yılından öncekiler teşvik kapsamına alındı.
Hurda araçlara 6 bin TL
Bu teşvikte araçlarını devletin hurda müdürlüklerine teslim edenlere aracın ağırlığına göre belli bir ödeme yapılıyor. Bu ödemenin ortalama 6 bin TL olduğu bildiriliyor. Bu yıl hurdaya ayırılan araçların trafik borçlarının da silinmesine karar verildi.
Şimdilerde beklenen hurda teşviki farklı bir teşvik. Buna örnek olarak Almanya’daki uygulama gösteriliyor.
Kriz nedeniyle Almanya’da otomobil satışları düşmeye başlayınca hükümet 14 Ocak 2009 tarihinde binek araçları için hurda teşvikini uygulamaya başladı. 9 yıldan daha eski araçlarını hurdaya ayıranlara, yeni araç alırken 2.500 euro vergi indirimi imkânı tanınıyor.
Bu teşvik Almanya’da çok etkili oldu. Diğer Avrupa ülkelerinde araç satışları düşerken, Almanya’da arttı.
Trafikte 6.8 milyon oto var
Bizde (mart ayı itibariyle) trafiğe kayıtlı 13.8 milyon motorlu araç var. Bunların 6.8 milyonu binek otomobili, 385 bini minibüs, 201 bini otobüs, 2 milyonu kamyonet, 745 bini kamyon, 2.1 milyonu motosiklet, 34 bini özel kullanımlı (itfaiye, ambulans gibi) araç, 1.3 milyonu traktör.
Bunların yaklaşık yüzde 12’si 27 yaşın, yüzde 21’i 20 yaşın üzerinde araçlar.
Şimdiki beklenti Almanya benzeri bir uygulamayla 16 yaşın üzerindeki araçlarını hurdaya ayıranlara, hem aracın ağırlığı ölçüsünde bir hurda ödemesi yapılması hem de yeni satın alacakları araçlar için vergi indirimi tanınması. Hurda teşvikinden genelde yerli araçlar yararlanıyor. İthal araç sahipleri hurda teşvikine pek ilgi duymuyor. Bu nedenle hurda teşviki yerli otomotiv sanayii için önem taşıyor.
Otomotiv sanayii henüz teşviksiz olarak üretimini sürdürecek güce kavuşamadığına göre teşvik her halde devam edecek.
15 Haziran’a çok az süre kaldı. Hurda teşviki konusunda henüz bir çalışma yok. Anlaşıldığı kadarıyla, otomotivde teşvik devam edecek ise bugünkü uygulamanın süresi uzatılacak.
