Sanat, edebiyat ve ‘milli gelir’

ABD’de milli gelir hesapları geriye dönük olarak düzeltildi. Bundan böyle Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge), sanat ve edebiyatın, entelektüel üretimin değerinin milli gelire eklenmesine karar verildi. Geriye dönük düzeltmeler ile 2012 için hesaplanan bu tür faaliyetlerin katkısı 559 milyar dolar olarak belirlendi. Ve ABD’nin 2012 milli geliri 15 trilyon 470 milyon dolar olarak açıklandı.
Milli gelir bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin parasal (katma) değeridir. Önce üretim değeri ile belirlenir. Sonra harcamalar toplamı bulunarak doğrulanır.
Ana harcama kalemleri tüketim ve yatırım harcamalarıdır. Milli gelir hesaplanırken satın alınan bir bilim kitabına, sanat eserine yapılan harcama tüketim rakamını, gerçekleştirilen bir yatırımın makinelerine yapılan harcama yatırım rakamını büyütür. Ne var ki bugüne kadar kitabı yazanların, sanat eserini yaratanların, makine ve teçhizatın gerisindeki araştırma ve geliştirmeyi yapanların entelektüel birikimleri hesaplara girmiyordu.

GSYH’ya yüzde 3 ekleniyor
Geçtiğimiz günlerde, ABD’de milli gelir hesaplarında düzeltme yapılırken;
- Önce bugüne kadar milli gelir hesaplarına dahil edilmeyen entelektüel gelir ve harcamalar hesaba dahil edildi.
- Enflasyon hesabında düzeltmeler yapılarak 2009 sabit fiyatı ile milli gelir rakamları açıklandı.
- Geriye dönük düzeltmeler yapıldı.
Geriye dönük düzeltmelere göre 1929-2012 döneminde ABD’de ortalama büyüme yüzde 3.3, 2002-2012’de yüzde 1.8 olarak hesaplandı.
2002-2012 döneminde ortalama enflasyon yüzde 2.3 olarak belirlendi.
2010 büyümesi 2.4’ten yüzde 2.5’e yükseltildi. 2011 büyümesi yüzde 1.8 oldu. 2012 büyümesi yüzde 2.2’den yüzde 2.8’e çıkarıldı.
2011 ve 2012 milli gelir rakamları 15.533 milyar ve 16.244 milyar dolar iken, 2009 yılı sabit fiyatları ile 15.052 milyar dolar ve 15.470 milyar dolar oldu.
İstatistiki düzeltmelerin milli geliri artıran büyüklüğü 33.8 milyar dolar. Yeni eklemelerin 2012 milli geliri toplamına katkısı 526.0 milyar dolar oldu.
Entelektüel birikim ve büyüme
Yeni eklemeler şunlar:
- Ar-Ge yapanların katkısı 396.7 milyar dolar. n Bilim, edebiyat kitapları yazanların, resim, heykel yapanların, müzik eserleri besteleyenlerin, entelektüel sermayenin katkısı 74.3 milyar dolar. n Konutların el değiştirmesindeki değer artışlarının katkısı 42.3 milyar dolar. n Kamu personelinin emeklilik ve sigorta programlarına kamudan yapılan harcamaların katkısı 12.6 milyar dolar.
Bundan sonra Ar-Ge konusundaki gelişmeler, entelektüel sermayeye, milli gelir hesabına dahil edilecek. Bunlar ülkelerin görünmeyen, rakamla ölçülmesi güç varlıkları ama ekonominin ardındaki en büyük güçleri. Büyümenin dinamikleri.
Bir ülke düşününüz, topraklarından petrol fışkırıyor. Başka ülke firmaları bu petrolü çıkarıyor. Petrol parasını bu ülkeye veriyor. Ülkenin milli gelir rakamı büyük görünüyor. Bir başka ülkenin ise toprak altı varlığı yok ama yetişmiş ilim - bilim adamları, sanatçıları, yazarları, çizerleri var. Teknoloji geliştiriyorlar. Sanatçılar tabloları, besteleriyle para ile ölçülemeyecek fakat küresel talebi büyük, kalıcı eserler ortaya koyuyor.
Bunların ülke milli gelirine katkısı yok mu? İşte artık bunlar da hesaba yazılacak.