MONTE CARLO
James S. Turley diyor ki, “2009 için iyimser olalım. İkinci yarıdan itibaren düzelme başlayacak. Eski günler geri gelmeyecek. Düzelme yolunda işler hep iyi gitmeyecek. İnişler, çıkışlar olacak. Ama düzelme devam edecek. Gelişen pazarlar resesyondan kurtulmaya başlayacak.
Avrupa ülkelerinde resesyon belki biraz daha sürebilir. Unutulmamalı ki resesyon sona erince halk eskisi gibi hemen para harcamaya başlamayacak. Herkes bunları dikkate alarak programını yapabilir.”
Turley, Dünya Yılın Girişimcisi Yarışmasını Düzenleyen Ernst&Young‘ın Başkanı. Ernst&Young şirket birleşmeleri, satın almalar, danışmanlık, vergi, denetim konularında hizmet veren, merkezi ABD’de olan dev bir kuruluş. 140 ülkedeki bürolarında 135 bin çalışanı var. Turley, 2001 yılından bu yana grubun dünya başkanı. Bu nedenle dünyada olan biteni en iyi izleme şansına sahip bir kişi.
Ernst&Young, 26 yıldır Türkiye’de de faaliyet gösteriyor. Osman Dinçbaş‘ın başkanlığını yaptığı Türkiye biriminin 700 çalışanı var. Milliyet 6 yıldır Ernest &Young ile birlikte Türkiye’de yılın girişimcisini belirliyor. Yılın girişimcisi Monte Carlo’da dünyada yılın girişimcisi yarışında Türkiye’yi temsil ediyor.
James S. Turley iyimser
Yarış nedeniyle Monte Carlo’da bulunan Turley ile sohbet ettik. Turley şunları anlattı:
- Düzelmenin başlaması ve hızlanması için tüketicinin oyuna dönmesi gerekiyor.
Tüketicinin krizi algılaması her ülkede aynı değil. Amerikalı ve Avrupalı tüketicinin kültürü farklı. Amerika’da insanlar gelirlerine göre ölçülü olmayan, aşırı bir tüketim eğilimi içine girmişti. Krizde büyük varlık kayıplarına uğradı. Avrupalı tüketicinin büyük ölçüde varlık kaybı yok ama, gelecek korkusuna kapıldı.
- Krizden çıkışta, Çin, Doğu Avrupa ülkeleri ile gelişmekte olan ülkelerde “orta sınıf”ın harcamaya başlaması çok önemli. Çin, orta sınıfını destekleyici ve tüketime yöneltmeye dönük politikalar uyguluyor. Başka ülkelerde de orta sınıf politikaları gündeme gelecek.
Sıcak para cazibe kaybedecek
- Dünya’da krizi önleme arayışında piyasaya çıkarılan parayı kendi ülkelerine çekmek isteyen ülkeler için “sıcak para” ve “kredi” eski cazibesini kaybedecek. Önemli olan, bu parayı “kalıcı olarak” çekebilmek. Bu da ülkelerin becerisine bağlıdır.
- Yabancı sermaye kalıcı olarak gideceği ülkede riski değerlendirmede bundan sonra daha dikkatli olacaktır. Bu krizden sonra kimse parasını kaybetmek istemez. Yabancı sermaye şeffaflığa dikkat eder. Hukukun işleyip işlemediğine, vergi kanunlarına bakar. Bir izin için 400 imzanın gerektiği ülkelere gitmez.
- Kriz sonrası gelişmekte olan ülkelerin hisse senedi, bono-tahvil piyasaları, küresel para hareketinden kriz öncesi dönemdeki ölçülerde kaynak çekemeyeceklerdir.
Geçen hafta sonu Monte Carlo’da James S. Turley bunları söyledi. Tekrarda yarar var. Turley, 140 ülkede faaliyet gösteren, uluslararası bir kuruluşun başında. O nedenle dünyada olan biteni doğru olarak izleme ve değerlendirme imkânı var.
