Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Olayların içinden İstanbul'da 19-22 Nisan tarihleri arasında uluslararası bir halı konferansı toplandı. Üç yılda bir yapılan halı konferansları daha önceleri Milano, Hamburg, Washington ve Budapeşte gibi şehirlerde toplanmıştı. İstanbul'daki 11'inci kongreye yaklaşık 800 yabancı delege katıldı.Halı bizim için önemli bir ihraç ürünüdür. 2003 yılında 381 milyon dolarlık halı ihraç ediyorduk. 2006 yılında 669 milyon dolarlık ihracat rakamına ulaştık.Halı konferansı nedeniyle çok sayıda halı sergisi açıldı. Bu sergilerin en büyüğü Türk İslam Eserleri Müzesi'nde düzenlenen halı sergisi ile Sabancı Müzesi'nde düzenlenen Transilvanya Halıları ve Kaytag İşlemeleri sergisi oldu. Bugünlerde İstanbul'da Sabancı Müzesi'nde güzel bir sergi var. Transilvanya kiliselerinden getirilen 400-500 yıllık Türk halıları ile Dağıstan'dan getirilen 400 yıllık Kaytag işlemeleri sergileniyor. Transilvanya ya da Erdel (Beyliği) denilen topraklar bugünkü Romanya'nın batı ve orta bölgelerine tarihte verilen isimdir. Erdel Beyliği 1526 yılındaki Mohaç Savaşı'ndan sonra Osmanlıların eline geçti. 1683 yılındaki 2. Viyana Kuşatması'ndan sonra kaybedildi ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası oldu.Bölge, 20. yüzyılın ilk başlarında Macaristan ve Romanya arasında birkaç kere el değiştirdi. 2. Dünya Savaşı sonrasında Romanya'nın elinde kaldı.Transilvanya, Osmanlı döneminde özel statüsüyle liberal bir din politikası izledi. Dört inanca (Katolik, Lutherci, Kalvenist ve Üniteryen) eşit haklar tanındı.Transilvanya, 15. yüzyılın ortasından 18. yüzyılın sonuna kadar Doğu'dan gelen malların Batı pazarına girdiği önemli bir ticaret kapısı oldu. İşte bu dönemde gelen giden tüccarlar Anadolu halılarını Transilvanya'ya taşıdı. Kiliselerin duvarlarına Anadolu halıları asıldı. Yerde kullanılmadığı, kilise duvarlarına asıldığı için 400-500 yıllık halılar bugüne gelebildi.Sabancı Müzesi Müdiresi Dr. Nazan Ölçer, Romanya ve Macaristan'daki kiliselerden seçilen 41 Anadolu halısının Türkiye'de sergilenmesini sağladı. Tablo gibi halılar Müzenin bir başka bölümünde ise Dağıstan'ın Kaytag bölgesinde 16. ve 19. yüzyıllar arasında Osmanlı etkisiyle dokunmuş ve işlenmiş, pagan dünyasından sembollerle bezeli rengârenk işlemeler sergileniyor.Yurtdışından getirilen halılar ve işlemeler çok önemli, ama "sergileme" de önemli. Tanrı'ya adanan halılar ile Kaytag işlemelerinin sergileme düzeni çok güzel olmuş. Sergiyi gezenler, duvarlardaki yazıları okuyarak bolca bilgi sahibi olmakla kalmıyor, sergilenen eserlere bağlanıyor, hayran kalıyor.Kiliselerde Anadolu halılarının sergilenme şeklini ziyaretçilere göstermek amacıyla, müze içinde Braşov'daki "Kara Kilise"nin benzeri inşa edilmiş. İlk yapımı 1383 yılına kadar giden, daha sonra yanan kilisenin duvarlarını günümüzde de çok sayıda Anadolu halısı süslüyor.İstanbul'daysanız, İstanbul'a yolunuz düşerse Sabancı Müzesi'ndeki Transilvanya Halıları ve Kaytag İşlemeleri sergisini geziniz. Sergi, 19 Ağustos'a kadar açık. guras@milliyet.com.tr Rengârenk işlemeler